MYNDOS ASAR ADASI SİKKE BULUNTULARI

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 4, 1821 - 1849, 15.12.2022

Gonca Gülsef

Öz

Karia kentlerinden biri olan Myndos Antik Kenti, antik yazarların da sıkça bahsettiği gibi Ege Denizi ile Akdeniz’in kesişme noktasında bulunmaktadır ve coğrafi konumu itibariyle önemli lokasyona sahip kentlerden birisidir.
2009-2013 yılları arasında Asar Adası’nda yapılan arkeolojik kazı çalışmaları sonucu 15 adet sikke bulunmuş ve değerlendirilmiştir. Çalışmada yer alan sikkeler, en erken buluntulardan başlayarak, MS 391 imparatorluğun tek meşru dini olarak Hristiyanlığın kabul edilmesine kadar olan dönemi kapsamaktadır.
Adada tespit edilen en erken sikke buluntusu Mausolos Dönemi’ne aittir. Mausolos tarafından yeniden inşa ettirilen kent, Yunan şehircilik anlayışına uygun bir şekilde planlanmış ve yerleşim alanının tamamı sur içerisine alınmıştır. Ayrıca, kenti çepeçevre saran sur yapısının ve Apollon Arkhegetes altarının Mausolos Dönemi’nde inşa edildiği düşünülmektedir.
Bu dönemden daha erkene giden bir sikke buluntusu tespit edilememiştir. Helenistik Dönemin’de kentin refah seviyesinin artması sikke basımını konusunda önemli rol oynamıştır.
Helenistik Döneme ait olabilecek sikkeler arasında ise 1 Halikarnassos sikkesi, 3 Myndos’un kendi bastığı sikke ve 1 Tessalonika sikkesi tespit edilmiştir.
Roma Dönemi sikkeleri içerisinde 3 Büyük Constantin, 1 I. Constantinus, 5 II. Constantius, 1 Valens ve sikkeleri buluntular içerisinde yer almaktadır. Sikke buluntularının yoğunluğu az olmakla birlikte Mausollos Dönemi’nden MS 4. yüzyıla kadar geniş bir periyodu temsil etmektedir. Özellikle sikkeler içerisinde II. Constantius sikkeleri biraz daha yoğunluk göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Karia, Myndos, Asar adası, mausolos, sikke

Kaynakça

• Alış, B. (2019). Halikarnassos tarihi ve sikkeleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Arslan, M. (1992). Museum of Anatolian Civizations Roman Coins, İstanbul: Kültür Bakanlığı Yayınevi.
• Ashton et. al. (2002). R. H. Ashton, P. Kinns, K. Konuk, A. R. Meadows. The Hecatomnus Hoard in CH 9, London: 95-158.
• Ashton, R. H. J. (2004). Kaunos not Miletos or Mylasa. NC 164, 2004, 33- 46, Pl. 2.
• Ashton, R. H. J. (2006). The beginning of Bronze Coinage in Karia and Lykia. NC 166, 2006, 1- 14, Pl. 1- 5.
• Ashton, R. H. J. (2007). The pre-Imperial Coinage of Iasos. NC 167, 2007, 47- 78, Pl. 7- 15.
• Auktion 189, Münzen und Medalien, Auktion 189, 1996, München: Bankhaus Aufhäuser.
• Barclay, V. H. (1911). Historia numorum a manual of Greek numismatics. Oxford: Calerandon Press. Online: http://hno.huma-num.fr/browse No: 1751 (04. 01. 2019).
• Barclay, B. V. (1964). A catalogue of the Greek coins of Caria, Cos, Rhodes. London: British Museum Press.
• Baydur, N. (1998). Roma sikkeleri. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• Bloesch, H. (1987). Griechische Münzen in Winterthur. Textband I Nr. 1-2321, Winterthur.
• Bulba, M. (2019). Kaunos Demeter kutsal alanı:kült uygulamaları. MJH IX(9), 57-78.
• Bulut, S. ve Şengül m., (2014). Birinci Uluslararası Anadolu Para Tarihi ve Numismatik Kongresi / First International Congress of the Anatolian Monetary History and Numismatics, Antalya, Türkiye, 25- 28 Şubat 2013, 79-110.
• Carson, R. A. G. (1981). Principal Coins of the Romans. Volume II, The Principate 31 BC- AD 296, London: British Museum Press.
• Carson, R. A. G. (1990). Coins of the Roman Empire. (ed. P. Grierson), New York: California Press.
• Delrieux, F. (2001). Iasos A La Fin Du IV Siecle A.C. Les Monnaies Aux Fruits de Mer Des Fils de Theodotos Au Versement De Lekklesiastikon, Revue des Etudes Grecques Tome 114, 160- 189.
• Doychinova, M. etc. (2019). Nümismatic Collection of The Regional History Museum of Sofia, (ed. I. S. Proko), Sofia.
• Ekici, M. (2013). Karia şehir sikkeleri ve Lagina’da bulunan sikkelerin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Gardner, P. (1963), Catalogue of Greek Coins: Thessaly to Aetolia, R. S. Poole, Bologna.
• Göktürk, T. (1996). A hoard of Hellenistic Silver Coins of Myndos, Halikarnassos and Knidos. Studies in Ancient Coinage from Turkey, (Ed. R. H. J Ashton), 5-8.
• Gündüz, S. ve Dumankaya, O. (2015). Antik liman kentlerinde sualtı araştırmalarının önemi: Asar Adası Örneği”. (Ed. C. Yemişçi-T. E. Çakır-M. G. Beydiz- C. Çoban), Turgutreis ve Türk Denizcilik Tarihi Uluslararası Sempozyumu, 25-41.
• Grose, S.W. (1979). Fitzwilliam Museum, Catalogue of the Mcclean Collection of Greek Coins, Vol. III, Asia Minor, Farther Asia, Egypt, Africa, America.
• Harl, K. W. (2001). Guide for coins commonly found at Anatolian excavations. İstanbul.
• Hoover, O. D. (2016). Handbook of coins of Macedon and its neighbors, Part I: Macedon, Illyria, and Epeiros Sixth to first centuries BC, London.
• Hunterian Coll. II, (2004). G. Macdonald, Catalogue of Greek Coins in the Hunterian Collection, University of Glasgow, Vol. II: North Western Greeceand Asia Minor, 1901, Die kaiserzeitlichen Münzen Jetzt auch in der SNG-Publikation der Sammlung: SNG XII, Part I.
• Imhoof-Blumer, KM, (1902). F. Imhoof-Blumer, Kleinasiatische Münzen, 2 Bände 19011bzw.
• Ireland – Ateşoğlu, S. (1996). “The Ancient Coins in Amasra Museum”. Ed. R.Ashton, Studies in Ancient Coinage from Turkey, Ankara, 1996, 132-137.
• Jones, J. M. (1986). A dictionary of Ancient Greek coins. London: Seaby.
• Kampmann, U. (2020). Die Münzen der römischen Kaiserzeit. Battenberg: Battenberg Press.
• Keleş, V. (2009). Erzurum Arkeoloji Müzesi Roma sikkeleri. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• Leedom, J. W. (1978). Constantius II: three revisions. Byzantion. 48(1), 132-145.
• Lightfoot, C. S. (1996). The coins from tille. (Ed. R.Ashton), Studies in Ancient Coinage from Turkey, 139-146.
• Lingren Coll. I, (1). H. C. Lindgren – F. L. Kovacs, Ancient Bronze Coins of Asia Minor and the Levant from the Lindgren Collection,
• LRBC I- II, (1978). R.A.G. Carson, et al. Late Roman Bronze Coinage, London: Spink and Sons.
• McClean II, (1923-1929). S. W. Grose, Catalogue of the McClean collection of Greek Coins I-III, Cambridge: University of Michigan Library.
• Meadows, A. R. (2002). Stratonikeia in Caria: the Hellenistic city and its coinage. NC 162, 79- 134.
• Meadows, A. (2018). The great transformation, civic coin design in the second century BC, ΤΥΠΟΙ, Greek and Roman coins seen through their images Noble issuers. humble users? Proceedings of the International Conference Organized by the Belgian and French Schools at Athens, 26-28 September 2012, P.P. IOSSIF, Fr. DE CALLATAŸ, R. VEYMIERS (eds.), Liège, 297-318.
• Milne, J. G. (1938). Notes on the Oxford collections, Caria. NumChron V(18), 254-266.
• Moser, M. (2018). Emperor and senators in the reign of Constantius II. Maintaining imperial rule between Rome and Constantinople in the fourth century AD. Cambridge: Cambridge University Press.
• NC 1936, Numismatic chronicle. London: Royal Numismatic Society.
• RIC, H. Mattingly- E.A. Sydenham, The Roman Imperial Coinage, London, 1923- 1994, 10 vols.
• Robert, L. (1954). La Carie, le plateau de Tabai et ses environs. Paris: Adrien-Maisonneuve.
• Robertson, A. S. (1982). Roman imperial coins. Oxford: Oxford University Press.
• Sear, D. R. (1983). Griechischer Münzkatalog, Band 2: Asien und Afrika. München: Battenberg Verlag.
• Sear, D. R. (1988). Roman coins and their values. London: Spink Press.
• Sear, D. R. (2011). Roman coins and their values. London : Spink Press.
• SNG Ashmolean (2013). SNG British Series 5. Ashmolean Museum. Part XI. Asia Minor, except Cyprus. London: Oxford University Press.
• SNG Cop., (1942-79). SNG Copenhagen, The royal collection of coins and medals, Danish National Museum, Copenhagen. New Jersey: Danish National Museum.
• SNG Kayhan I, (2002). Sylloge nummorum graecorum, Turkey I., The Muharrem Kayhan Collection, (haz. Korak Konuk), İstanbul-Bordeaux: Ausonius Publications.
• SNG Keckman I, (1994). Sylloge nummorum graecorum, Finland, The Erkki Keckman Collectioon in the Skopbank, Helsinki, part I, Karia. Finland: The Finnish Society of Sciences and Letters. SNG Lockett, (1949). Sylloge Nummorum Graecorum: Volume III: The Lockett Collection. London: Oxford University Press.
• SNG München, (2006). Sylloge Nummorum Graecorum. Staatliche Münzsammlung München, 22. Heft, Karien. Munich: Hirmer.
• SNG Thessaly, (1982). Sylloge nummorum graecorum. The royal collection of coins and medals Danish National Museum, Thesaaly-Illyricum. New Jersey: Copenhagen.
• SNG Tübingen, (1994). Sylloge nummorum graecorum. Münzsammlung der Universität Tübingen, 5. Heft, Karien und Lydien. Munich: Hirmer.
• SNG von Aulock Karien, (1962), SNG Aulock Karien Sylloge Nummorum Graecorum / Deutschland / Sammlung v. Aulock 7 Karien, Nr. 2334-2867, Berlin: Verlag Gebr. Mann.
• Sutherland, C. H. V. (1974). Münzen Der Römer. München.
• Söğüt, B. (2020). Stratonikeia’da yerleşim tarihi ve kentsel doku, Karialılar denizcilerden kent kuruculara, 488-503.
• Şahin, M. (2006). Myndos 2005 yılı yüzey araştırması. AST, 24(1), 293-306.
• Şahin, M. (2010). Myndos 2008: tavşan adası jeofizik çalışmaları. AST, 25-29 Mayıs Ankara, 227-236.
• Şahin, M. (2011). 2009 yılı Myndos kazısı. 32. KST, Ankara: 154-175.
• Şahin, D. (2016a). Geç Antik ve Bizans Çağına ait Myndos sikkeleri. D. Şahin (ed.), Myndos Kazı ve Araştırmaları Myndos Excavations and Researches 2004-2013, Ankara, 307-342.
• Şahin, D. (2016b). Apollonia ad Rhyndakos kentinin tarihi ve sikkeleri. M. Şahin, S. Sevim, D. Yavaş, Odryses'ten Nilüfer'e Uluslararası Nilüfer Sempozyumu, Bursa, 717-726.
• Şahin, M. (2017). Das Apollo Archegetes Heiligtum auf der Asar Insel bei Myndos, E. Mortensen - B. Poulsen (ed.), Cityscapes and Monuments of Western Asia Minor. Oxbow Books, Oxford: Oxbow Book, 179-186.
• Taylan, H. (2017). Herbal temalı Batı Anadolu sikkeleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Tekin, O. (1994). Yapı Kredi Koleksiyonu Grek ve Roma Koleksiyonu, Grek ve Roma sikkeleri. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Tekin, O. (1997). Antik nümizmatik ve Anadolu arkaik ve Klasik Çağlar. Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul.
• Traité II, (1901). E. Babelon, Traité des monnaies grecques et romaines, Bologna.
• Tulay, A. S. (2001). Genel nümizmatik sözlüğü. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları,
• Weber, L. F. (1975). Descriptive catalogue of the collection of Greek coins formed by Sir Hermann Weber M. D. 1823-1918, 3 , New York.
• Winterhur II, (1997). H. Bloesch, Münzkabinett der Stadt Winterthur: Griechische Münzen in Winterthur, Textband/Tafelband 2 (Nr. 2322-4292, Kimmerischer Bosporus…Lykien, Winterthur. Zabel ve Meadows, (2002). Myndos, The Myndos 1996 Hoard, CH IX, 244- 52.