YABANCILARA TÜRKÇE ÖĞRETİMİ DERS KİTAPLARINDAKİ OKUMA METİNLERİNİN DİL BİLGİSEL AÇIDAN İNCELENMESİ (YENİ İSTANBUL ULUSLARARASI ÖĞRENCİLER İÇİN TÜRKÇE DERS KİTABI-A2 ÖRNEĞİ)

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: 1, 274 - 286, 15.03.2023

Erdost Özkan Meral Doğru

https://doi.org/10.7884/teke.5661

Öz

Bu araştırmada yabancılara Türkçe öğretimi kitaplarında bulunan okuma
metinlerinin barındırdığı dil bilgisi unsurları ve okuma becerisinin dil bilgisi
öğretimi üzerindeki etkisi incelenmiştir. Araştırmanın nitel verilerinin elde
edilmesinde nitel araştırma desenlerinden doküman analizinden
yararlanılmıştır. Araştırmada, Yeni İstanbul Uluslararası Öğrenciler İçin
Türkçe Ders Kitabı-A2 kullanılmıştır. Eserdeki altı ünitede yer alan toplam on
sekiz metin, barındırdığı dil bilgisel ögeler açısından irdelenmiştir. Buna göre
metinlerde emir kipi, istek kipi, yapım ekleri (+lI, +sIz, +lIk); belirli geçmiş
zaman, isim cümlelerinde belirli geçmiş zaman, ile edatı; gelecek zaman, isim
cümlelerinde gelecek zaman, karşılaştırma edatı (gibi, kadar); belirsiz geçmiş
zaman, pekiştirme sıfatları, doğrudan anlatım; geniş zaman, fiil + -mAktA, ek
fiil (DIr) ve yeterlilik fiili, zarf fiil (y)Ip kullanımlarına yer verildiği tespit
edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yabancılara Türkçe öğretimi, ders kitapları, okuma metinleri, dil bilgisi

Kaynakça

• Biçer, N., Çoban, İ. ve Bakır, S. (2014). Türkçe öğrenen yabancı öğrencilerin karşılaştığı sorunlar: Atatürk Üniversitesi örneği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(29), 125-135.
• Bölükbaş Kaya, F. (2021). Yabancılara Türkçe dil bilgisi öğretimi. İstanbul: Kültür Sanat Basımevi.
• Doğru, M. (2022). Yabancı dil olarak türkçe öğretiminin temel (a1-a2) seviyesinde işlevsel dil bilgisi öğretimi (anketler- tespitler-eleştiriler-öneriler). Yayımlanmamış Doktora Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Demirel, Ö. (1996). Türkçe programı ve öğretimi. Ankara: Usem Yayınları.
• Dolunay, S. K. (2009). İlköğretim ikinci kademede zaman ekleri ve fonksiyonlarının öğretimi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Ergin, M. (2013). Türk dil bilgisi (1. baskı). İstanbul: Bayrak Basım.
• Güneş, F. (2013). Dil bilgisi öğretiminde yeni yaklaşımlar. Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, 2(7), 71-92.
• Korkmaz, Z. (2003). Gramer terimleri sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Özdemir, M. (2010). Nitel veri analizi: Sosyal bilimlerde yöntembilim sorunsalı üzerine bir çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,11(1), 323-343.
• Sever, S. (2003). Türkçe öğretiminde yeni yapılanma çalışmaları. Türklük Bilimi Araştırmaları, 27–38.
• Söylemez, Y. (2018). 2018 Türkçe dersi öğretim programındaki kazanımların üst düzey düşünme becerileri açısından değerlendirilmesi. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 63, 345- 384.
• TELC, GMHB. (2013). Diller için Avrupa ortak öneriler çerçevesi öğrenim, öğretim ve değerlendirme. Almanya.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yay.