ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNDE UMUT VE KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİN AZİM ÜZERİNDEKİ YORDAYICI ETKİSİ

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: 1, 346 - 361, 15.03.2023

İsa Yücel İşgör Sezai Demir Aytekin Gürtepe

https://doi.org/10.7884/teke.5618

Öz

Bu çalışmada, üniversite öğrencilerinde umut ve kişilik özelliklerinin
öğrencilerin azim düzeyleri üzerindeki yordayıcı etkisinin incelenmesi
amaçlanmıştır. Çalışmada ayrıca, anne baba birliktelik durumuna ve algılanan
gelir düzeyine göre öğrencilerin azim, umut ve kişilik özellikleri arasındaki
farklılaşmanın anlamlı düzeyde olup olmadığı ele alınmıştır. Araştırmanın
çalışma evreni, Balıkesir il merkezinde bulunan Balıkesir Necatibey Eğitim
Fakültesi’nin 2020-2021 öğretim yılında öğrenim hayatına devam eden
öğrencilerinden oluşmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise bu evren
içerisinden uygun örnekleme yöntemiyle seçilmiş, 193’ü kadın (% 77,5), 56’sı
erkek(% 22,5) toplam 249 öğrenciden oluşmaktadır. Örneklem grubundaki
öğrencilerin yaşlarının 18-32 aralığında olduğu görülmüştür. (𝑋̅ =19,86 Ss=
2,27). Araştırmada veri toplama yöntemlerinden kişisel bilgi formu, Kısa
Azim Ölçeği, Sürekli Umut Ölçeği, Beş Faktör Kişilik Ölçeği uygulanmıştır.
Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, öğrencilerin umut ve kişilik
özelliklerinin öğrencilerin azim düzeylerini anlamlı bir şekilde yordadığı, umut
ve kişilik özelliklerinin birlikte azim puanlarındaki değişimin %43’ünü
açıkladığı görülmüştür. Ebeveynlerin birliktelik durumuna göre azim ve umut
puanları arasında anlamlı bir farklılaşmanın olmadığı bulgulanmıştır.
Ebeveynlerin birliktelik durumuna göre kişilik özelliklerinden gelişime açıklık
puan ortalamaları açısından ebeveynleri birlikte olan bireylerin puanları ile
ebeveynleri ayrı olan bireylerin puanları arasında ebeveynleri ayrı olan bireyler
lehine anlamlı bir farkın olduğu saptanmıştır. Son olarak öğrencilerin algılanan
gelir düzeyi açısından azim, umut ve kişilik özellikleri arasında anlamlı bir
farklılaşmanın olmadığı görülmüştür

Anahtar Kelimeler

Azim, umut, kişilik özellikleri

Kaynakça

• Ayaz, A.,ve Eşici, H. (2017). Üniversite öğrencilerinde kariyer uyumluluğunun yordanmasında psikolojik ihtiyaçlar ve azmin rolü. Kastamonu Eğitim Dergisi, 28(3), 1130-1141.
• Burger, J. M. (2006). Kişilik (çev. İD Erguvan Sarıoğlu). İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Caprara, G. V., Barbaranelli, C., Borgogni, L.,ve Perugini, M. (1993). The “Big Five Questionnaire”: A new questionnaire to assess the five factor model. Personality and individual Differences, 15(3), 281-288.
• Chamorro‐Premuzic, T.,ve Furnham, A. (2007). Personality and music: Can traits explain how people use music in everyday life? British journal of psychology, 98(2), 175-185.
• Cheavens, J. S., Heiy, J. E., Feldman, D. B., Benitez, C.,ve Rand, K. L. (2019). Hope, goals, and pathways: Further validating the hope scale with observer ratings. The Journal of Positive Psychology, 14(4), 452-462.
• Çelikel, F.,ve Erkorkmaz, U. (2008). Üniversite öğrencilerinde depresif belirtiler ve umutsuzluk düzeyleri ile ilişkili etmenler. Archives of Neuropsychiatry/Noropsikiatri Arsivi, 45(4).
• Çivitci, N.,ve Arıcıoğlu, A. (2012). Psikolojik danışman adaylarının yardım etme stilleri ve beş faktör kuramına dayalı kişilik özellikleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(23), 78-96.
• Deaton, A. (2008). Income, health, and well-being around the world: Evidence from the Gallup World Poll. The journal of economic perspectives, 22(2), 53-72.
• Diener, E.,ve Diener, C. (1996). Most people are happy. Psychological science, 7(3), 181-185.
• Dost, M. T. (2010). Güney Afrika ve Türkiye’deki üniversite öğrencilerinin bazı değişkenlere göre öznel iyi oluş ve yaşam doyumlarının incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 35(158), 75-89.
• Duckworth, A. L., Peterson, C., Matthews, M. D.,ve Kelly, D. R. (2007). Grit: perseverance and passion for long-term goals. Journal of personality and social psychology, 92(6), 1087.
• Duckworth, A. L.,ve Quinn, P. D. (2009). Development and validation of the Short Grit Scale (GRIT–S). Journal of personality assessment, 91(2), 166-174.
• Easterlin, R. A. (1974). Does economic growth improve the human lot? Some empirical evidence. Nations and households in economic growth, 89, 89-125.
• Fujikawa, M., Lee, E.-J., Chan, F., Catalano, D., Hunter, C., Bengtson, K.,ve Rahimi, M. (2013). The Connor-Davidson Resilience Scale as a positive psychology measure for people with spinal cord injuries. Rehabilitation Research, Policy, and Education, 27(3), 213-222.
• Goldberg, L. R. (1990). An alternative" description of personality": the big-five factor structure. Journal of personality and social psychology, 59(6), 1216.
• Gow, A. J., Whiteman, M. C., Pattie, A.,ve Deary, I. J. (2005). Goldberg’s ‘IPIP’Big-Five factor markers: Internal consistency and concurrent validation in Scotland. Personality and individual Differences, 39(2), 317-329.
• Ivcevic, Z.,ve Brackett, M. (2014). Predicting school success: Comparing conscientiousness, grit, and emotion regulation ability. Journal of research in personality, 52, 29-36.
• Keleş, H. N. (2011). Pozitif psikolojik sermaye: tanımı, bileşenleri ve örgüt yönetimine etkileri. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3(2), 343-350.
• Kern, M. L. P. (2017). Perseverance, achievement, and positive education Future directions in well-being (pp. 75-79): Springer.
• Kim, Y. J.,ve Lee, C. S. (2015). Effects of grit on the successful aging of the elderly in Korea. Indian Journal of Science and Technology, 8(S7), 373-378.
• Kleiman, E. M., Adams, L. M., Kashdan, T. B.,ve Riskind, J. H. (2013). Gratitude and grit indirectly reduce risk of suicidal ideations by enhancing meaning in life: Evidence for a mediated moderation model. Journal of research in personality, 47(5), 539-546.
• Lee, W. W. S. (2017). Relationships among grit, academic performance, perceived academic failure, and stress in associate degree students. Journal of adolescence, 60, 148-152.
• Leonov, N. (2019). Hope, well-being, spirituality and satisfaction: Psychosocial correlates and results.
• Lin, C.-L. S.,ve Chang, C.-Y. (2017). Personality and family context in explaining grit of Taiwanese high school students. Eurasia Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 13(6), 2197-2213.
• Littman-Ovadia, H.,ve Lavy, S. (2016). Going the extra mile: Perseverance as a key character strength at work. Journal of Career Assessment, 24(2), 240-252.
• McCrae, R. R.,ve Löckenhoff, C. E. (2010). Self-regulation and the five-factor model of personality traits.
• Ong, A. D., Standiford, T.,ve Deshpande, S. (2018). Hope and stress resilience.
• Oxford, R. L.,ve Bolaños-Sánchez, D. (2016). A tale of two learners: Discovering mentoring, motivation, emotions, engagement, and perseverance New directions in language learning psychology. Springer, 113-134.
• Özhan, M. B.,ve Boyacı, M. (2018). Üniversite öğrencilerinde depresyon, anksiyete ve stresin yordayıcısı olarak azim: Bir yapısal eşitlik modellemesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 19(4), 370-376.
• Proyer, R. T., Gander, F., Wellenzohn, S.,ve Ruch, W. (2014). Positive psychology interventions in people aged 50–79 years: long-term effects of placebo-controlled online interventions on well-being and depression. Aging & mental health, 18(8), 997-1005.
• Sarıçam, H., Çelik, İ.,ve Oğuz, A. (2016). Kısa azim (sebat) ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 5(2), 927-935.
• Saucier, G.,ve Goldberg, L. R. (2002). Assessing the big five: Applications of 10 psychometric criteria to the development of marker scales.
• Seligman, M. E.,ve Csikszentmihalyi, M. (2014). Positive psychology: An introduction Flow and the foundations of positive psychology. Springer, 279-298.
• Singh, K.,ve Jha, S. D. (2008). Positive and negative affect, and grit as predictors of happiness and life satisfaction. Journal of the Indian Academy of Applied Psychology, 34(2), 40-45. Snyder, C. R., Rand, K. L.,ve Sigmon, D. R. (2002). Hope theory. Handbook of positive psychology, 257-276.
• Staudinger, U. M., Fleeson, W.,ve Baltes, P. B. (1999). Predictors of subjective physical health and global well-being: Similarities and differences between the United States and Germany. Journal of personality and social psychology, 76(2), 305.
• Stevenson, B.,ve Wolfers, J. (2008). Economic growth and subjective well-being: Reassessing the Easterlin paradox. Retrieved from
• Sümer, A. S. (2008). Farklı öz-anlayış (self-compassion) düzeylerine sahip üniversite öğrencilerinde depresyon anksiyete ve stresin değerlendirilmesi. Unpublished Doctoral Dissertation. Konya: Selçuk University, Social Sciences Institute.
• Synder, C., Irwing, L.,ve Anderson, J. (1991). Hope and health: measuring the will and ways,[in:] Snyder CR, Forsyth DR (eds.): Handbook of social and clinical psychology: the health perspective: Pergamon Press, Elmsford, NY.
• Tarhan, S. (2012). Umudun özyeterlik, algılanan sosyal destek ve kişilik özelliklerinden yordanması. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Tarhan, S.,ve Bacanlı, H. (2015). Sürekli Umut Ölçeği’nin Türkçe’ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. The Journal of Happiness & Well-Being, 3(1), 1-14.
• Tatar, A. (2017). Büyük Beş-50 Kişilik Testinin Türkçeye çevirisi ve Beş Faktör Kişilik Envanteri Kısa Formu ile karşılaştırılması. Anatolian Journal of Psychiatry/Anadolu Psikiyatri Dergisi, 18(1), 51-61.
• Valle, M. F., Huebner, E. S.,ve Suldo, S. M. (2006). An analysis of hope as a psychological strength. Journal of school psychology, 44(5), 393-406.
• Vela, J. C., Lu, M.-T. P., Lenz, A. S.,ve Hinojosa, K. (2015). Positive psychology and familial factors as predictors of Latina/o students’ psychological grit. Hispanic Journal of Behavioral Sciences, 37(3), 287-303.
• Vinothkumar, M.,ve Prasad, N. (2016). Moderating role of resilience in the relationship between grit and psychological well-being. International Journal of Psychology and Psychiatry, 4(2), 10-23.
• Weisskirch, R. S. (2018). Grit, self-esteem, learning strategies and attitudes and estimated and achieved course grades among college students. Current Psychology, 37(1), 21-27.
• Yıldız, E. E. (2018). Üniversite öğrencilerinin geleceğe ilişkin umutlarının ve kaygı düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankra: Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yip, T. H. J.,ve Tse, W. S. (2019). Why hope can reduce negative emotion? Could psychosocial resource be the mediator? Psychology, health & medicine, 24(2), 193-206.