GOGOL’ÜN “PALTO” VE ORHAN KEMAL’İN “KİRLİ PARDÖSÜ” ADLI ESERLERİNİN KONULARI VE BAŞKİŞİLERİ ÜZERİNE KARŞILAŞTIRMALI BİR ÇALIŞMA

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: 2, 646 - 659, 15.06.2023

Şerefnur Atik

https://doi.org/10.7884/teke.1312774

Öz

Türk edebiyatının eleştirel / toplumcu gerçekçi yazarları Rus edebiyatındaki öncüllerini okumuş olmalıdırlar düşüncesinden hareketle yazılan bu yazıda Nıkolaı Vasilyeviç Gogol’ün “Palto” ve Orhan Kemal’in “Kirli Pardösü” adlı eserlerinin temaları ve başkişileri üzerinden gidilen karşılaştırmalı bir çalışma yapılacaktır. Nikolaı Vasilyeviç Gogol Rus edebiyatının ve Orhan Kemal de Türk edebiyatının öncü eleştirel gerçekçi yazarları arasında yer alır. Gogol “Palto” adlı eserinde genel anlamda 19. yüzyıl Rusya’sındaki en düşük rütbeli bir memurun durumunu ve Orhan Kemal de “Kirli Pardösü” adlı eserinde 20. yüzyılın ilk yarısının başlarında, Türkiye’deki düşük dereceli bir memurun durumunu yansıtmıştır. Her iki eserde de yazarların hayatlarından gelen öz yaşam öyküsel yansımaların bulunduğu bilinmektedir. Bu çalışma ile biri novella türünde yazılan “Palto” ve diğeri hikâye türünde yazılan “Kirli Pardösü” adlı eserlerde var olduğu tespit edilen ortak yönler anlatılmaya çalışılmıştır. Her ikisi de küçük memurun / küçük insanın geçim sıkıntısını yansıtmak için yazılmış olan eserlerden öncül ile ardıl eser arasında bulunan ortak ve farklı yönlerin tespit edilmesi bu çalışmanın temel
meselesi olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Tema, palto, pardösü, küçük insan, gerçekçilik

COMPARATIVE STUDY ON THE SUBJECTS AND MAIN PERSONS OF GOGOL'S “PALTO” AND ORHAN KEMAL'S “KİRLİ PARDÖSÜ”

Öz

Critical / social realist writers of Turkish literature must have read the writers who had predecessors in Russian literature. In this article, which was written with this thought in mind, a comparative study will be made on the thematic structures and protagonists of Nikolai Vasilyevich Gogol's Overcoat and Orhan Kemal's Kirli Pardösü.
Nikolai Vasilyevich Gogol is among the leading critical realist writers of Russian literature and Orhan Kemal is among the leading critical realists of Turkish literature. In his work, Gogol's Overcoat, he generally reflected the situation of a low-ranking official in 19th century Russia, and Orhan Kemal reflected the situation of a low-ranking official in Turkey at the beginning of the first half of the 20th century. It is known that there are autobiographical reflections from the lives of the authors in both works.
In this study, it has been tried to explain the common aspects that have been determined to exist in the works, one of which was written in the genre of novalla, and the other, which was written in the type of story, called Kirli Pardösü. Determining the common and different aspects between the predecessor and the successor works, both of which were written to reflect the financial difficulties of the petty civil servant, was determined as the main issue of this study.

Anahtar Kelimeler

Thema, coat, topcoat, petty people, realism.

Kaynakça

• Alangu, T. (1965). Cumhuriyetten sonra hikâye ve roman. II. İstanbul: Matbaası Asaf Ertekin Yayınları.
• Bakır, S. (2018). Orhan Kemal’in hikâye dünyası. Ankara: Hece Yayınları.
• Bakır, S. (2020). Orhan Kemal’in hikayeciliği: kurgu, teknik, anlatım. Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi, 4(3), 402-430.
• Bezirci, A. (1984). Orhan Kemal hayatı / sanatı/ eserleri/ anıları. İstanbul: Tekin Yayınevi.
• Çetin, R. M. (2017). N. V. Gogol'ün Petersburg Öyküleri’nde Petersburg imgesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Rus Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı.
• Eyigün, R. (2006). Orhan Kemal’in Hayatı, Eserleri ve Orhan Kemal uyarlamalarının türk sinemasındaki yeri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sinema-Tv Ana Sanat Dalı Sinema-Tv Programı.
• Gogol, N. V. (2017). Bir delinin anı defteri / palto / burun. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Kahraman, A. (2015). Modern Türk hikâyesi. İstanbul: Büyüyenay Yayınları.
• Kanık, O. V. (1946). Üç Hikâye Tercüme dergisi. MEB Yayınları
• Kemal, O. (2017) Ekmek kavgası. İstanbul: Everest Yayınları.
• Küçük, S. K. (2011). Rus gerçekçiliği bağlamında N.V. Gogol – V.G. Perov etkileşimi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Slav Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı Rus Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı.
• Narlı, M. (2002). Orhan Kemal’in romanları üzerine bir inceleme. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Otyam, F. (1975). “Arkadaşım Orhan Kemal ve mektupları, belgeler, bilgiler bölgeler 20. İstanbul: E Yayınları.
• https://arkakapak.babil.com/cevirmen-orhan-veli-kanik Erişim tarihi: 28.10.2022