WHIRLING THOUGHTS CREATED BY MODERNITY IN MOBY DICK AND TIAMAT: THE CONFLICT BETWEEN THE SACRED AND THE PROFANE
Öz
Kaynakça
- Adams, R. P. (1952). Romanticism and the American renaissance. American Literature. 23(4) 419-432.
- Agızza, R. (2001). Antik Yunan’da mitoloji masallar ve söylenceler. (çev.Zühre ilkgelen). İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
- Anderson, J; Dyreness, A. (1996). Modern life and the life of culture. the religious impulses of modernism. IVP Academic. Aşkaroğlu, V. (2015). Postmodern söylem İhsan Oktay Anar ve John Fowles. Ankara: Karadeniz Dergi Yayınları.
- Çakan, H. (2018). XIX. Yüzyılda Alman doğa bilimi ve felsefesinin osmanlı düşüncesindeki yansımaları. Yayımlanmamış Doktora tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Ecevit, Y. (2001). Türk romanında postmodernist açılımlar. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Eliade, M. (1963). Myth And reality. Harper&Row Publishers.
- Eliade, M. (1991). Kutsal ve dindışı. (çev. Mehmet Ali Kılıçbay). İstanbul: Gece Yayınları. Eliade, M. (2001). Mitlerin özellikleri. (çev. Sema Fırat). İstanbul: Om Yayınevi.
- Foxworthy, J. (2006). He Blinded Me With Science: The Effects Of 19th Century Science On Melville’s Moby Dick, Hohonu- A Journal of Academic Writing, 37-41.
- Frisby, D. (2012). Modernlik fragmanları. İstanbul: Metis Yayınları.
- Gatta, J. (2004). Making nature sacred: literature, religion, and environment in America from the Puritans to the present. Oxford University Press.
- King, R. (2019). Ahab’s Rolling Sea: A Natural History of Moby Dick. University of Chicago Press.
- Lundin, R. (1999). The Shadow of Absence: Orphans and the Interpretive Quest. The Promise of Hermeneutics içinde. ed. Roger Lundin, Clarence Walhout, Anthony C. Thiselton. Paternoster Press.
- McCaffrree, K. (2017). The secular landscape. the decline of religion in America. Macmillan Press.
- Parla, J. (2014). Babalar ve oğullar Tanzimat romanının epistemolojik temelleri. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Schlarb, D. (2021). Melville’s wisdom religion, skepticism and literature in nineteenth century America. Oxford University Press.
- Sievers, B. (2010) Before the surrogate of motivation: motivation and the meaning of work in the golden age of the American whaling industry Part 2, Critique, 38(1), 75-91, DOI: 10.1080/03017600903454405
- Şahin, A; Doğan, A. (2017). Mitolojiden genel kamu kukukuna “canavar yaratık” olgusu: Leviathan, Behemot, Rahav, Yılan ve Ejderha, Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi, 3(2), 149-184.
- Weber, M. (1946). Science as a Vocation. from Max Weber Essays in Sociology içinde. ed.H.H. Gerth ve C.Wright Mills. Oxford University Press.
- Weber, M. (2008). Sosyoloji yazıları. (çev. Taha Parla). İstanbul: Deniz Yayınları.
- Werge, T. (1969). Moby-Dick” and the calvinist tradition. Studies in the Novel, 1(4), 484-506.
- Zwart, H. (2020).Iconoclasm and imagination: Gaston Bachelard’s philosophy of technoscience. Human Studies. 43, 61-87.
Öz
Modern çağın en önemli unsurlardan biri ilerleme ülküsüyle geleneksel yaşam formlarının arkada bırakılmasıdır. Geleneksel yaşam biçimi dine dayalı bir dünya algısıyla örülüyken modern yaşamın belirleyicisi dindışı bir dünya algısı olmuştur. Bu durumu edebiyat eserleri üzerinden okumak mümkündür. Nitekim Amerikan edebiyatının ünlü yazarlarından Herman Melville Moby Dick (1851) adlı romanında insanın varoluşsal ve epistemolojik sorularına metafizik ve maddeci dünya algısı ekseninde yaklaşmış ve iki algının yarattığı çatışma ortamını bir deniz yolculuğu etrafında geliştirerek modern Amerikan toplumunda bireyin varoluş sancısını gözler önüne sermiştir. Benzer şekilde Türk edebiyatında tarihi postmodern romanlarıyla tanınan İhsan Oktay Anar da Tiamat (2022) adlı romanında din ve dindışı dünya algısı arasındaki gerilimden doğan şüpheyi konu edinmiş ve zihinsel bir dönüşüm olarak Türk modernleşmesine yansımasını bir deniz yolculuğu etrafında örmüştür. Bu çalışma kapsamında nitel araştırma yöntemiyle Melville’in Moby Dickve Anar’ın Tiamat adlı romanları incelenmiş ve karşılaştırılmıştır. Bu yöntemin tercih edilme amacı Melville’in Moby Dick ve Anar’ın Tiamat adlı romanlarının kurgusundaki metafizik ve maddeci dünya algısını deniz yolculuğu teması ve karakterler üzerinden karşılaştırarak her iki algının doğurduğu şüphe ve gerilimin Amerikan ve Türk toplumundaki bireyin modernleşme deneyimine ışık tuttuğunu tartışmaktır. Böylece iki farklı kültürde birbirine benzer ve farklı modernleşme deneyimleri din ve dindışı dünya algısı arasındaki çatışmayla birlikte ortaya konmuştur.
Kaynakça
- Adams, R. P. (1952). Romanticism and the American renaissance. American Literature. 23(4) 419-432.
- Agızza, R. (2001). Antik Yunan’da mitoloji masallar ve söylenceler. (çev.Zühre ilkgelen). İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
- Anderson, J; Dyreness, A. (1996). Modern life and the life of culture. the religious impulses of modernism. IVP Academic. Aşkaroğlu, V. (2015). Postmodern söylem İhsan Oktay Anar ve John Fowles. Ankara: Karadeniz Dergi Yayınları.
- Çakan, H. (2018). XIX. Yüzyılda Alman doğa bilimi ve felsefesinin osmanlı düşüncesindeki yansımaları. Yayımlanmamış Doktora tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Ecevit, Y. (2001). Türk romanında postmodernist açılımlar. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Eliade, M. (1963). Myth And reality. Harper&Row Publishers.
- Eliade, M. (1991). Kutsal ve dindışı. (çev. Mehmet Ali Kılıçbay). İstanbul: Gece Yayınları. Eliade, M. (2001). Mitlerin özellikleri. (çev. Sema Fırat). İstanbul: Om Yayınevi.
- Foxworthy, J. (2006). He Blinded Me With Science: The Effects Of 19th Century Science On Melville’s Moby Dick, Hohonu- A Journal of Academic Writing, 37-41.
- Frisby, D. (2012). Modernlik fragmanları. İstanbul: Metis Yayınları.
- Gatta, J. (2004). Making nature sacred: literature, religion, and environment in America from the Puritans to the present. Oxford University Press.
- King, R. (2019). Ahab’s Rolling Sea: A Natural History of Moby Dick. University of Chicago Press.
- Lundin, R. (1999). The Shadow of Absence: Orphans and the Interpretive Quest. The Promise of Hermeneutics içinde. ed. Roger Lundin, Clarence Walhout, Anthony C. Thiselton. Paternoster Press.
- McCaffrree, K. (2017). The secular landscape. the decline of religion in America. Macmillan Press.
- Parla, J. (2014). Babalar ve oğullar Tanzimat romanının epistemolojik temelleri. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Schlarb, D. (2021). Melville’s wisdom religion, skepticism and literature in nineteenth century America. Oxford University Press.
- Sievers, B. (2010) Before the surrogate of motivation: motivation and the meaning of work in the golden age of the American whaling industry Part 2, Critique, 38(1), 75-91, DOI: 10.1080/03017600903454405
- Şahin, A; Doğan, A. (2017). Mitolojiden genel kamu kukukuna “canavar yaratık” olgusu: Leviathan, Behemot, Rahav, Yılan ve Ejderha, Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi, 3(2), 149-184.
- Weber, M. (1946). Science as a Vocation. from Max Weber Essays in Sociology içinde. ed.H.H. Gerth ve C.Wright Mills. Oxford University Press.
- Weber, M. (2008). Sosyoloji yazıları. (çev. Taha Parla). İstanbul: Deniz Yayınları.
- Werge, T. (1969). Moby-Dick” and the calvinist tradition. Studies in the Novel, 1(4), 484-506.
- Zwart, H. (2020).Iconoclasm and imagination: Gaston Bachelard’s philosophy of technoscience. Human Studies. 43, 61-87.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Edebi Çalışmalar (Diğer) |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 15 Haziran 2023 |
| Gönderilme Tarihi | 20 Mart 2023 |
| Kabul Tarihi | 9 Mayıs 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Cilt: 12 Sayı: 2 |
