THE INVESTIGATION OF SECONDARY SCHOOL STUDENTS’ SELF-REGULATION SKILLS, SOCIAL STUDIES LEARNING APPROACHES, ACADEMIC PARTICIPATION OF PARENTS AND TEACHERS

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: 2, 786 - 815, 15.06.2023

Aysun Akgül Çiğdem Aldan Karademir

https://doi.org/10.7884/teke.1312785

Öz

ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN ÖZ-DÜZENLEME BECERİLERİ, SOSYAL BİLGİLER ÖĞRENME YAKLAŞIMLARI, ANNE-BABA VE ÖĞRETMENLERİNİN AKADEMİK KATILIMLARININ İNCELENMESİ

Öz

Bu çalışmanın temel amacı, ortaokul öğrencilerinin öz-düzenleme becerileri, sosyal bilgiler öğrenme yaklaşımları ile algılanan akademik katılımlarının incelenmesidir. Araştırmanın katılımcılarını Uşak İli Merkez İlçesinde küme örnekleme ile seçilmiş 1088 ortaokul öğrencisi oluşturmaktadır. İlişkisel tarama modelinin kullanıldığı araştırmada “Algılanan Öz-düzenleme Ölçeği”, “Sosyal Bilgiler Öğrenme Yaklaşımları Ölçeği”, “Algılanan Anne-Baba ve Öğretmen Akademik Katılım Ölçeği” ile kişisel bilgi formu, veri toplama araçları olarak kullanılmıştır. Verilerin analizinde t-testi; ANOVA testi ve çoklu doğrusal regresyon analizinden yararlanılmıştır. Araştırmanın sonucuna göre ortaokul öğrencilerinin özdüzenleme becerilerinin “sık sık”, sosyal bilgiler öğrenme yaklaşımları ile anne-baba-öğretmen akademik katılımlarının ise “katılıyorum” düzeyinde olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca anne-baba ve öğretmen akademik katılımı ile derin öğrenme yaklaşımları, öz-düzenleme becerilerini anlamlı bir şekilde yordamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal bilgiler öğrenme yaklaşımları, akademik katılım, öz-düzenleme

Kaynakça

• Akpolat, B. (2021). Ortaokul Öğrencilerinde yılmazlığın yordanmasında öz-düzenleme becerileri ve gelecek beklentilerinin rolü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep: Hasan Kalyoncu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aldan-Karademir, Ç., Deveci, Ö., ve Çaylı, B. (2018). Ortaokul öğrencilerinin öz-düzenlemeleri ve akademik öz-yeterliklerinin incelenmesi. e-Kafkas Journal of Educational Research, 5(3), 14-29. https://doi.org/10.30900/kafkasegt.446793
• Aldan-Karademir, Ç. ve Görgün S. (2019). Ortaokul öğrencilerinin problem çözmeye yönelik yansıtıcı düşünme becerileri ile öz-düzenleme becerilerinin incelenmesi. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 7(16), 292-313. https://doi.org/10.33692/avrasyad.543759
• Alemdağ, C. (2015). Beden eğitimi öğretmeni adaylarının epistemolojik inançları, akademik özyeterlikleri ve öğrenme yaklaşımları. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Arslan, S. ve Gelişli, Y. (2015). Algılanan öz-düzenleme ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(3), 67-74. http://dx.doi.org/10.19126/suje.91303
• Atatürk Araştırma Merkezi Başkanlığı. (2022). Mustafa Kemal Atatürk’ün Yaşamına Dair Anılar. https://www.atam.gov.tr/ataturkun-soylev-ve-demecleri/mustafa-kemal-ataturkun-yasamina-dair-anilar adresinden 20 Mayıs 2022 tarihinde alınmıştır.
• Baysal, A.ve Özgenel, M. (2019). Ortaokul öğrencilerinin bağlanma stilleri ve öz-düzenleme düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 15(2), 141–151. https://doi.org/10.17244/eku.507650
• Belge-Can, H. ve Boz, Y. (2012). Yaş ve cinsiyetin ilköğretim öğrencilerinin fen dersini öğrenme yaklaşımlarına etkisi. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi Bildiriler Kitabı içinde (s.176). Niğde Üniversitesi. file:///C:/Users/PC/Downloads/Deveci_I_and_Onder_I_2012_Ilkogretim_Fen.pdf
• Biggs, J. B., Kember, D. & Leung, D. Y. P. (2001). The Revised Two Factor Study Process Questionnaire: R-SPQ-2F. British journal of educational psychology, 71(1), 133–149. http://dx.doi.org/10.1348/000709901158433
• Binicioğlu, G. (2010). İlköğretimde okul-aile-iletişim etkinlikleri: öğretmen ve veli görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Bouffard, T., Boisvert, J., Vezeau, C. & Larouche, C. (1995). The impact of goal orientation on self‐regulation and performance among college students. British Journal Of Educational Psychology, 65(3), 317- 329. https://doi.org/10.1111/j.2044-8279.1995.tb01152.x
• Budak, H. (2016). İlkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin öz-düzenleme, motivasyon, biliş üstü becerileri ve matematik dersi başarılarının belirlenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Byrne, M., Flood, B. & Willis, P. (2002). Approaches to learning of european business students. Journal of Further and Higher Education, 26(1). 19-28. https://doi.org/10.1080/03098770120108275
• Cavallo, A. M. L., & Schafer, L. E. (1994). Relationships between students' meaningful learning orientation and their understanding of genetics topics. Journal of Research in Science Teaching, 31(4), 393-418. https://doi.org/10.1002/tea.3660310408
• Cheng, E. C. (2011). The role of self-regulated learning in enhancing learning performance. International Journal of Research & Review, 6(1), 1-16. https://www.researchgate.net/publication/285320862_The_role_of_self_regulated_learning_in_enhancing_learning_performance
• Çetin, F. (2019). Eğitim Fakültesi öğrencilerinin yaşam boyu öğrenme yeterliklerinin öğrenme yaklaşımları ve özyeterlik ile ilişkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya: Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Çınkır, Ş. ve Nayır, F. (2017). Okul aile iş birliği standartlarına ilişkin veri görüşlerinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(1), 245-264. http://efdergi.hacettepe.edu.tr/upload/files/3395okulaile-birligi-standartlari.pdf
• Dadlı, G. (2015). Ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin fen ve teknoloji dersine yönelik öz-düzenleme becerileri ve öz-yeterlikleri ile akademik başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Demir, F. (2017). Öğretmen adaylarının akademik erteleme eğilimleri ve öğrenme yaklaşımlarının incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Amasya: Amasya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Doğruluk, S. (2015). Öğretmen adaylarının eğitsel internet kullanım öz-yeterlik inançları ile öğrenme yaklaşımları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü . Dündar, Ş. (2014). Algılanan anne-baba ve öğretmen akademik katılım ölçeğinin Türkçeye uyarlanması. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(1), 369-382. https://toad.halileksi.net/wp-content/uploads/2022/07/algilanan-anne-baba-ve ogretmen-akademik-katilim-olcegi-toad.pdf
• Dündar, Ş. (2017). Sosyal bilgiler dersinde algılanan anne-baba ve öğretmen akademik katılımının öğrencilerin akademik benlik kavramlarına ve Sosyal bilgiler dersine bağlılıklarına etkisi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 608-635. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/321854
• Ekinci, N. (2008). Üniversite öğrencilerinin öğrenme yaklaşımlarının belirlenmesi ve öğretme öğrenme süreci değişkenleri ile ilişkileri. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ekinci, N. (2015). Öğretmen Adaylarının Öğrenme Yaklaşımları ve Öğretmen Öz-yeterlik İnançları Arasındaki İlişki. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30 (1) : 62-76. http://www.efdergi.hacettepe.edu.tr/yonetim/icerik/makaleler/21-published.pdf
• Englund, M. M., Luckner, A. E., Whaley, G. J. L., & Egeland, B. (2004). Children’s achievement in early elementary school: longitudinal effects of parental involvement, expectations, and quality of assistance. Journal of Educational Psychology, 96 (4), 723-730.
• Entwistle, N., & McCune, V. (2004). The conceptual bases of study strategy inventories. Educational Psychology Review, 16(4), 325-345. https://link.springer.com/content/pdf/10.1007/s10648-004-0003-0.pdf
• Eravcı-Özcan, T. (2020). Ortaokul öğrencilerinde algılanan anne-baba ve öğretmen akademik katılımı ile akademik erteleme davranışı arasındaki ilişkide akıllı telefon bağımlılığının rolü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Erdoğan, B. A. (2019). Ortaokul öğrencilerinin okula bağlanmalarının okul tükenmişliği ve algılanan anne-baba ve öğretmen akademik katılımı bağlamında incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Gezer, M. ve Şahin, İ. F. (2017). Sosyal bilgiler öğrenme yaklaşımları ölçeği (SÖYÖ): geçerlik ve güvenirlik çalışması. İlköğretim Online, 16(1), 228-244. https://doi.org/10.17051/io.2017.27861
• Görgöz, S. (2019). Ortaokul öğrencilerinin öz düzenleme becerileri ile yabancı dilde kelime öğrenme stratejilerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Muğla: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Gül, E. (2007). Eğitimde çocuk başarısı için okul-aile işbirliği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Gündüz, D. (2018). Ortaokul öğrencilerinin fen öğrenme yaklaşımlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi (Van ili örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Van: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Güneş, G. (2021). Ortaokul öğrencilerinin matematik öğretmenlerinin etkileşim davranışlarına yönelik algıları ile matematik öğrenme yaklaşımları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir: İzmir Demokrasi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Hasbek, G. (2020). Ortaokul öğrencilerinin öğrenme yaklaşımları ile değerlendirme uygulamalarına yönelik algıları arasındaki ilişkilerin kanonik korelasyon analizi ile incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sivas: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Hill, N.E., & Taylor, L.C. (2004). Parental school involvement and children’s academic achievement: Pragmatics and issues. Current Directions in Psychological Science, 13(4), 161-164. https://doi.org/10.1111/j.0963-7214.2004.00298.x
• Hill, N. E., Castellino, D. R., Lansford, J. E., Nowlin, P., Dodge, K. A., Bates, J. E. & Pettit, G. S. (2004). Parent academic involvement as related to school behavior, achievement, and aspirations: Demographic variations across adolescence. Child Development, 75(5), 1491-1509 . https://doi.org/10.1111/j.1467-8624.2004.00753.x
• Hrbackova, K., & Vavrova, S. (2015). Self-regulation in children and minors in instit-utional care. International Education Studies, 8(5), 139-149. http://dx.doi.org/10.5539/ies.v8n5p139
• İsnaç, F. (2018). Ortaöğretim öğrencilerinin öğrenme yaklaşımlarına göre değerlendirme tercihlerinin ölçeklenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisan Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Karadeniz, O. (2012). Sosyal bilgiler proje fuarının sosyal bilgiler dersine ilişkin tutumlara etkisi ve sürece yönelik öğrenci, öğretmen ve veli görüşleri. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Karahan, O. (2012). Fen lisesi öğrencilerinin öz-düzenlemeli öğrenme becerisine sahip olma durumlarının incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Elazığ: Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Karaman, F. (2007). 2004 Sosyal bilgiler öğretim programı uygulamalarında okul-aile işbirliği düzeyi (Tokat örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Tokat: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Karasar, N. (2018). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar, ilkeler, teknikler (33.bs.). Nobel Yayın Dağıtım.
• Keskin, A. (2020). Ortaokul öğrencilerinin beden eğitimi dersine yönelik durumsal ilgilerinin algılanan yeterlilik ve öz düzenleme becerileri ile ilişkisinin incelenmesi (Tez No. 622249). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karaman: Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi.
• Kızkapan, O., Bektaş, O. & Kırmızıgul, A. S. (2018). Examining self-regulation skills of elementary school students. Cypriot Journal of Educational Sciences, 13(4), 613–624. https://doi.org/10.18844/cjes.v13i4.3569
• Koutsoulis, M. K., & Campbell, J. R. (2001). Family processes affect students' motivation, and science and math achievement in Cypriot high schools. Structural Equation Modeling, 8(1), 108-127. https://doi.org/10.1207/S15328007SEM0801_6
• Köç, R. (2019). Ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin Sosyal bilgiler ders başarıları ile öz düzenlemeli öğrenme becerileri arasındaki ilişkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kütahya: Kütahya Dumlupınar Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• MacFarlane, G. R., Markwell, K. W., & Date-Huxtable, E. M. (2006). Modelling the research process as a deep learning strategy. Journal of Biological Education, 41(1), 13-20. https://doi.org/10.1080/00219266.2006.9656051
• Marchant, G. J., Paulson, S. E., & Rothlisberg, B. A. (2001). Relations of middle school students' perceptions of family and school contexts with academic achievement. Psychology in the Schools, 38(6), 505-519. https://doi.org/10.1002/pits.1039.abs
• McMillan, W. J. (2010). ‘Your thrust is to understand’–how academically successful students learn. Teaching in Higher Education, 15(1), 1-13. https://doi.org/10.1080/13562510903488105
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB] (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 4, 5, 6 ve 7. sınıflar). http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201812103847686SOSYAL%20B%C4%B0LG% C4%B0LER%20%C3%96%C4%9ERET%C4%B0M %20PROGRAMI%20.pdf.
• Montroy, J. J., Bowles, P. P., Skibbe, L. L. & Foster. T. D. (2014). Social skills and problem behaviors as mediators of the relationship between behavioral self-regulation and academic achievement. Early Childhood Research Quarterly, 29, 298–309.
• Nota, L., Soresi, S., & Zimmerman, B. J. (2004). Self-regulation and academic achievement and resilience: A longitudinal study. International journal of educational research, 41(3), 198-215. https://doi.org/10.1016/j.ijer.2005.07.001
• Özgür, H. ve Tosun, N. (2012). Öğretmen adaylarının derin ve yüzeysel öğrenme yaklaşımlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(24), 113-125. https://acikerisim.mehmetakif.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/11672/184/515-3076-2-PB.pdf?sequence=1
• Özmenteş, S. (2008). Çalgı eğitiminde özdüzenlemeli öğrenme taktikleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(16), 157-175. https://dergipark.org.tr/tr/download/articlefile/92317
• Pintrich, P. R. (2000). The role of goal orientation in self-regulated learning. In. Boekarts, M.,
• Pintrich P..R. & Zeidner, M.(Eds.), In Handbook of self-regulation (pp. 451-502). Academic Press. https://doi.org/10.1016/B978-012109890-2/50043-3
• Polat-Zafer, S. S. (2019). Velilerin Sosyal bilgiler dersinin önemine ilişkin görüşleri, Sosyal bilgiler dersinde öğretmen akademik katılımına ilişkin algıları ve Sosyal bilgiler dersinde akademik katılımları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Edirne: Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Prosser, M., & Millar, R. (1989) The "how" and "why" of learning physics. European Journal of the Psychology of Education, 4, 513-528. https://www.jstor.org/stable/23422103?seq=1
• Rahman, S., & Mokhtar, S. (2012). Structural relationship of learning environment, learning approaches, and generic skills among engineering students. Asian Social Science, 8(13), 280-290. https://www.ccsenet.org/journal/index.php/ass/article/view/21678
• Régner, I., Loose, F. & Dumas, F. (2009). Students’ perceptions of parental and teacher academic involvement: Consequences on achievement goals. European Journal of Psychology of Education, 24 (2), 263-277. https://doi.org/10.1007/BF03173016
• Schunk, D. H. (2005). Self-regulated learning: The educational legacy of Paul R. Pintrich. Educational psychologist, 40 (2), 85-94. https://doi.org/10.1207/s15326985ep4002_3
• Selçuk, G. S., Çalışkan, S. ve Erol, M. (2007). Fizik öğretmen adaylarının öğrenme yaklaşımlarının değerlendirilmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(2), 25- 41. https://dergipark.org.tr/en/pub/gefad/issue/6750/90767
• Sönmez, V. (1996). Sosyal bilgiler öğretimi (2.bs.). Pegem Yayınları.
• Spencer, K. (2003). Approaches to learning and contemporary accounting education. In Education in a Changing Environment Conference Proceedings. https://scholar.google.com.tr/scholar?q=related:WKxoJan94KkJ:scholar.google.com/&scioq=Spencer,+K.+(2003).+Approaches+to+learning+and+contemporary+accounting+education.+Education+in+a+Changing+Environment+Conference+Proceedings.&hl=tr&as_sdt=0,5
• Şam. B. (2020). Algılanan anne-baba ve öğretmen akademik katılımı, akademik öz-yeterlik ve başarı açısından öğrenci profilleri. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 147-160. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/952367
• Şimşek, A. (2012). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri (6.bs.). Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics (6th ed). Pearson Education. https://books.google.com.tr/books/about/Using_Multivariate_Statistics.htmlid=ucj1ygAACAAJ&redir_esc=y
• Toraman, Ç., Aytuğ-Koşan, A. M. ve Yurdal, M. (2020). Tıp Fakültesi Öğrencilerinin Bilişsel Esneklik Düzeyleri, Öğrenme Yaklaşımları ve Kullandıkları Öğrenme Stratejileri. Tıp Eğitimi Dünyası, 19(57). https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/987169
• Türe, H. ve Deveci, H. (2017). Aileden çocuğa Sosyal bilgiler eğitimi. Uygulama örneği. Türk Akademik Yayınlar Dergisi, 1(1), 1-21. https://dergipark.org.tr/en/download/articlefile/1331351
• Üredi, İ. ve Üredi, L. (2005). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin öz-düzenleme stratejileri ve motivasyonel inançlarının matematik başarısını yordama gücü. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(2), 250-260. https://dergipark.org.tr/en/download/articlefile/1610
• Wolters, C. A. (1999). The relation between high school students’ motivational regulation and their use of learning strategies, effort, and classroom performance. Learning and individual differences, 11(3), 281-299. https://doi.org/10.1016/S1041-6080(99)80004-1
• Woolley, M.E., Kol, K.L. & Bowen, G.L. (2009). The social context of school success for latino middle school students: Direct and indirect influences of teachers, family, and friends. The Journal of Early Adolescence, 29 (1), 43-70. https://doi.org/10.1177/0272431608324478
• Yıldız, S. (2014). İlköğretim 6. 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin ders çalışma alışkanlıklarının Sosyal bilgiler dersi akademik başarısı ile derse karşı tutumu arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Young, S. H., & Vrongistinos, K. (2002). Elementary in-service teachers’ self-regulated learning strategies related to their academic achievements. Journal of Instructional Psychology, 29(3),147-154. https://web.s.ebscohost.com/ehost/pdfviewer/pdfviewer?vid=0&sid=32b52767-c8b14ab9-9081-dfeef189fdea%40redis
• Zimmerman, B. J. (2008). Investigating self-regulation and motivation: Historical background, methodological developments, and future prospects. American educational research journal, 45(1), 166-183. https://doi.org/10.3102/0002831207312909