HALK MUTFAĞINDA KIŞ HAZIRLIĞI: ÇORUM ÖRNEĞİ

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: 4, 1872 - 1889, 15.12.2023

Altuğ Ortakcı

https://doi.org/10.7884/teke.1275970

Öz

Halk mutfağında kış hazırlığı olarak bilinen süreç, ağustos ayı ortalarından başlayarak kasım ayının ilk haftalarına kadar süren yoğun birtakım işlemleri beraberinde getirmektedir. Birçok yörede olduğu gibi bu çalışmanın alan araştırması olarak seçilen yörede de kurutmalık, kaynatmalık ve hamur işlerine yönelik birçok işlemin yaz aylarının bitimiyle başlandığı ve dört ay boyunca sürdürüldüğü tespit edilmiştir. Bu çalışmada, Çorum’da kış hazırlığı süreci halkın kolektif belleğinde yer alan biçimleriyle geçmişten günümüze değişen ve dönüşen unsurlarıyla ele alınacaktır. Kış hazırlığı aşamalarında ortaya çıkan kültürel birikim, hammaddenin elde edilmesi, üretimi ve muhafaza edilmesi süreçleriyle ilişkilidir. Tespit, derleme ve aktarma üzerine inşa edilen bu çalışma alan araştırması verileri içermektedir. Doğal ortamda katılımlı gözlem ve yönlendirilmiş görüşme teknikleri ile şekillendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

halk mutfağı, kış hazırlığı., Çorum, pekmez yapımı

WINTER PREPARATION IN THE PUBLIC CUISINE: THE CASE OF ÇORUM

Öz

The process known as winter preparation in folk cuisine brings with it a number of intensive processes, starting from mid-August and lasting until the first weeks of November. As in many regions, it was determined that this study was carried out in the region chosen as the sample area, and many processes for drying, boiling and pastry started with the end of the summer months and for four months. In this study, it will be discussed with its changing and transforming elements. The winter preparation process in Çorum, with its forms in the collective memory of the people, from the past to the present. Obtaining, producing and preserving the raw material is related to the cultural accumulation processes that occur during the winter preparation stages. This study includes field research data. Detection is built on compilation and transfer. It is shaped by the techniques of participatory observation and directed interviewing in the natural environment.

Anahtar Kelimeler

folk cuisine, winter preparation, Çorum, molasses making

Kaynakça

• Aktürk, S. (2014). “Türkiye’de Hıdırellez Etrafında Oluşan Folklorik Unsurlar Üzerine Bir İnceleme”, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Aras, A. N. (2014). “Anadolu Mutfak Kültüründe Hititlerden Günümüze Çorum Mutfağı”, Çorum ve Kültür, Çorum: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları: 9.
• Baudrillard, J. (2012). Tüketim Toplumu (Çev. Hazal Deliceçaylı ve Ferda Keskin), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Connerton, P. (2011). Modernite Nasıl Unutturur? (Çev. Kübra Kelebekoğlu), İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Çay, A. (1988). Türk Ergenekon Bayramı Nevruz, Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları.
• Durmuş, İ. (2016). Türk Kültürüne Giriş, Ankara: Akçağ Yayınları.
• Erginer, G. (1984). Uşak Halk Takvimi Halk Meteorolojisi, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Millî Folklor Araştırma Dairesi Yayınları: 58.
• Ersoy, R. (2012). “Halk Bilimi Çalışmalarının Gelişmesine Paralel Olarak “Alan Araştırması” Kavramını Yeniden Düşünmek”, Millî Folklor, Yıl 24, Sayı 94, 5-13.
• Eyüboğlu, İ. Z. (2007). “Kişniş-Pekmez”, Anadolu Halk İlaçları, İstanbul: Derin Yayınları.
• Halbwachs, M. (2007). “Kolektif Bellek ve Zaman”, Cogito, Bellek: Öncesiz, Sonrasız, Sayı 50/ Bahar, Yapı Kredi Yayınları Üç Aylık Düşünce Dergisi, 55-77.
• Halıcı, N. (1982). “Anadolu Mutfağı”, Türk Mutfağı Sempozyumu Bildirileri, ss. 105-111, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Millî Folklor Araştırma Dairesi Yayınları: 41.
• Kafesoğlu, İ. (2010). Türk Millî Kültürü, İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Oğuz, Ö. (2007). “Folklor ve Kültürel Mekân”, Millî Folklor, Yıl 19, Sayı 76, s. 30-32.
• Oğuz, Ö. ve Keskin, S. (ed.) (2006). 2005 Yılında Çorum’dan Derlenen İmgesel Yemekler, Hitit Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Türk Halk Bilimi Topluluğu Yayını.
• Oğuz. M. Ö. (2008). Çağdaş Kentin Kültürü ve Somut Olmayan Kültürel Miras, Ankara: TÜBA.
• Ögel, B. (1982). “Türk Mutfağı’nın Gelişmesi ve Türk Tarihi Gelenekleri”, Türk Mutfağı Sempozyumu Bildirileri, , Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Millî Folklor Araştırma Dairesi Yayınları: 41,15-18.
• Özdemir, N. (2012). “Kültür Ekonomisi ve Endüstrileri ile Kültürel Miras Yönetimi İlişkisi”, Kültür Ekonomisi ve Yönetimi, Ankara: Hacettepe Yayıncılık & Kitapçılık.
• Ritzer. G. (2011). Toplumun McDonaldlaştırılması (Çev. Şen Süer Kaya), İstanbul: Ayrıntı Yayınları
• Tezcan, M. (1982). “Türkler’de Yemek Yeme Alışkanlıkları ve Buna İlişkin Davranış Kalıpları”, Türk Mutfağı Sempozyumu Bildirileri,Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Millî Folklor Araştırma Dairesi Yayınları: 41, 113-132.
• Tezcan, M. (2000). Türk Yemek Antropolojisi Yazıları, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Turan, O. (1984). İstanbul’un Fethinden Önce Yazılmış Tarihi Takvimler, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Veren, E. (2019). Anadolu Halk Takvimi, İstanbul: Doğan Kitap.
• Veren, E. (2020). “Anadolu Halk Takvimi’ne Göre Kasım Günleri”, Türkay Dergi, Yıl 4, Sayı 39, Kasım, 73-77.