DEDE KORKUT DESTANI’NDA SOSYAL VE PEDAGOJİK DEĞERLER

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 2, 455 - 472, 15.06.2024

Selami Sönmez

https://doi.org/10.7884/teke.1440414

Öz

Milletlerin oluşumu efsanelere, destanlara, millî kahramanlarının hamasi hikâyelerine dayanır. Türk milleti için bu kahramanlardan biri de Dede Korkut’tur. Dede korkut Oğuz Boyu için bir bilge, bir evliya, bir keramet sahibi, bir alp, bir yiğit, bir ozan, bir aziz, bir öncü, atadır. Dede Korkut Destanı’nda yer alan hikâyelerde psikolojik, sosyolojik, pedogojik, millî ve ahlaki nitelikte çok sayıda doğruluk, dürüstlük, cesurluk, çalışkanlık, sadakat vb. gibi mahallî (domestik) ve evrensel (üniversal) değerler ve erdemler vardır. Bu değerlerin tespiti çalışmanın özünü teşkil etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Dede Korkut, Dede Korkut Destanı, Destandaki sosyokültürel değerler.

SOCIAL AND PEDAGOGICAL VALUES IN THE DEDE KORKUT

Öz

The formation of nations is based on legends, epics, and tales of their national heroes. One of these heroes for the Turkish Nation is Dede Korkut. Dede Korkut, for the Oghuz Tribe, is a wise, an evliya, a miracle worker, an alp, a valiant, a poet, a saint, a pioneer, forefather. The stories in the Dede Korkut Epic contain local (domestic) and universal (universal) values and virtues, such as many psychological, sociological, pedological, national, and moral integrity, honesty, courage, hard work, and loyalty. Determination of these values constitutes the essence of the study.

Anahtar Kelimeler

Dede Korkut, The Book of Dede Korkut, socio-cultural values in the epic

Kaynakça

• Alptekin, A. B. (1999). Bamsı Beyrek hikâyesinin motif yapısı. Dede Korkut Bilgi Şöleni, AKM Yayını 209, s. 25-40.
• Aksoy, Ö. A. (1965). Atasözleri ve deyimler sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu.
• Aksoy, Ö. A. (1971). Atasözleri ve deyimler sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu.
• Aktaş, Ş. (1999). Dede Korkut hikâyelerinin edebî değeri ve çağdaş yorumu üzerine. Dede Korkut Bilgi Şöleni, AKM Yayını 209, s. 31-34.
• Arlı, M. ve Nazik, M. H. (2003). Bilimsel araştırmaya giriş. Ankara: Gazi.
• Arsal, S. M. (1972). Milliyet duygusunun sosyolojik esasları. İstanbul: Ötüken.
• Banarlı, N. S. (1971). Resimli Türk edebiyatı tarihi. İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı.
• Boyat, F. (2006). Oğuz destan dünyası. İstanbul: Ötüken.
• Boyat, F. (2003). Korkut Ata. Ankara: Karam.
• Binyazar, A. (1972). Dedem Korkut’tan öyküler. Ankara: Türk Dil Kurumu.
• Binyazar, A (1984). Dedem Korkut’tan Vier alttürkische Nomadensagen, Ararat Verlag.
• Binyazar, A. (1996). Dede Korkut. İstanbul: Yapı Kredi.
• Boratav, P. N. ve Fıratlı, H. V. (1943). İzahlı halk şiiri antolojisi. Ankara: Maarif Matbaası.
• Boratav, P. N. (1969). 100 soruda halk edebiyatı. İstanbul: Gerçek.
• Cebeci, S. (2002). Bilimsel araştırma ve yazma teknikleri. İstanbul: Alfa.
• Caferoğlu, A. (1968). Eski Uygur Türkçesi sözlüğü. İstanbul: Türk Dil Kurumu.
• Cengiz, E. (Tarihsiz). Dede Korkut Hikâyeleri. Kocaeli. Olimpia.
• Cevdet Kudret (1970). Bugünkü Türkçemizle Dede Korkut Hikâyeleri. İstanbul: Varlık.
• Cunbur, M. (1999). “Dede Korkut Oğuz-Namelerinde İslami unsurlar”. Dede Korkut Bilgi Şöleni, AKM Yayını 209, s. 77-95.
• Comenius, J. A. (1964). Didactica magna, (Çev, H. A. Aytuna). Ankara: MEB.
• Çakıcıoğlu, E. (2012). Dede Korkut Hikâyeleri. İstanbul: Akvaryum.
• Çubukcu, A. (1977). İslam düşünürleri. Ankara: A.Ü. İlahiyat Fakültesi.
• Çelik, B. (2008). Dede Korkut Hikâyeleri. İzmir: Zambak.
• Defne, Z. Ö. (1988). Dede Korkut Hikayeleri üzerinde edebi sanatlar bakımından bir araştırma. Ankara: TDK.
• Demir, A. (2021). Dede Korkut. İstanbul: Güz.
• Devellioğlu, F. (1970). Osmanlıca-Türkçe ansiklopedik lügat. Ankara: Doğuş Ltd. Şti.
• Ergin, M. (1953). Dede Korkut kitabı I “giriş metni- faksimile”. İstanbul: Türk Dil Kurumu.
• Ergin, M. (1964). Dede Korkut kitabı II “indeks- gramer”. Ankara: Türk Kültürü Araştırma Enstitüsü.
• Ergin, M. (1953). Dede Korkut kitabı I “giriş metni- faksimile”. İstanbul: Türk Dil Kurumu.
• Ergin, M. (1969). Dede Korkut kitabı. İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı.
• Ergin, M. (1964). Biz şaşmadık (Orhan Şaik’e Cevap). İstanbul: İstanbul Matbaası.
• Ergin, M. (2013). Dede Korkut kitabı. İstanbul: Boğaziçi.
• Gökalp, Z. (1976). Türk medeniyeti. İstanbul:
• Gökyay, O. Ş. (1938). Dede Korkut. İstanbul: Arkadaş.
• Gökyay, O. Ş. (1976). Dede Korkut Hikâyeleri. İstanbul: Kültür Bakanlığı.
• Gökyay, O. Ş. (1939). Bugünkü dille Dede Korkut Masalları. İstanbul: Muallim Ahmet Halit.
• Gökyay, O. Ş. (1973). Dedem Korkut'un kitabı. İstanbul: Başbakanlık Kültür Müsteşarlığı Kültür.
• Gökyay, O. Ş. (1985). Dede Korkut Hikâyeleri. (3. Baskı). İstanbul: Dergâh.
• Gökyay, O. Ş. (2019). Dede Korkut Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi içinde. (Cilt: 9, s.77-80, Ankara TDV).
• Gökyay, O. Ş. (1976). Dede Korkut Hikâyeleri ve önemi. Türk Dili, 207, 434.
• Gökyay, O. Ş. (2013). Dede Korkut Hikâyeleri. İstanbul: Kabalcı.
• Hizarcı, S. (1953). Dede Korkut kitabı. İstanbul: Varlık.
• İnan, A. (1968). Makaleler ve incelemeler. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• İnan, A. (1973). Tarihle ve bugün Şamanizm. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• Kafesoğlu, İ. (1997). Türk millî kültürü. İstanbul: Ötüken.
• Kaptan, S. (1973). Bilimsel araştırma teknikleri. Ankara: Ayyıldız.
• Karadağ, H. (1998). Dede Korkut bilgi şöleni. Van: Yüzüncü Yıl Üniversitesi.
• Karasar, N. (2003). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel.
• Karabaş, S. (1996). Dede Korkut’ta renkler. İstanbul: YKB.
• Kazmaz, S. (1999). Yönetim toplum ve toplum düzeni açısından Dede Korkut. Dede Korkut Bilgi Şöleni, AKM Yayını 209, s. 245-257.
• Kırzıoğlu, M. F. (2000). Dede Korkut Oğuznameleri. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi.
• Lewis, G. (1974). The Book: of Dede Korkut, Middlesex: Penguin Books.
• Mirabile, P. (1991). Dede Korkut. İstanbul: İnkılap.
• Ögel, B. (2010). Türk mitolojisi. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• Mutluay, R. (1971). 100 soruda Türk edebiyatı. Ankara: Gerçek.
• Pamukçu, M. ve Dilmen, S. (1975). Bilimsel araştırma ve yayınlarda temel ilkeler. Ankara: Ongun Kardeşler.
• Püsküllüoğlu, A. (1971). Öz Türkçe sözlük. Ankara: Bilgi.
• Resuloğlu Rızayev A. (1999). Dede Qorqud, (Akt. Ehed Eskriz) İstanbul: Ötüken.
• Rossi, E. (1952). II “Kitab-ı Dede Qorgut: Raccotti Epico-Cavellercschi Dei Tıırchi Oğuz Tradotti E Annotati Con Facsimile Del Ms. Vat Turco 102. Vaticana: Citta Del Vaticano.
• Schmiede, H. A. (1995). Dede Korkut's Buch, Hückclhoven: Ministertum für Kultur / Verlag Anadolu.
• Sepetçioğlu, N. (1998). Dedem Korkut’un Kitabı. İstanbul: İrfan.
• Seyyidoğlu, H. (1992). Bilimsel araştırma ve yazma el kitabı. İstanbul. Güzem.
• Sönmez, S. (2000). Eski Türk eğitimi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi.
• Turhan, M. (2015). Erzurum’un yüzleri. Erzurum: Atatürk Üniversitesi.
• Sümer, F. (1967). Oğuzlar (Türkmenler) tarihleri-boy teşkilatı-destanları. Ankara. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi.
• Sümer, F., Uysal, Ahmet E. ve Walker, Warren S. (1972). The Book of Dede Korkut. Austin: University of Texas.
• Şahin, F. (2005). Dede Korkut’tan seçmeler. İstanbul: Kardelen.
• Şener, C. (2006). Dede Korkut öyküleri. İstanbul: Kore.
• Tunalı, İ. (2009). Felsefeye giriş. İstanbul: Altın Kitaplar.
• Türkdoğan, O. (2012). Çağdaş bilimsel araştırma metodolojisi ve sorunları. İstanbul: IQ Kültür Sanat.
• Türkbal, A. (1981). Bilimsel araştırma metodları ve uygulamalı istatistik. Erzurum: Atatürk Üniversitesi.
• Van M. M. (2016). The tact of teaching: The meaning of pedagogical thoughtfulness. Routledge.
• Vural, C. (2020). Dede Korkut Hikâyeleri. Ankara: Panama.
• Yalsızuçanlar, S. (2004). Dede Korkut Kitabı. İstanbul: Timas.
• Yıldırım, A. ve Şimşek H. (2004). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemler. Ankara: Seçkin.
• Yozgat, F. (2001). Bilimsel araştırma metodları. Ankara: Yargı.
• Yücel H. A. (2020). Dede Kokut Hikâyeleri. İstanbul: Türkiye İş Bankası.