REFLECTIONS OF ÂŞIK VEYSEL'S POEMS ON THE LIFE SCIENCE COURSE CURRICULUM

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 4, 1532 - 1546, 15.12.2024

Murat Demirel , Onur Batmaz

https://doi.org/10.7884/teke.1479626

Öz

Âşık Veysel, one of the most important poets of the 20th century, has made a name for himself in the following centuries with his personality that keeps his joy of life alive and constantly produces new works despite the difficulties he has experienced and has been the subject of many studies. In this study, it is aimed to examine the reflections of Âşık Veysel's poems on the Life Sciences Course Curriculum in terms of knowledge, basic life skills, achievement and core values and document review is used. The data sources of the study consist of 20 poems by Âşık Veysel and the 2023 Life Sciences Course Curriculum. Âşık Veysel's poems were examined in terms of knowledge and were associated with the program. Then, the poems were examined in terms of basic life skills, achievements and core values in the 2023 Life Sciences Course Curriculum. In the data analysis process, both descriptive and content analysis were used. As a result of the research, the information dimension of Âşık Veysel's poems was associated with the units “Life in Our School”, “Life in Our Country”, “Healthy Life” and “Life in Nature” in the program. It was also concluded that the poems were associated mostly with observation skills among the basic life skills and with patriotism among the root values.

Anahtar Kelimeler

Âşık Veysel, poem, life sciences, program

ÂŞIK VEYSEL’İN ŞİİRLERİNİN HAYAT BİLGİSİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINA YANSIMALARI

Öz

20. yüzyılın en önemli şairlerinden biri olan Âşık Veysel, yaşadığı zorluklara rağmen yaşama sevincini canlı tutan ve sürekli yeni eserler üreten kişiliğiyle sonraki yüzyıllarda da adından söz ettirmiş ve birçok çalışmaya da konu olmuştur. Bu çalışmada Âşık Veysel’in şiirlerinin Hayat Bilgisi Dersi Öğretim Programına yansımalarının bilgi, temel yaşam becerileri, kazanım ve kök değerler boyutuyla incelenmesi amaçlanmış ve doküman incelemesinden faydalanılmıştır. Çalışmanın veri kaynaklarını, Âşık Veysel’in 20 şiiri ile 2023 Hayat Bilgisi Dersi Öğretim Programı oluşturmaktadır. Âşık Veysel şiirleri bilgi boyutuyla incelenmiş ve programla ilişkilendirilmiştir. Daha sonra şiirler, 2023 Hayat Bilgisi Dersi Öğretim Programında bulunan temel yaşam becerileri, kazanım ve kök değerler boyutuyla incelenmiştir. Veri analiz sürecinde ise hem betimsel hem de içerik analizinden yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda Âşık Veysel’in şiirlerinin bilgi boyutu programda yer alan “Okulumuzda Hayat”, “Ülkemizde Hayat”, “Sağlıklı Hayat” ve “Doğada Hayat” üniteleriyle ilişkilendirilmiştir. Ayrıca şiirlerin temel yaşam becerilerinden en çok gözlem becerisiyle, kök değerlerden de en fazla vatanseverlik değeriyle ilişkilendirildiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Aşık Veysel, şiir, hayat bilgisi, program

Kaynakça

• Acat, B., Anılan, H., Girmen, P. ve Anagün, Ş. (2005). Öğretmen adaylarının ilköğretim hayat bilgisi programında yer alan becerilere sahip olma düzeylerine ilişkin görüşleri. Yeni İlköğretim Programlarının Değerlendirilmesi Sempozyumu, 14-16 Kasım 2005, Erciyes Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Kayseri, s. 394-405.
• Aktay, S. ve Çetin, H. S. (2019). 2015, 2017 ve 2018 Hayat bilgisi dersi öğretim programları. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(Özel Sayı), 577-600.
• Alptekin, A. B. (2023). Âşık Veysel. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yay.
• Artun, E. (2011). Âşıklık geleneği ve âşık edebiyatı edebiyat tarihi/metinler. Adana: Karahan Kitabevi.
• Aykaç, N. (2011). Hayat bilgisi dersi öğretim programında kullanılan yöntem ve tekniklerin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi (Sinop ili örneği). Kastamonu Eğitim Dergisi. 19(1), 113-126.
• Bahçe, A. (2010). Hayat bilgisi öğretiminde değerlerin kazandırılma düzeylerinin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi.
• Batmaz, O. (2022). Sınıf öğretmenlerinin gözüyle hayat bilgisi dersi. Songül Karabatak (Ed.), Eğitim & Bilim 2022-III (s. 167-188). Efeakademi Yayınları.
• Bektaş, M. (2007). Hayat bilgisi dersinde ailelerin çoklu zekâ kuramı hakkında bilgilendirilme biçimlerinin öğrencilerin proje başarıları ve tutumlarına etkisi. Değerler Eğitimi Dergisi, 5(14), 9-28.
• Binyazar, A. (1971). Uzun ince bir yolda Âşık Veysel; hayatı, sanatı, eserleri üzerine bir inceleme. İstanbul: Tel Yayınları.
• Cereyan, S. (2023). Âşık Veysel’in “Çiğdem Der ki” şiirinde çiçekler: çiğdem, lale, sümbül ve nevruz. Hikmet-Akademik Edebiyat Dergisi, (Âşık Veysel Hatırasına Gelenek ve Edebiyat Özel Sayısı), 240-251.
• Çakır, R. ve İpek, Z. (2023). Âşık Veysel’in şiirlerinde geçen toplumsal ve ulusal değerlerin işlenişi. Hikmet-Akademik Edebiyat Dergisi, (Âşık Veysel Hatırasına Gelenek ve Edebiyat Özel Sayısı), 128-145.
• Çandır, M. (2023). Manevi değerlerimizin Âşık Veysel’in şiirlerine yansıması. Hikmet-Akademik Edebiyat Dergisi, (Âşık Veysel Hatırasına Gelenek ve Edebiyat Özel Sayısı), 252-275.
• Dağtaşoğlu, A. E. (2015). Sözlü kültür ve Âşık Veysel. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(2), 171-194.
• Doğan, F. ve Azar, B. (2021). Âşık Veysel’in şiirlerinde nasihat. Journal of History School, 54(LIV), 3460-3486. Ekiz, D. (2020). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı Yayınları
• Erdal, K. (2023). MEB ders kitaplarında yer alan Âşık Veysel Şatıroğlu’na ait metinler üzerine bir inceleme. Hikmet-Akademik Edebiyat Dergisi, (Âşık Veysel Hatırasına Gelenek ve Edebiyat Özel Sayısı), 48-60.
• Gedik, S. (2020). Âşık Veysel’in şiirlerinde vefa. USBAD Uluslararası Sosyal Bilimler Akademi Dergisi, 2(3), 193-212.
• Gözgeç-Mutlu, H. ve Aydoğdu-Atasoy, Ö. (2023). Âşık Veysel’in yurt ürünleri şiirinin coğrafi işaretler açısından incelenmesi. Hikmet-Akademik Edebiyat Dergisi Âşık Veysel hatırasına gelenek ve edebiyat özel sayısı, 276-297.
• Günay, U. (1993). Âşık Veysel ve âşık tarzı şiir geleneği. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 10(1), 21-42.
• Güneş, T. ve Demir, S. (2007). İlköğretim müfredatındaki hayat bilgisi derslerinin, öğrencileri fen öğrenmeye hazırlamadaki etkileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(33), 169-180.
• Gürçay, S. (2016). Âşık Veysel’in “Senlik Benlik Nedir Bırak” şı̇ı̇rı̇ yolojik eleştiri edebiyat kuramı açısından incelenmesi. Aydın İnsan ve Toplum Dergisi, 2(3), 1-20.
• Irmak, Y. ve Yüce, L. (2024). Âşık Veysel’in şiirlerinde millî ve evrensel konular. Külliye, 5(1), 152-168.
• İlhan, C. (2022). İmgesel açılımlarla Âşık Veysel’in Kara Toprak şiirine mitsel bir bakış açısı. Uluslararası Halkbilimi Araştırmaları Dergisi, 5(2), 248-260.
• Kara, R. ve Tören, A. (2011). Âşık Veysel’in şiirlerinde eğitim. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, (46), 127-143.
• Karakuş, C. (2021). İlkokul Hayat Bilgisi programı (2018) kazanımlarının yaşam becerileri yönünden incelenmesi. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 4(1), 1-25.
• Karasu-Avcı, E. ve Ketenoğlu-Kayabaşı, Z. E. (2018). Hayat bilgisi dersi öğretim programlarının amaçlarındaki değerlerin içerik analizi (1936-2018). Değerler Eğitimi Dergisi, 16(35), 27-56.
• Kaya, G. ve Canbulat, T. (2018). Hayat bilgisi dersi değerlerinin öğretiminde halk ozanlarının önemi: Neşet Ertaş örneği. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, (14), 147-159.
• Kurtoğlu, F. S. (2017). Âşık Veysel’in şiirlerini değerler eğitimi açısından okumak. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi, (83), 101-123.
• Macit, M. (2005). Divan şiirinde âhenk unsurları. İstanbul: Kapı Yayınları.
• Millî Eğitim Bakanlığı (2023). Hayat Bilgisi dersi öğretim programı (ilkokul 1, 2 ve 3. sınıflar). Ankara: Millî Eğitim Basımevi.
• O’Leary, Z. (2017). The essential guide to doing your research project. SAGE Publications Inc.
• Oǧuzcan, Ü. Y. (1991). Âşık Veysel dostlar beni hatırlasın: Bütün şiirleri, sanatı, hayatı. İstanbul: Özgür Yayın-Dağıtım.
• Öztürk, E. C. (2023). Âşık Veysel’in şiirlerinde irfan ve tasavvuf. Hikmet-Akademik Edebiyat Dergisi (Âşık Veysel Hatırasına Gelenek ve Edebiyat Özel Sayısı), 168-190.
• Öztürk, T. (2015). Öğrencilerin Hayat Bilgisi dersi öğretim programındaki temel becerileri kazanmalarına yönelik öğretmen görüşleri. Eğitim ve Bilim, 40(181), 271-292.
• Qedimbeyli, M. (2022). Aşık Veysel'in yaratıcılığında estetik güzellik, vatancılık ve işçi eğitimi. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (11), 304-311.
• Seyidoğlu, H. (2016). Bilimsel araştırma ve yazma el kitabı. İstanbul: Güzem Can Yayınları.
• Sönmez, V. (1997). Hayat bilgisi öğretimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Şahhüseyinoğlu, H. N. (2015). Köylünün güneşi. Ankara: Ürün Yayınları.
• Şatıroğlu, A. V. (2016). Dostlar beni hatırlasın (18. baskı). İstanbul: İnkılap Yayınları.
• Şimşek, N. (2013). Hayat Bilgisinde kişisel nitelik (değer) öğretimi. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(1), 1325-1346.
• Taşpınar, K. (2023). Âşık Veysel’in uluslaşma sürecine katkısını etnopedagojik ve etnoandragojik açıdan değerlendirmek. Uluslararası Etnopedagoji Dergisi, 3(1), 18-48.
• Tay, B. (Edt.) (2017). Etkinlik örnekleriyle hayat bilgisi öğretimi. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Tek, R. (2016). Edebiyat-toplum ilişkisi bağlamında Âşık Veysel’in şiir dünyası. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (40), 327-350.
• Turhan, M., ve Kova, Ö. (2012). Değerler eğitimi açısından Türk halk müziği ve halk ozanları: Neşet Ertaş, Âşık Mahsuni Şerif, Âşık Veysel ve Özay Gönlüm bağlamında bir inceleme. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 3(6), 117-128.
• Yaşaroğlu, C. (2018). Öğretim programlarında değerler: Hayat bilgisi dersi örneği. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(5), 725-733.
• Yenen-Avcı, Y. (2017). Temaların öğretiminde şiir dilinden yararlanma: Âşık Veysel örneği. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 6(4), 2711-2740.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, C. (2018). Âşık Veysel - biyografi. Ankara: Gece Kitaplığı.
• Yıldız, A. (2018). Âşık Veysel. İstanbul: Ketebe Yayınları.
• Yılmaz, F., ve Göçen, S. (2019). Hayat bilgisi öğretimine ilişkin yapılan araştırmalara yönelik bir inceleme. Medeniyet Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(2), 79-86.
• Yiğitoğlu, M., ve Sezer, M. A. (2019). Âşık Veysel’in şiirlerine ekoeleştiri bağlamında bir yaklaşım. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(14), 568-579.