HÜSEYİN RAHMİ GÜRPINAR’IN ROMANLARINDA NIETZSCHE’NİN AHLAK ALGISI

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 4, 1344 - 1357, 15.12.2024

Ogeday Dumlu , Hayrunisa Topçu

https://doi.org/10.7884/teke.1528996

Öz

Nietzsche, Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın etkilendiği filozofların başında gelir. Nietzsche’nin özellikle ahlak algısıyla bağlantılı birçok görüşe ve kavrama Gürpınar’ın romanlarında rastlamak mümkündür. Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın Romanlarında Nietzsche’nin Ahlak Algısı isimli bu çalışmada, yazarın, Ben Deli miyim? (1925), Kokotlar Mektebi (1929) ve Dünyanın Mihveri Kadın mı, Para mı? (1949) isimli romanları Nietzsche’nin ahlak anlayışının temellerini oluşturan sürü ahlakı, güç istenci ve özgür insan kavramları etrafında incelenmiştir. İnceleme yapılırken romanlarda filozofun adının hangi bağlamda geçtiği, onun eserlerinden yapılan doğrudan alıntılar ve sözü edilen kavramların kahramanların eylem ve düşüncelerine nasıl yansıdığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Bunlara ek olarak Gürpınar’ın düzyazılarında yer alan Nietzsche konusundaki görüşlerine de yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Hüseyin Rahmi Gürpınar, Nietzsche, Türk romanı, ahlak

Etik Beyan

-

Destekleyen Kurum

-

Teşekkür

-

NIETZSCHE’S PERCEPTION OF MORALITY IN HÜSEYİN RAHMİ GÜRPINAR’S NOVELS

Öz

Nietzsche is one of the philosophers influenced by Hüseyin Rahmi Gürpınar. It is possible to come across many views and concepts related to Nietzsche's perception of morality in Gürpınar's novels. In this study titled Nietzsche's Perception of Morality in Hüseyin Rahmi Gürpınar's Novels, the author's novels Ben Deli miyim? (1925), Kokotlar Mektebi (1929) and Dünyanın Mihveri Kadın mı, Para mı? (1949) are analyzed around the concepts of herd morality, will to power and free man, which constitute the foundations of Nietzsche's understanding of morality. During the analysis, the context in which the philosopher's name is mentioned in the novels, direct quotations from his works and how these concepts are reflected in the actions and thoughts of the protagonists were tried to be determined. In addition to these, Gürpınar's views on Nietzsche in his prose are also included.

Anahtar Kelimeler

Hüseyin Rahmi Gürpınar, Nietzsche, Turkish novel, morality

Etik Beyan

-

Destekleyen Kurum

-

Teşekkür

-

Kaynakça

• Aydın, M. (2008). Postmodernizm ve eleştirisi. Hece Düşüncede, Edebiyatta, Sanatta Modernizmden Postmodernizme Özel Sayısı, 138/139/140, 34-46.
• Bayır, M. (2019). Nietzsche felsefesinde insan ve ahlak sorunu. Nosyon: Uluslararası Toplum ve Kültür Çalışmaları Dergisi, 3, 21-36.
• Baykan, F. (2008). Nietzsche’nin felsefesi. Ankara: BilgeSu Yayınları.
• Eryılmaz, D. ve Kalaycıoğulları İ. (2018). Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın eserlerinde bilimsel ve felsefi unsurlar. Dört Öge, 7(13), 125-136.
• Göçgün, Ö. (1990). Hüseyin Rahmi Gürpınar. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Gürpınar, H. R. (2002a). Niçe, felsefe ve delilik. İçinde A. ve G. Tanrınınkulu (Der.), Gazetecilikte Son Yazılarım 2 Zorla Ahlaksız Olduk (s. 159-161). İstanbul: Özgür Yayınları.
• Gürpınar, H. R. (2002b). Nietzsche (Niçe) 8 cildi. İçinde A. ve G. Tanrınınkulu (Der.), Gazetecilikte Son Yazılarım 2 Zorla Ahlaksız Olduk (s. 119-122). İstanbul: Özgür Yayınları.
• Gürpınar, H. R. (2010). Kokotlar mektebi. İstanbul: Everest Yayınları.
• Gürpınar, H. R. (2011). Ben deli miyim?. İstanbul: Everest Yayınları.
• Gürpınar, H. R. (2015). Dünyanın mihveri kadın mı, para mı?. İstanbul: Özgür Yayınları.
• Kaplan, M. (2017). Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın Romanlarında Aslî Tipler. Türk Edebiyatı Üzerinde Araştırmalar 1 (s. 449-465). İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Kuçuradi, İ. (2016). Nietzsche ve insan. Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları.
• Moran, B. (2012). Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın “yüksek felsefe”si. Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış 1 (s. 240-276). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Nietzsche, F. (2019). Böyle söyledi Zerdüşt (M. Tüzel Çev.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Nietzsche, F. (2022). Güç istenci (N. Epçeli Çev.). İstanbul: Say Yayınları.
• Nietzsche, F. (2023a). Ahlakın soykütüğü üstüne (A. İnam Çev.). İstanbul: Say Yayınları.
• Nietzsche, F. (2023b). İyinin ve kötünün ötesinde (M. Tüzel Çev.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Serdar, A. (2007). Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın romanlarında ahlak sorunsalı. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara: Bilkent Üniversitesi Türk Edebiyatı Bölümü.