LOUISA MAY ALCOTT’UN KÜÇÜK KADINLAR VE FATMA ALİYE’NİN REFET ROMANLARINDA KADIN KİMLİĞİNİN İNŞASINDA REZİLYANS OLGUSU

Yıl 2025, Cilt: 14 Sayı: 3, 905 - 919, 15.09.2025

Erden El

https://doi.org/10.7884/teke.1636310

Öz

Bu makale Louisa May Alcott’un Küçük Kadınlar ve Fatma Aliye’nin Refet romanlarında kadın kimliğinin inşasını incelemektedir. 19. yüzyıl Amerika’sında geçen Küçük Kadınlar’da kız kardeşler dört farklı kadın kimliğini temsil ederek onları bir aile çatısında toplar. Refet eserinde ise toplumun kendisine biçtiği rolü kabullenmeyerek kendi yaşamını şekillendirmek isteyen Refet karakteri bir rol model olarak kendini gösterir. Bu araştırma, kültürel normların edebiyatta kadın rollerini nasıl şekillendirdiğine dikkat çekerek, kadın karakterlerin hayatlarını şekillendirmede toplumsal cinsiyet, kimlik ve sosyal bağlamın nasıl ilişkili olduğuna dair bir inceleme yapmayı amaçlamaktadır. Bu makalenin savı her iki eserde de dönemin kadın kimliğine ışık tutacak güçlü kadın karakterlerinin özellikle rezilyans kavramıyla ilişkilendirildiği ve topluma bir rol model olarak sunulduğudur. Bu makale ayrıca ataerkil bir ortamda kadın dayanışmasının kadınları nasıl güçlendirdiğini vurgulamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Küçük Kadınlar , Refet , kadın kimliği , kadın dayanışması , rezilyans

THE CONCEPT OF RESILIENCE IN THE CONSTRUCTION OF FEMALE IDENTITY IN LOUSA MAY ALCOTT’S LITTLE WOMEN AND FATMA ALIYE’S REFET

Öz

This article examines the construction of female identity in Louisa May Alcott’s Little Women and Fatma Aliye’s Refet. Set in 19th century America, Little Women’s sisters represent four different female identities and bring them together under one family roof. In Refet, the character Refet, who refuses to accept the role assigned to her by society and wants to shape her own life, emerges as a role model.This research aims to examine how gender, identity and social context are related in shaping the lives of female characters by drawing attention to how cultural norms shape women’s roles in literature. The argument of this article is that in both works, strong female characters who shed light on the female identity of the period are particularly associated with the concept of resilience and presented to society as role models. This article also emphasizes how women’s solidarity empowered women in a patriarchal environment.

Anahtar Kelimeler

Little Women , Refet , female identity , female solidarity , resilience

Kaynakça

• Akça Koca, D. & Erden, S. (2018). The effect of cognitive-behavioral group counseling on psychological resilience and level of humor in adolescents. Life Skills Journal of Psychology, 2(3), 61-72. Doi: 10.31461/ybpd.414466
• Akşit, E. (2016). Being a girl in Ottoman novels. In B. C. Fortna (ed.), Childhood in the Late Ottoman Empire and After, 93-114. Brill. http://www.jstor.org/stable/10.1163/j.ctt1w8h1jx.9
• Alcott, L. M. (2020). Küçük Kadınlar. (çev. Cevdet Serbest), İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür.
• Aliye, F. (2018). Refet. (Günümüz Türkçesine çev. Senem Timuroğlu), İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür.
• Aydoğdu Çelik, M. (2019). Tanzimat’tan bir kadın profili: Fatma Aliye Hanım’ın Refet öğretmeni. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, Ö5, 146-157. Doi: 10.29000/rumelide.606101
• Bernard, B. (1993) Fostering resilience in kids. Educational Leadership, 51(3), 44-48 https://eric.ed.gov/?id=EJ472609
• Bunyan, J. (1899) The pilgrim’s progress. New York: G. H. McKibbin.
• Çakır, S. (2011). Osmanlı kadın hareketi. İstanbul: Metis.
• Dickens, C. (2006). Pickwick Papers. ElecBook.
• Elbert, S. (1984) A hunger for home: Louisa May Alcott and Little Women. Philadelphia, PA: Temple University.
• Fetterley, J. (1978) The resisting reader: A feminist approach to American fiction. Bloomington: Indiana University.
• Fletcher, D., & Sarkar, M. (2013). Psychological resilience: a review and critique of definitions, concepts, and theory. Eur. Psychol. 18(1), 12-23. Doi: 10.1027/1016-9040/a000124
• Gençtürk Demircioğlu, T. (2010). Hayattan kurmacaya: Fatma Aliye Hanım’ın dört romanında metinler arası ilişkiler. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(13), 104-109. https://www.sosyalarastirmalar.com/articles/from-life-to-fiction-intertextual-relations-between-fatma-aliye-hanims-four-novels.pdf
• Grand, S. (1894). The new aspect of the woman question. The North American Review, 158(448), 270-276. http://www.jstor.org/stable/25103291
• Holling, C. S. (1973). Resilience and stability of ecological systems. Annual Review of Ecology and Systematics, 4(1), 1-23. Doi: 10.1146/annurev.es.04.110173.000245
• Karaca, Ş. (2013). Fatma Aliye ve Emine Semiye’nin kadının toplumsal kimliğinin kazandırılmasında öncü fikirleri. International Journal of Social Science, 6(2), 1481-1499. Doi: 10.9761/jasss_760
• Keyser, E. (1993) Whispers in the dark: The fiction of Louisa May Alcott. Knoxville, TN: University of Tennessee.
• Kristeva, J. (1980). Word, dialogue and novel. In L. S. Roudiez (ed.), Desire in language: A semiotic approach to literature and art (pp. 64-91). New York, NY: Colombia University.
• Luthar, S. S., Cicchetti, D., & Becker, B. (2000). The construct of resilience: A critical 14 evaluation and guidelines for future work. Child Development, 71(3), 543-562. 15 Doi: 10.1111/1467-8624.00164
• Mithat, A. (2024). Ön söz makamında iki söz. Refet içinde (s. vii-ix), İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür.
• Mürüvvet. (t.y.). Türk Dil Kurumu güncel Türkçe sözlük içinde. Erişim adresi: https://sozluk.gov.tr/
• Paton, D., & Johnston, P. (2001). Disasters and communities: Vulnerability, resilience and preparedness. Disaster Prevention and Management, 10(4), 270-277 Doi: 10.1108/EUM0000000005930
• Peterson, R. (2020) The identity of women in Louisa May Alcott’s Little Women. New Haven: Yale University.
• Rioux, A. B. (2018) Meg, Jo, Beth, Amy: The story of Little Women and why it still matters. W. W. Norton & Company.
• Rousseau, M. A. & Pichois, C. (1994). Karşılaştırmalı edebiyat (çev. Mehmet Yazgan). İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı.
• Rutter, M. (1987). Psychosocial resilience and protective mechanisms. American Journal of 18 Orthopsychiatry, 57, 316-331. Doi: 10.1111/j.1939-0025.1987.tb03541.x
• Smith, B. (2018) Literary influences on Little Women: The Pilgrim’s Progress and beyond. Oxford, New York: Oxford University.
• Stern, M. B. (1999) Louisa May Alcott: A Biography. Boston, Massachusetts: Northeastern University.
• Sutcliffe, K. M. & Vogus, T. (2009). Organizing for resilience, in K. S. Cameron, J. E. Dutton and R. E. Quinn (eds.), Positive Organizational Scholarship. San Francisco: Berrett-Koehler. 94-110.
• Timuroğlu, S. (2018). Sunuş. Refet içinde (s. v-vi)., İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür.
• Ulus, G. (2024) Fatma Aliye Hanım’ın Refet adlı romanında sosyal eleştiri. Sanal Türkoloji Araştırmaları Dergisi, 9(1), 1-14. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3718538
• Üstünova, K. (2016). Geleneklerin dilini yorumlamak üzerine: Helesa, Millî Folklör, 28(111), 180–192. https://millifolklordergisi.com/PdfViewer.aspx?Sayi=111&Sayfa=180
• Walker, F. R., Pfingst, K., Carnevali, L., Sgoifo, A., & Nalivaiko, E. (2017). In the search for integrative biomarker of resilience to psychological stress. Neuroscience & Biobehavioral Reviews, 74, 310-320. Doi: 10.1016/j.neubiorev.2016.05.003
• Werner, E. E. (1995). Resilience in development. Current Directions in Psychological Science, 4(3), 81-85. Doi: 10.1111/1467-8721.ep10772327
• Yılmaz Börekçi, D., & Gerçek, M. (2018). Evaluation of “resilience” concept regarding its Turkish usages in social sciences. Pamukkale University Journal of Social Sciences Institute, 2018(30), 41-51. Doi: 10.5505/pausbed.2018.72473