ÜNİVERSİTE BİRİNCİ SINIFTA OKUYAN ULUSLARARASI ÖĞRENCİLERİN TÜRKÇE KELİME BİLGİLERİ

Yıl 2025, Cilt: 14 Sayı: 3, 1075 - 1093, 15.09.2025

Dursun Demir , Halit Çelik

https://doi.org/10.7884/teke.1643944

Öz

Bu çalışmanın amacı, üniversite birinci sınıfa yeni başlamış uluslararası öğrencilerin Türkçe kelime bilgilerini incelemektir. Çalışma grubunu, üç farklı devlet üniversitesinde öğrenim görmekte olan 80 uluslararası birinci sınıf öğrencisi oluşturmuştur. Çalışmanın verileri, araştırmacılar tarafından geliştirilen, “Birinci Sınıfta Okuyan Uluslararası Öğrenciler için Kelime Bilgisi Testi” isimli bir testle toplanmıştır. İlgili testte, 140 kelime yer almıştır. Bunların 100’ü gerçek kelime, 40’ı ise uydurma kelimelerdir. Gerçek kelimeler, Aksan vd.nin (2017) sıklık sözlüğünden seçkisiz yöntemle alınmıştır. Test, 2024-2025 eğitim öğretim yılı başında çalışma grubuna yüz yüze uygulanmıştır. Çalışma sonucunda, öğrencilerin testte yer alan 100 Türkçe kelimenin yaklaşık 70’ini bildiği görülmüştür. Testte yer alan uydurma kelimelerin işaretlenme oranı ise %6,5 olarak tespit edilmiştir. Sosyal bilimler alanına dâhil bölümlerde öğrenim görmekte olan öğrenciler, fen ve sağlık bilimleri alanlarındakilere göre daha çok kelime bilmektedir. Test sonuçları ayrıca öğrencilerin ana dillerine göre de analiz edilmiştir. Çalışma sonuçlarının, yabancı dil olarak Türkçede kelime öğretimi alan yazınına katkı sunması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kelime dağarcığı , sıklık sözlüğü , kelime testi , yabancı dil olarak Türkçe

TURKISH VOCABULARY KNOWLEDGE OF FIRST GRADE INTERNATIONAL GRADUATE STUDENTS

Öz

The study aimed to assess the Turkish vocabulary knowledge of first-year international students. The sample consisted of 80 international first-year students. Data were collected using the “Vocabulary Test for First-Year International Students”, which included 140 words: 100 real words and 40 pseudo-words. The real words were randomly selected from the frequency dictionary of Aksan et al. (2017). The test was administered at the beginning of the 2024-2025 academic year. The results showed that students knew approximately 70 of the 100 Turkish words in the test, while the false alarm rate for pseudo-words was 6.5%. Students in the field of social sciences knew more words than those in the sciences and health sciences. Test results were also analysed according to students’ native languages. The study is expected to contribute to the literature on vocabulary teaching in Turkish as a foreign language.

Anahtar Kelimeler

Vocabulary , frequency dictionary , vocabulary test , Turkish as a foreign language

Kaynakça

• Aksan, Y., Aksan, M., Mersinli, Ü. ve Demirhan, U. U. (2017). A frequency dictionary of Turkish. London: Routledge.
• Anderson, R. C. & Freebody, P. (1982, June). Reading comprehension and the assessment and acquisition of word knowledge. Technical Report No. 249. Urbana: University of Illinois, Center for the Study of Reading.
• Balaban-Salı, J. (2018). Verilerin toplanması. A. Şimşek (ed.), Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri içinde (s. 134-161). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Baş, B. ve Gündoğdu, M. (2020). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenen öğrencilerin kelime hazinesi üzerine bir durum tespiti: A1-B2 örneği. International Journal of Languages’ Education and Teaching, 8(2), 53-66. Doi: 10.29228/ijlet.43745
• Bear, R. M. & Odbert, H. S. (1941). Insight of older pupils into their knowledge of word meanings. The School Review, 49(10), 754-760. https://www.journals.uchicago.edu/doi/abs/10.1086/440727?journalCode=schoolreview
• Beeckmans, R., Eyckmans, J., Janssens, V., Dufranne, M. & Van de Velde, H. (2001). Examining the Yes/No test: Some methodological issues in theory and practice. Language Testing, 18(3), 235-274. Doi: 10.1177/026553220101800301
• Creswell, J. W. (1994). Research design: Qualitative & quantitative approaches. New York: SAGE.
• Diack, H. (1975). Test your own wordpower. Colorado: Paladin.
• Eroğlu, S. (2022). Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen öğrencilerdeki akademik Türkçe söz varlığı ile akademik Türkçe ders kitaplarındaki söz varlığı. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Sakarya: Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Göz, İ. (2003). Yazılı Türkçenin kelime sıklığı sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu.
• Harrington, M. & Carey, M. (2009). The on-line Yes / No test as a placement tool. System, 37(4), 614-626. Doi: 10.1016/j.system.2009.09.006
• Hu, M. & Nation, I. S. P. (2000). Vocabulary density and reading comprehension. Reading in a Foreign Language, (13)1, 403-430. https://scholarspace.manoa.hawaii.edu/server/api/core/bitstreams/c5873d5c-23b5-41d1-99a5-fde539883ceb/content
• İlhan, M., Güler, N. ve Taşdelen Teker, G. (2020). Nicel veri toplama araçları. B. Oral ve A. Çoban (ed.), Kuramdan uygulamaya eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri içinde (s. 77-114). Ankara: Pegem.
• Meara, P. & Buxton, B. (1987). An alternative to multiple choice vocabulary tests. Language Testing, 4(2), 142-154. Doi: 10.1177/026553228700400202
• Meara, P. & Jones, G., (1988). Vocabulary size as a placement indicator. In P. Grunwell (ed.), Applied linguistics in society (pp. 80-87). Toronto: CILT.
• Meara, P. (1996). The dimensions of lexical competence. In G. Brown, K. Malmkjaer & J. Williams (ed.), Performance and competence in second language acquisition (pp. 35-53). Cambridge: Cambridge University.
• Mochida, K., & Harrington, M. (2006). The Yes/No test as a measure of receptive vocabulary knowledge. Language Testing, 23(1), 73-98. Doi: 10.1191/0265532206lt321oa
• Nation, I. S. P. (2013) Learning vocabulary in another language. Cambridge: Cambridge University.
• Özcan, E. ve Dağ-Tarcan, Ö. (2020). Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi ders kitaplarındaki okuma metinlerinde yer alan sözcüklerin sıklık görünümleri. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2), 72-80. Doi: 10.33537/sobild.2020.11.2.7
• Özdemirel, A. Y. ve Dilidüzgün, Ş. (2018). Yabancı dil olarak Türkçe ve İngilizce ders kitaplarındaki sözcüklerin kullanım sıklığı bağlamında değerlendirilmesi. OPUS International Journal of Society Researches, 9(16), 1464-1505. Doi: 10.26466/opus.467804
• Pellicer-Sánchez, A. & Schmitt, N. (2012). Scoring Yes–No vocabulary tests: Reaction time vs. nonword approaches. Language Testing, 29(4), 489-509. Doi: 10.1177/0265532212438053
• Read, J. (2007). Second language vocabulary assessment: Current practices and new directions. International Journal of English Studies, 7(2), 105-126. https://revistas.um.es/ijes/article/view/49021
• Stubbe, R., O’Sullivan, C., Boston, J., Porter, M., Grumbine, R. & Latz, D. (2011). Who check more pseudowords, low-level or high-level students? In A. Stewart (ed.), JALT2010 Conference Proceedings (pp. 772-780). Tokyo: JALT.
• Şahin, M. ve Demirtaş, H. (2014). Üniversitelerde yabancı uyruklu öğrencilerin akademik başarı düzeyleri, yaşadıkları sorunlar ve çözüm önerileri. Milli Eğitim Dergisi, 44(204), 88-113. https://dergipark.org.tr/en/pub/milliegitim/issue/36160/406467
• Tok, M. ve Yıgın, M. (2014). Türkçenin ikinci dil olarak öğretiminde öğrencilerin kullandıkları kelime öğrenme stratejileri. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (41), 265-276. https://dergipark.org.tr/en/pub/dpusbe/issue/4783/65969
• Uysal, T. ve Er, O. (2024). Investigation of vocabulary teaching at A1 level in teaching Turkish as a foreign language. BUGU Journal of Language and Education, 5(3), 234-253. Doi: 10.46321/bugu.164
• Ülper, H. ve Çetinkaya, G. (2019). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenen öğrencilerin kullandıkları sözcük öğrenme stratejileri ile sözcük dağarcıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Ş. Çınkır (Ed.), VIth International Eurasian Educational Research Congress bildiri kitabı içinde (s. 631-637). Ankara: Anı.
• Ülper, H., ve Yağmur, K. (2016). Doğru ve akıcı sessiz sözcük okuma testinin geliştirilmesi. İlköğretim Online, 15(2), 581-593. Doi: 10.17051/io.2016.91112
• Van Heuven, W. J. B., Dijkstra, T. & Grainger, J. (1998). Orthographic neighborhood effects in bilingual word recognition. Journal of Memory and Language, 39(3), 458-483. Doi: 10.1006/jmla.1998.2584
• Varol, F. ve Candan, A. (2023). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kullanılan okuma metinlerindeki kelimelerin sıklıkları ile ulusal derlemdeki sıklığın karşılaştırılması. International Symposium on Teaching Turkish as a Heritage and Foreign Language. Brüksel / Belçika, 26-27 Eylül 2023, (Özet Bildiri) s. 49.
• Yıldız, D. ve Uzunsakal, E. (2018). Alan araştırmalarında yayım testlerinin karşılanması ve yönetim verileri üzerine bir uygulama. Uygulamalı Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 14-28. https://dergipark.org.tr/tr/pub/iuusbd/issue/38311/399621