Çoklu Renk Değiştirebilen Fotokromik Tekstillerin Aktivasyonu ile İlgili Bir Araştırma

Yıl 2019, Cilt: 26 Sayı: 114, 196 - 208, 27.06.2019

Dilusha Rajapakse

Öz

Kimya, lif ve elektronik teknolojisindeki son gelişmeler, tasarımcıların dış ortam uyaranlarına cevap olarak renklerini ve

desenlerini değiştirebilen dinamik tekstiller geliştirmeleri için yeni malzeme yönelimleri sağlamaktadır. Bu tür dinamik tekstiller,

yenilikçi yüzey süslemeleri, duygu ve sinyalleri ifade edebilen esnek ekranların geliştirilmesi, güvenlik ve kamuflaj tekstilleri gibi

birçok fırsat yaratmaktadır. Fotokromik malzemeler, gün ışığı altında çift yönlü çoklu renk değiştiren özelliklere sahip tekstilleri

tasarlamak için kullanılabilmektedir. Fotokromik tekstillerin renk değiştirme etkisinin aktivasyonu, temel olarak dalga boyu 400

nm'nin altında olan ultraviyole ışınımından etkilenmektedir. Çok renk değiştiren tekstillerin geliştirilmesi için fotokromik

renklendiricilerin kullanılmasının sınırlamalarından biri, tekstil yüzeyine uygulanan bireysel renklerin aktivasyonunun kontrol

edilememesidir. Bu nedenle, ortaya çıkan görsel deneyim gözlemciler için öngörülebilme eğilimindedir. Dolayısıyla bu, yaratıcı ürün

tasarım olanaklarını kısıtlamaktadır. Bu çalışmada, fotokromik tekstillerin kinetik davranışını kontrol etmek için farklı aktivasyon

yöntemlerinin kullanılma olasılığı araştırılmaktadır. Güneş ışığı, yapay UV ışıklar ve SMD UV LED'ler olmak üzere üç farklı

aktivasyon yöntemi incelenmiş ve bu aktivasyon yöntemlerinin kontrol edilebilir çoklu renk değiştiren fotokromik etkilerin uyarılması

için kullanım olanakları ortaya konmuştur. Bu çalışma, kontrol edilebilir çoklu renk değiştiren fotokromik tekstillerle

oluşturulabilecek yaratıcı tasarım olanakları üzerine bir tartışma ile son bulmaktadır ve bulguları açıklamak için uygun görsellere

atıfta bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Dinamik estetik, Çoklu renk değiştiren tekstiller, Işıma yapmayan renkler, baskılı tekstil tasarımı

An Investigation of the Activation of Multi-Colour Changing Photochromic Textiles

Öz

Recent development in chemistry, fibres and electronic technology provides new material directions for designers to

develop dynamic textiles that can change colour and pattern as a response to external environmental stimuli. Such dynamic textiles

create many opportunities including novel surface decorations, development of flexible displays that can express emotions or signals

and textiles for safety and camouflage. The photochromic material can be used to design textiles embedded with reversible multicolour

changing effects that can be experienced in daylight conditions. The activation of the colour changing effect of photochromic

textiles is mainly influenced by the ultraviolet radiation that has a wavelength below 400 nm. One of the limitations of using

photochromic colourants for the development of multi-colour changing textiles is the inability to control the activation of individual

colours that have been applied to the textile surface. As such, the resulting visual experience has the tendency to become predictable

for observers, thus, restrict the creative product design possibilities. The research conducted in this paper aimed to address this by

exploring the possibility of handling different activation methods to control the kinetic behaviour of photochromic textiles. Three

different activation methods including; sunlight, artificial UV lights and SMD UV LEDs were examined, and the possibilities to use

each of these activation methods for the excitation of controllable multi-colour changing photochromic effects was highlighted. The

paper concludes with a discussion on the creative design possibilities that can be exploited with such controllable multi-colour

changing photochromic textiles, and appropriate visuals have been referred to justify the findings.

Anahtar Kelimeler

Dynamic aesthetics, Multi-colour changing textiles, Non-emissive colours, Printed textile design

Kaynakça

• -