Postmodern Toplumlarda Yerinden Edilen Gerçeklikler ve Yeni Uzamlar

Yıl 2022, , 235 - 244, 14.12.2022

Ülfet Doğan Arslan

https://doi.org/10.55256/temasa.1205085

Öz

Hızla gelişip yayılan teknoloji araçlarıyla insanoğlu bilgiye anında ulaşıp iletişim kurabilmektedir, fakat medya ve internet kültürünün bireylerin algısını istedikleri yere çekebildikleri de bir gerçektir. Bu sebeple medya bilginin konumunu ve mahiyetini değiştirerek kitleleri yönlendirmeyi başarmıştır. Günümüzde bilgiden çok bilgiyi taşıyan araçların önem kazanması sebebiyle yaşamın her alanında gerçekte var olmayan birçok içerik sunulmaya başlanmıştır. Gerçek olanın yerini alıp gerçekte var olanlardan daha güçlü hale gelen imgeler taşıdıkları mesajlardan daha önemli bir hal almıştır. Geç kapitalizmin toplumlarda sebep olduğu bir başka problem ise gerçeklik algısı yerinden edilmiş, içinde bulunduğu topluma ve uzamlara uyum sağlayamayan şizofren öznelerdir. Bu sebeple gerçeğin yerini göstergelerin aldığı, artık gerçek ve onun kopyasından da bahsetmenin mümkün olmadığı bu yeni toplum düzeninde birey kendine yine teknoloji aracılığı ile yeni gerçeklikler oluşturmaya girişmiştir. Bilgi ile kullanıcısı arasında üretici-tüketici ilişkisi gelişmiş, gerçekliğin bilgisi ekonomik bir forma dönüşmüştür. Bu çalışmada Jean Baudrillard’ın Simülasyon kuramından yola çıkılarak içinde bulunduğumuz postmodern toplumlarda bireyin yapay bilgiden artık neden kaçamadığı ve dahası bilginin yapaylığını da neden sorgulamadığı anlatılmaya çalışılmıştır. Baudrillard’ın çeşitli kavramlarla açıklamaya çalıştığı bu yeni toplum düzeninde medya ve teknoloji sayesinde bireylerin uzam algısının nasıl değiştirildiğine değinilmiştir. Bu çalışmada kısaca değinilen başka bir durum da postmodern bir dünyada gerçek ile görüngünün birbirine karışması sebebiyle bireyin kimlik inşa etme ve kendine toplumda yer bulma çabasının nasıl problematik bir hale geldiğidir.

Anahtar Kelimeler

Postmodernizm, Medya, Uzam, Baudrillard, Simülasyon, Hiper-Gerçeklik

Kaynakça

• Adanır, Oğuz. “Teknolojik Gelişmeden Nesne Teknolojisine ya da Toplumsal Gelişme Nasıl Durakladı?,” Özne Baudrillard sayı: 14 (Nisan 2014): 7-22.
• Adanır, Oğuz. Baudrillard. İstanbul: Say Yayınları, 2010.
• Adanır, Oğuz. Simülasyon Kuramı Üzerine Notlar ve Söyleşiler. İstanbul: Hayalet Kitap, 2008.
• Baudrillard, Jean. Anahtar Sözcükler. Çeviren: Oğuz Adanıır ve Leyla Yıldırım, Ankara: Paragraf Yayınevi, 2005.
• Baudrillard, Jean. İmkânsız Takas. Çeviren: Ayşegül Sönmezay, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2012.
• Baudrillard, Jean. Kötüğün Şeffaflığı Aşırı Fenomenler Üzerine Bir Deneme. Çeviren: Işık Ergüden, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 1995.
• Baudrillard, Jean. Kusursuz Cinayet, Çeviren: Necmettin Sevil, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2006.
• Baudrillard, Jean. Simgesel Değiş Tokuş ve Ölüm. Çeviren: Oğuz Adanır, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, 2002.
• Baudrillard, Jean. Simülakrlar ve Simülasyon. Çeviren: Oğuz Adanır, Ankara: Doğu Batı Yayınları, 2014.
• Baudrillard, Jean. Şeytana Satılan Ruh ya da Kötülüğün Egemenliği. Çeviren: Oğuz Adanır, Ankara: Doğu Batı Yayınları, 2015.
• Baudrillard, Jean. Tüketim Toplumu. Çeviren: Ferda Keskin ve Hazal Deliceçaylı, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2016.
• Borges,Jorge Luis. Alçaklığın Evrensel Tarihi. Çeviren: Zeynep Çağlayan, İstanbul: Telos, 1995.
• Cevizci, Ahmet. Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Paradigma Yayınları, 2010.
• Connor, Steven. Postmodernist Kültür. Çeviren: Doğan Şahiner, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2015.
• Debord, Guy. The Society of the Spectacle. Translated: Donald Nicholson-Smith, Detroit: Black & Red, 1970.
• Foucault, Michel. Özne ve İktidar, Seçme Yazılar 2, Çeviren: Işık Ergüden ve Osman Akınhay, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2014.
• Harvey, David. Postmodernliğin Durumu. Çeviren: Sungur Savran, İstanbul: Metis Yayınları, 2019.
• Hegarty, Paul. Jean Baudrillard: Live Theory. London: Continuum, 2004.
• Huyssen, Andreas. Alacakaranlık Anıları Bellek Yitimi Kültüründe Zamanı Belirlemek. Çeviren: Kemal Atakay, İstanbul: Metis Yayınları, 1999.
• Mestroviç, Stjepan G. Duyguötesi Toplum. Çeviren: Abdullah Yılmaz, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 1999.
• Platon. Devlet. Çeviren: Sabahattin Eyüboğlu ve M. Ali Cimcoz, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2010.
• Postman, Neil. Televizyon Öldüren Bir Eğlence. Çeviren: Osman Akınhay, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 1991.
• Pöggeler, Otto ve Beda Allemann. Heidegger Üzerine İki Yazı. Çeviren: Doğan Özlem, Ankara: Gündoğan Yayınları, 1994.
• Sim, Stuart. Postmodern Düşüncenin Eleştirel Sözlüğü. Çeviren: Mukadder Erkan ve Ali Utku, İstanbul: Ebabil Yayıncılık, 2006.