Öz
Although Fārābī and Māturīdī have lived in the same period, it is not known to what extent be cognizant of them from each other. However, it can be seen that there are important similarities especially in terms of worldview between these two great Turkish scholars despite the differences in terms of their terminologies and resources. It is discussed here that multilayer and multicultural structure of the Islamic world can be managed with a political approach which may develop in the centre of intellect, for both Fārābī and Māturīdī. In this context, Fārābī with the teaching of Millah and Māturīdī with his imposed meanings to the concept of the Sharia have relied on the relationship between politics and religion a universal basis.
Kaynakça
- Aristoteles, Nikomakhos’a Etik, Saffet Babür (çev.), Ayraç Yay, Ankara, 1998.
- Câhız, Kitabu’l-Hayevân, Abdusselam Muhammed Harun (thk.), Daru’l- İhya, Beyrut, 1969.
- Câhız, Resailu’l-Câhız (er-Resailu’l-Kelamiyye), Ali Ebu Muhlim (thk.), Daru Mektebeti’l-Hilal, Beyrut, 2004.
- Fârâbî, Kitâbü Ârâi Ehli’l-Medîneti’l-Fâzıla, Albert Nasrî Nâder (neşr.), Dârül-Meşrik, Beyrut, 1991.
- Fârâbî, es-Siyâsetü’l-Medeniyye, Fevzi Mitrî Neccar (neşr.), Dârü’l- Meşrik, Beyrut, 1993.
- Fârâbî; Fusûlün Müntezea, Fevzi Mitrî Neccar (neşr.), Dârü’l-Meşrik, Beyrut, 1993.
- Fârâbî; Kitâbü’l-Mille ve Nusûsun Uhrâ, Muhsin Mahdi(neşr.), Dârü’l- Meşrik, Beyrut, 1991.
- Fârâbî, İhsâu’l-Ulûm, Ali Bu Milhim (neşr.), Dâr ve Mektebetü’l-Hilâl, Beyrut, 1996.
- Kutlu, Sönmez, İmam Mâturîdî ve Mâturîdilik, Kitabiyat Yay., Ankara, 2003.
- Mahdi, Muhsin, Al-Fârâbî and the Foundation of Islamic Political Philosophy: Essays in Interpretation, Chicago-London 2001.
- Mâturîdî, Kitâbü’t-Tevhîd, Bekir Topaloğlu, Muhammed Aruçi (neşr.), TDV Yay., Ankara, 2003.
- Mâturîdî, Te’vilatü’l-Kur’an, Bekir Topaloğlu (thk.), Mizan Yay., İstanbul, 2005.
- Şahin, Hasan, Mâturîdî’ye Göre Din, Yeni Matbaa, Kayseri, 1987
Öz
Fârâbî ve Mâturîdî aynı dönem içerisinde yaşamış olmakla birlikte birbirinden ne ölçüde haberdar olduğu bilinmemektedir. Şu var ki gerek yöntem, gerek terminoloji ve gerekse de yararlandıkları kaynaklar bakımından bu iki büyük Türk bilgini arasında farklılıklara karşın özellikle dünya görüşü açısından önemli benzerlikler olduğu da görülebilir. Burada her iki düşünürüz için de, İslam dünyasının çok katmanlı ve çok kültürlü yapısı ancak akıl merkezinde gelişebilecek bir siyaset anlayışıyla yönetilebileceğine yönelik bir anlayış söz konusudur. Bu itibarla Fârâbî millet öğretisi ile Mâturîdî ise şeriat kavramına yüklediği anlam ile din siyaset ilişkisini evrensel bir temele dayandırmıştır.
Kaynakça
- Aristoteles, Nikomakhos’a Etik, Saffet Babür (çev.), Ayraç Yay, Ankara, 1998.
- Câhız, Kitabu’l-Hayevân, Abdusselam Muhammed Harun (thk.), Daru’l- İhya, Beyrut, 1969.
- Câhız, Resailu’l-Câhız (er-Resailu’l-Kelamiyye), Ali Ebu Muhlim (thk.), Daru Mektebeti’l-Hilal, Beyrut, 2004.
- Fârâbî, Kitâbü Ârâi Ehli’l-Medîneti’l-Fâzıla, Albert Nasrî Nâder (neşr.), Dârül-Meşrik, Beyrut, 1991.
- Fârâbî, es-Siyâsetü’l-Medeniyye, Fevzi Mitrî Neccar (neşr.), Dârü’l- Meşrik, Beyrut, 1993.
- Fârâbî; Fusûlün Müntezea, Fevzi Mitrî Neccar (neşr.), Dârü’l-Meşrik, Beyrut, 1993.
- Fârâbî; Kitâbü’l-Mille ve Nusûsun Uhrâ, Muhsin Mahdi(neşr.), Dârü’l- Meşrik, Beyrut, 1991.
- Fârâbî, İhsâu’l-Ulûm, Ali Bu Milhim (neşr.), Dâr ve Mektebetü’l-Hilâl, Beyrut, 1996.
- Kutlu, Sönmez, İmam Mâturîdî ve Mâturîdilik, Kitabiyat Yay., Ankara, 2003.
- Mahdi, Muhsin, Al-Fârâbî and the Foundation of Islamic Political Philosophy: Essays in Interpretation, Chicago-London 2001.
- Mâturîdî, Kitâbü’t-Tevhîd, Bekir Topaloğlu, Muhammed Aruçi (neşr.), TDV Yay., Ankara, 2003.
- Mâturîdî, Te’vilatü’l-Kur’an, Bekir Topaloğlu (thk.), Mizan Yay., İstanbul, 2005.
- Şahin, Hasan, Mâturîdî’ye Göre Din, Yeni Matbaa, Kayseri, 1987
Ayrıntılar
| Diğer ID | JA22AA64TY |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Haziran 2014 |
| Gönderilme Tarihi | 1 Haziran 2014 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2014 Sayı: 1 |
