REASON, RELIGION AND FAITH RELATION IN KIERKEGAARD AND JASPERS’ EXISTENTIALIST PHILOSOPHY

Yıl 2017, Sayı: 7, 101 - 123, 20.07.2017

Vedat Çelebi

Öz

Theist philosopher Sören Kierkegaard, known as the father of

existentialism, argues that faith and absolute submission to God are essential for an

individual to realize its existence and he emphasizes the paradox of faith. According

to Kierkegaard, faith is not a rational attitude; but it is a paradoxical leap. His view

was that, the truth regarding individual’s existence is subjective; thus, he thinks that

institutional reflection of corrupted Christianism together with the hegemony of

systematic philosophy and scientific areas are obstructions to this and he made

criticisms to all.

Like Kierkegaard, Karl Jaspers also protests church faith; but he is a nonclassical

theist philosopher, defending a philosophical faith in which a philosopher can live

his self-faith that is not imposed to him. For Jaspers, faith is a general concept

embracing both philosophic and religious faith. Criticizing the theology based on

religion or revelation, he considers that faith in God is one of the conditions of

realizing one’s existence. Reason does not conflict with philosophic faith and

philosophic faith is the sole faith that a philosopher shall have. According to him,

God of the church is no more a transcendent being but became an ordinary subject

in the universe.

In this framework our study aims to compare the views of Sören Kierkegaard and

Karl Jaspers on religion, faith and reason relations, whether reason or in other words

philosophical thought is enough to found God and faith or not; or do they

compromise or not.

Anahtar Kelimeler

Karl Jaspers, Existence, God, Religion, Faith, Reason

KİERKEGAARD VE JASPERS’IN VAROLUŞ FELSEFESİNDE AKIL, DİN VE İMAN İLİŞKİSİ⃰

Öz

Varoluşçuluğun kurucusu olarak bilinen teist filozof SörenKierkegaard,

Tanrı’ya imanı ve sonsuz teslimiyeti, bireyin varoluşunu gerçekleştirmesi için

zorunlu olarak görerek; imanın paradoksallığına vurgu yapmıştır. Kierkegaard’a

göre, iman; ussal bir tutum değil, paradoksal bir sıçramadır. İnsanın varoluşuna

ilişkin hakikatin öznel olduğunu düşünen Kierkegaard, bunun önünde engel olarak

gördüğü gerçeğinden uzaklaşmış olduğunu düşündüğü Hıristiyanlık dininin

kurumsal yansımasını, sistematik felsefe ve bilimsel alanların hâkimiyetini

eleştirmektedir.

Karl Jaspers’ta kilise imanına karşı çıkarak Kierkegaard’a benzemekle birlikte,

filozofun kendisine dayatılmayan öz imanını yaşayacağı bir felsefi inancı savunarak

klasik olmayan bir teist filozof olarak karşımıza çıkar. Jaspers için iman, hem felsefî

hem de dinî imanı kapsayan genel bir kavramdır. Din ya da vahiy temelli inancı

eleştirerek, Tanrı’ya inanmayı kişinin varoluşunu gerçekleştirebilmesinin

şartlarından biri olarak görür. Akıl ve felsefî iman birbiriyle ters düşmez ve Felsefî

iman filozofun sahip olacağı yegâne imandır. Ona göre, kilisenin Tanrı’sı, Aşkın

varlık olmaktan çıkıp evrende gelişigüzel bir nesne haline gelmiştir.

Bu doğrultuda, çalışmamız SörenKierkegaard ve Karl Jaspers’da din, iman ve akıl

ilişkisini ve dolayısıyla da aklın bir başka anlamda felsefi düşüncenin Tanrı ve

imanın temellendirilmesinde yeterli olup olmadığını ya da uzlaşıp uzlaşmadıkları

hakkındaki görüşlerini karşılaştırmayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

S.Kierkegaard, Karl Jaspers, Varoluş, Tanrı, Din, İman, Akıl.

Kaynakça

• Akgün, Tuncay, “Karl Jaspers’de İmanın Felsefi Temelleri”, İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2012, sayı. 26, ss. 5–30.
• Aydın, Mehmet, Din Felsefesi, İzmir İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 8. basım, İzmir, 1999.
• Aydeniz, Hüsnü, “Teist Varoluşçularda İman-Ahlâk İlişkisi”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe Ve Din Bilimleri Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Erzurum, 2010.
• Bochenski, J. M.,Çağdaş Avrupa Felsefesi, çev. S. Rıfat Kırkoğlu, Kabalcı Yayınları, İstanbul, 1997.
• Durfee, H.A.,“Karl Jaspers As The Metaphysician of Tolarance”, International Journal of Philosophy of Religion, Vol. 1, No. 4, 1970, pp. 201-210. 122
• Dönmez, Süleyman, “Jaspers’te Tanrı Fikri”, Çukurova üniversitesi İlahiyat Fakültesi: Felsefe Ve Din Bilimleri, (yayımlanmış yüksek lisans tezi) Adana, 2009.
• Erdem, H. Haluk, “Karl Jaspers Felsefesinde İnsan Problemi”, Felsefe Dünyası Dergisi, Sayı:37, 2003/1, ss. 173-178.
• Jaspers,Karl, Philosophical Faith and Revelation, trans. E. B. Ashton, Harper and Row Publishers, New York, 1967.
• Jaspers, Karl, Felsefe Nedir?, çev. İ. Zeki Eyüboğlu, Say Yayınları, İstanbul, 1986.
• Jaspers, Karl, Felsefeye Giriş, çev: Mehmet Akalın, Dergâh Yayınları, İstanbul, 1981.
• Jaspers, Karl, Felsefi Düşünüşün Küçük Okulu, çev: Sedat Ümran, Birleşik Yayınları, İstanbul, 1995.
• Jaspers, Karl, Felsefi İnanç, çev. Akın Kanat, İlya Yayınları, İzmir, 2005.
• Kierkegaard, Sören, Ölümcül Hastalık Umutsuzluk. çev. M. Mukadder Yakupoğlu, Doğu Batı Yayınları, Ankara, 2004.
• Kierkegaard, Sören, Concluding Unscientific Postscript, traslation David F. Swenson and Walter Lowire, Princeton University Press, New Jersey, 1941.
• Kierkegaard, Sören, Kaygı Kavramı, (çev: Türker Armaner), Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul, 2003.
• Kierkegaard, Soren, Korku ve Titreme, (çev. İbrahim Kapaklıkaya), Anka Yayınları, İstanbul, 2002.
• Magill, Frank, Egzistansiyalist Felsefenin Beş Klasiği, (çev. Vahap Mutal), Hareket Yayınları, İstanbul, 1992. 123
• Maclntyre, Alasdair, Varoluşçuluk, (çev. Hakkı Ünler), Engin Yayınları, İstanbul, 2001.
• Soykan, Ömer, Naci “Varoluş Yolunun Ana Kavşağında Korku ve Kaygı”, Doğu Batı Düşünce Dergisi, yıl: 2 sayı: VI, Şubat, 1999.
• Taşdelen, Vefa, Kierkegaard’da Benlik ve Varoluş, Hece Yayınları, İstanbul, 2004.
• Topakkaya, Arslan, “Karl Jaspers’de (Varlığın) Sınır Durumları (Grenzsituationen) Kavramı’nın Anlamı Üzerine Bir Deneme”, Felsefe Dünyası, 2007, Cilt.46, 2007/2, ss. 143-155.
• Topakkaya, Arslan, “Jaspers’ta Din-Felsefe İlişkisi”, Felsefe Tartışmaları, sayı: 45, Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, İstanbul, 2010, ss. 32-48.
• Verneaux, Roger, Egzistansiyalizm Üzerine Dersler, çev. Murtaza Korlaelçi, Erciyes Üniversitesi Yayınları, Kayseri, 1994.