Kapitalizmin Sonu: Marx’a Sadık Bir Yorum

Yıl 2021, Sayı: 15, 129 - 139, 15.06.2021

Sibel Kiraz

Öz

Marx’ın kapitalizmin sonuna ilişkin görüşlerini yorumlayan bu çalışmanın amacı düşünürün görüşleri doğrultusunda kapitalizm, din ve devlet arasındaki ilişkiselliği açık etmeye çalışmaktır. Buna ek olarak, yabancılaşma ortak paydasında birleşen bu üç olgunun Marxçı anlamda bir devrim durumunda nasıl biçimleneceğinin irdelendiği bu çalışmada, kapitalizmin sonuna ilişkin belirtiler yordanmaya çalışılmaktadır. Marx’a göre kapitalist üretim biçimi, sınırlarına ulaşarak olanaklarını tükettiğinde, olgunlaşan bir meyvenin dalından düşmesi gibi sonlanacaktır. Kapitalizmin, Marx tarafından öngörülen bu sonu, tarihin öznesi olan, sınıf bilincine sahip toplumsal aktörler dolayımıyla olacaktır. Kapitalizmle birlikte, ona hizmet eden ve onun gibi birer yabancılaşma olan din ve devlet de işlevsizleşerek aşılacaktır. Marx’ın bu öngörüsü onun tarihsel materyalizminin bir yansımasıdır. Başka bir deyişle dayanağını Marx’ın Hegel ve Feuerbach’ı eleştirerek yapılandırdığı felsefesinde yani tarihsel materyalizmde bulmaktadır. Nitekim Marx’a göre kapitalizmi sonlandıracak olan yeni üretim biçimi, kapitalizm içinde olgunlaşacaktır. Bu çerçevede, düşünürün öngörüsünü ona sadık bir biçimde ortaya koymayı amaçlayan bu çalışmada, buna ek olarak bu öngörünün tarihsel materyalist karakterinin çözümlenmesi amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

marx, kapitalizm, din, devlet, yabancılaşma, devrim

Kaynakça

• Feuerbach, Ludwig. Hıristiyanlığın Özü, çev. Oğuz Özügül, İstanbul: Say Yayınları, 2008.
• Korsch, Karl. Marksizm ve Felsefe, çev. Yılmaz Öner, İstanbul: Belge Yayınları, 1991.
• Lukacs, György. Tarih ve Sınıf Bilinci, çev. Yılmaz Öner, İstanbul: Belge Yayınları, 1998.
• Marx, Karl. Hegel’in Hukuk Felsefesinin Eleştirisi, çev. Kenan Somer, İstanbul: Sol Yayınları, 1997.
• Marx, Karl ve Friedrich Engels. Komünist Manifesto, çev. Celal Üster ve Nur Deriş, İstanbul: Can Yayınları, 2008.
• Marx, Karl, Yahudi Sorunu, çev. Sol Yay. Yayın Kurulu, Ankara: Sol Yayınları, 2009.
• Marx, Karl. Ekonomi Politiğin Eleştirisine Katkı, çev. Sevim Belli, İstanbul: Sol Yayınları, 2011.
• Marx, Karl. Kapital Cilt I, çev. Mehmet Selik, İstanbul: Yordam Kitap, 2012. Marx, Karl. Louis Bonaparte’ın 18 Brumaire’i, çev. Sevim Belli, İstanbul: Sol Yayınları, 2012. Marx, Karl ve Friedrich Engels. Alman İdeolojisi, çev. Tonguç Ok ve Olcay Geridönmez, İstanbul: Evrensel Basım Yayın, 2013.
• Pals, Daniel L. “Religion as Alienation: Karl Marx”. in Eight Theories of Religion, pp. 118- 148, USA: Oxford University Press, 2006.
• Reich, Wilhelm. Psikanaliz ve Diyalektik Materyalizm, çev. Yeşim Ömürsuyu, İstanbul: Logos Yayıncılık, 1990.
• Stace, W. Terence, Hegel Üstüne, çev. Murat Belge, İstanbul: Birikim Yayınları, 1976.
• Wood Allen, “Hegel ve Marksizm”. çev. Evren Mehmet Dinçer ve Bora Erdağı, felsefelogos, 1-2, say: 25/26 (2005), s. 103-127.
• Woods, Alan ve Ted Grant, Aklın İsyanı, çev. Ufuk Demirsoy ve Ömer Gemici, İstanbul: Yordam Kitap, 2018.