An Evaluation of the Place of Jean Jacques Rousseau’s Optimistic Analysis Regarding Human Nature and Natural Moral Emotions’ in the 20th Century and Modern-Day Psychology Studies

Yıl 2022, Sayı: 17, 78 - 91, 14.06.2022

Mehmet Evren

https://doi.org/10.55256/temasa.1026097

Öz

This article focuses emotions such as self-love, conscience, mercy, justice as the 18th century Enlightenment philosopher Jean Jacques Rousseau (1712-1778) remarks in his work Emile – among others – which is on education. Rousseau thinks that human being has a good nature while he states that such emotions are inborn. Similarly, there are studies that support moral emotions that are inborn in human nature and that support Rousseau’s optimistic approach to human nature in humanist psychology that examine phenomenological research method and individual psychology that has optimistic views as regards human nature. This study aims to put forth that Rousseau’s approach to moral emotions that are asserted to be inborn and his views on optimistic human nature are supported by some approaches in modern-day psychology. Besides, the paper discusses the works of Karen Wynn and his team (Paul Bloom and J. Kiley Hamlin) that assert babies have inborn moral conscience together with Rousseau’s idea of the nature of optimistic human and inborn moral emotions.

Anahtar Kelimeler

Rousseau, Wynn, Education, Psychology, Mercy, Justice, Moral Feelings

Jean Jacques Rousseau’da İnsan Doğasına İlişkin İyimser Çözümlemelerin ve Doğuştan Ahlaki Duyguların 20. Yüzyıl ve Günümüz Psikoloji Çalışmalarındaki Yerine Dair Bir Değerlendirme

Öz

Bu çalışmada, 18. yüzyıl Aydınlanma Çağı filozofu Jean Jacques Rousseau (1712-1778)’nun, eğitim üzerine yazdığı Emile adlı çalışması başta olmak üzere pek çok eserinde yer verdiği özsevgi, vicdan, merhamet, adalet gibi ahlaki duygulardan bahsedilmektedir. Rousseau, insanda bu duyguların doğuştan olduğunu söylemekle birlikte insanın iyi bir doğaya sahip olduğunu da düşünmektedir. Benzer şekilde insan doğası hakkında iyimser görüşleri bulunan bireysel psikoloji ile fenomenolojik inceleme yöntemini ele alan hümanist psikoloji gibi alanlarda Rousseau’nun insan doğasına ilişkin iyimser yaklaşımı ve insanın doğasında doğuştan bulunan ahlaki duyguları destekleyen çalışmalar bulunmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Rousseau’nun doğuştan olduğunu ileri sürdüğü ahlaki duygulara ilişkin yaklaşımı ile insan doğasına ilişkin iyimser görüşlerinin günümüz psikoloji sahasındaki kimi yaklaşımlarca da desteklendiğini ortaya koymaktır. Çalışmanın bir diğer amacı ise günümüzde bebeklerde ahlaki bilincin olduğunu ileri süren Karen Wynn ve ekibinin (Paul Bloom ve J. Kiley Hamlin) araştırmalarını Rousseau’nun iyimser insan doğası anlayışından hareketle ahlaki duyguların doğuştan olup olmadığı yönünden tartışmaya açmaktır.

Anahtar Kelimeler

Rousseau, Wynn, Eğitim, Psikoloji, Vicdan, Adalet., Ahlaki Duygular

Kaynakça

• Akarsu, Bedia. Mutluluk Ahlakı. İstanbul: İnkılâp Kitabevi, 1998.
• Arı, Ramazan, Ömer Üre ve Hasan Yılmaz. Gelişim ve Öğrenme Psikolojisi: Eğitimin Psikolojik Temelleri. Konya: Mikro Yayınları, 1999.
• Aytar, Abide Güngör. “Ahlaki (Törel) Gelişim” Gelişim ve Öğrenme Psikolojisi içinde, Editör: Ayten Ulusoy, 70-92. Ankara: Anı Yayıncılık, 2016.
• Balkaya, Mehmet Akif. Shakespearean State of Rivalry between Hobbes and Girard. İstanbul: Kriter Yayınevi, 2021.
• Bayka, Mustafa Hazım. “Rousseau Üzerine Birkaç Söz” Siyasal Fragmanlar- Ekonomi Politik Üzerine Söylev içinde, Çeviren: İsmail Yergüz, 7-14. İstanbul: Say Yayınları, 2008.
• Bloom, Paul. “Born good? Babies Help Unlock The Origins of Morality,” Lesley Stahl, CBS News, Erişim 19 Kasım 2012. YouTube Videosu, 06:16-06:31. https://youtu.be/FRvVFW85IcU
• Bloom, Paul. Bebeklerin Ahlaki Yaşamı İyiliğin ve Kötülüğün Kökenleri. Çeviren: Ezgi Kardelen, İstanbul: Verita, 2015.
• Bloom, Paul. Hazzın Bilimi: Sevdiğimiz Şeyleri Neden Severiz?. Çeviren: Ahmet Birsen, İstanbul: Alfa Yayınları, 2012.
• Cervone, Daniel ve Lawrence A. Pervın. “Freud’un Psikoanalitik Kuramı: Uygulamalar, İlgili Kuramsal Kavramlar ve Güncel Araştırmalar” Kişilik Psikolojisi Kuram ve Araştırma içinde, Editör: Mustafa Baloğlu, 113-162. İstanbul: Nobel Yayın, 2016.
• Cevizci, Ahmet. Eğitim Felsefesi. İstanbul: Say Yayınları, 2011.
• Cevizci, Ahmet. Paradigma Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Paradigma Yayınları, 2000.
• Çifçi, Osman Zahid ve Nuri Çiçek. “Paul Bloom ve Evrimsel Bir Rastlantı Olarak Ahlâk” Geçmişten Geleceğe Ahlâk içinde, Editör: Asife Ünal, 121-136. Bartın: Bartın Üniversitesi Yayınları, 2015.
• Evren, Mehmet. “Jean Jacques Rousseau’da Uygarlığın Duygulara Negatif Yansımaları,” Felsefe Dünyası 1 (73), (2021): 208-226.
• Frolov, İvan. Felsefe Sözlüğü. Çeviren: Aziz Çalışlar, İstanbul: Cem Yayınevi, 1991.
• Geçtan, Engin. Psikanaliz ve Sonrası. İstanbul: Remzi Kitabevi, 1995.
• Gökalp, Nurten. Psikoloji Felsefesi. Ankara: Ebabil Yayıncılık, 2010.
• Güngör, Erol. Ahlâk Psikolojisi ve Sosyal Ahlâk. İstanbul: Ötüken Neşriyat, 1997.
• Güngör, Erol. Değerler Psikolojisi Üzerinde Araştırmalar. İstanbul: Ötüken Neşriyat, 1998.
• Hamlin, J. Kiley and Karen Wynn. “Young İnfants Prefer Prosocial to Antisocial Others,” Cognitive Development 26, 1 (2011): 30-39.
• Hamlin, J. Kiley et al. “How İnfants and Toddlers React to Antisocial Others,” Proceedings of the National Academy of Sciences 108, 50 (2011): 19931-19936.
• Hamlin, J. Kiley, Karen Wynn and Paul Bloom. “Social Evaluation by Preverbal Infants,” Nature 450, 22 (November 2007): 557-560.
• Hamlin, J. Kiley, Karen Wynn and Paul Bloom. “Three‐Month‐Olds Show a Negativity Bias in Their Social Evaluations,” Developmental Science 13, 6 (2010): 923-929.
• Hamlin, J. Kiley. “Magazine-Can Babies Tell Right From Wrong? | The New York Times,” The New York Times, Erişim 13 Mayıs 2010. YouTube videosu. https://youtu.be/HBW5vdhr_PA Hobbes, Thomas. Leviathan. Çeviren: Semih Lim, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2007.
• İnanç, Banu Yazgan ve Esef Ercüment Yerlikaya. Kişilik Kuramları. Ankara: Pegem Akademi, 2009.
• İspir, Naci. “Thomas Hobbes ve Demokrasi,” Felsefe Dünyası 38, (2003): 141-148.
• Kağıtçıbaşı, Çiğdem ve Zeynep Cemalcılar. Dünden Bugüne İnsan ve İnsanlar: Sosyal Psikolojiye Giriş. İstanbul: Evrim Yayınevi, 2014.
• Lecercle, J. L. “Jean Jacques Rousseau: Hayatı ve Eserleri (1712-1778)” İnsanlar Arasında Eşitsizliğin Kaynağı ve Temelleri Üzerine Konuşma içinde, Çeviren: Rasih Nuri İleri, 11-40. İstanbul: Say Yayınları, 2010.
• Locke, John. Concerning Civil Government, Second Essay an Essay concerning the True Original Extent and End of Civil Government. Trans: William Popple, PDF: Pennsylvania State University, 1998.
• Locke, John. İnsan Anlığı Üzerine Bir Deneme. Çeviren: Vehbi Hacıkadiroğlu, İstanbul: Ara Yayıncılık, 1992.
• Maslow, Abraham. İnsan Olmanın Psikolojisi. Çeviren: Okhan Gündüz, İstanbul: Kuraldışı Yayıncılık, 2017.
• Ovacık, Zübeyir ve Mehmet Evren. “Bebeklerde Ahlaki Bilinç Mümkün mü?” Geçmişten Geleceğe Ahlâk içinde, Editör: Asife Ünal, 247-260. Bartın: Bartın Üniversitesi Yayınları, 2015.
• Öktem, Niyazi. Sosyolojinin ve Felsefenin Verileriyle Devlet ve Hukuk Felsefesi Akımları. İstanbul: Der Yayınevi, 1993.
• Özen, Yener. “Etik mi? Ahlak mı? Modernite mi? Medeniyet mi? Değerler Eğitimine Sosyal Psikolojik Bir Yaklaşım,” Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (5), (2011): 63-87.
• Rousseau, Jean Jacques. Emile ya da Eğitim Üzerine. Çeviren: Yaşar Avunç, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2011.
• Rousseau, Jean Jacques. İçimizde Gezinen Sessizlik. Çeviren: Rabia Elif Özcan, İstanbul: Zeplin Düşünce, 2016.
• Rousseau, Jean Jacques. İnsanlar Arasında Eşitsizliğin Kaynağı (ve Temelleri Üzerine Konuşma). Çeviren: Rasih Nuri İleri, İstanbul: Say Yayınları, 2010.
• Rousseau, Jean Jacques. Toplum Sözleşmesi. Çeviren: Ayşe Meral, İstanbul: Alfa Yayınları, 2017.
• Rousseau, Jean-Jacques. Bilimler ve Sanatlar Üzerine Söylev. Çeviren: Sabahattin Eyüboğlu, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2011.
• Schultz, Daune P. ve Sydney Ellen Schultz. Modern Psikoloji Tarihi. Çeviren: Yasemin Aslay, İstanbul: Kaknüs Yayınları, 2020.
• Timuçin, Ali. Rousseau’nun Toplum Anlayışı. İstanbul: Bulut Yayınları, 2008.
• Volpe, Galvoni Della. “Rousseau’nun Soyut İnsana Eleştirisi,” Çeviren: Sevil Kutlar, Felsefe Dergisi (1), (1989): 59-75.
• Weber, Alfred. Felsefe Tarihi. Çeviren: H. Vehbi Eralp, İstanbul: Sosyal Yayınlar, 1998.
• Wynn, Karen. “Born Good? Babies Help Unlock The Origins of Morality,” Lesley Stahl, CBS News, Erişim 19 Kasım 2012. YouTube Videosu, 04:00-04:08. https://youtu.be/FRvVFW85IcU
• Wynn, Karen. “Origins of Value Conflict: Babies do not Agree to Disagree,” Trends in Cognitive Sciences 20, 1 (2016): 3-5.
• Yapıcı, Şenay ve Mehmet Yapıcı. Eğitim Psikolojisi. Ankara: Anı Yayıncılık, 2017.