Felsefi Düşünmenin İmkânı Olarak Yürümek: Düşünceye Yol Aldırmak İçin Yol Almak

Yıl 2022, Sayı: 18, 17 - 35, 14.12.2022

Murat Bahadır

https://doi.org/10.55256/temasa.1127759

Öz

İnsanın dilsel ve düşünsel anlamda gelişmesinde önemli bir etken olarak yürümek hem fiziksel hem de düşünsel olarak bir yer değiştirme hareketidir. Felsefe tarihinde birçok filozofun düşünsel yolculuğunun aynı zamanda bir yürüme alışkanlığına bağlı olduğunu gözlemlemek mümkündür. Modern bilimi şekillendiren birçok bilim insanın yaşamında da yürümek bilimsel bilgi elde noktasında önemli bir yere sahiptir. Dolayısıyla hem felsefe hem de bilim tarihinde yürümeni, düşüncelerin gelişiminde önemli bir işleve sahip olduğu iddia edilebilir. Modern bilimde yürümenin düşünce ve zihinsel gelişim üzerine etkisi ile ilgili gerçekleştirilen deneysel çalışmalar da bu iddiayı destekler niteliktedir. Bu çalışmalardan hareketle yürüme ile düşünme arasında doğrudan bir neden sonuç ilişkisi kurulamasa da yapısal benzerlikler olduğu söylenebilir. Düşünmek, bir nevi kavramlar ile seyahat etmektir. Ancak insanın onu seyahate çıkaracak kavramları elde etmesini sağlayacak deneyim ve yolculuklara ihtiyacı vardır. İnsanın bu yolculuğa nerede (doğada, şehirde) ve nasıl (yürüyerek veya çeşitli ulaşım araçlarını kullanarak) çıktığı, insanın çevresi ile kuracağı ilişkinin şekillenmesinde belirleyici bir yere sahiptir. İnsanın yaşadığı mekanlar ve ulaşım araçları zamanla değişse de yürümek en saf insani eylem olarak insan yaşamının bir parçası olmaya devem etmiştir. Bu bağlamda çalışmada yürümenin düşünme üzerindeki etkisi, filozof ve bilim insanlarının çıkmış oldukları düşünsel yolculuklar üzerinden ortaya konulmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Felsefe, Yürümek, Düşünmek, Şehir, Teknoloji, Doğa.

Walking as a Possibility of Philosophical Thinking: Taking a Path to Lead Thought

Öz

As an essential factor in human beings' linguistic and intellectual development, walking is a movement of displacement both physically and intellectually. It is possible to observe that the academic journey of many philosophers in the history of philosophy also depends on a walking habit. Walking has an essential place in obtaining scientific knowledge in the lives of many scientists who shape modern science. Therefore, it can be claimed that walking in the history of both philosophy and science has an essential function in developing ideas. Experimental studies on the effect of walking on thinking and mental development in modern science also support this claim. Based on these studies, although a direct cause and effect relationship cannot be established between walking and thinking, it can be said that there are structural similarities. To think is to travel with concepts. However, one needs experiences and journeys that will enable him to acquire concepts that will take him on a journey. Where (in nature, in the city) and how (by walking or using various means of transportation) people go on this journey have a decisive role in shaping the relationship they will establish with their environment. Although the places where people live and the means of transportation have changed over time, walking has continued to be a part of human life as the purest human action. In this context, the effect of walking on thinking will be tried to be revealed through the intellectual journeys of philosophers and scientists.

Anahtar Kelimeler

Philosophy, Walking, Thinking, City, Technology, Nature.

Kaynakça

• Adam, C. Descartes Hayatı ve Eserleri. Çeviren: Mehmet Karasan, İstanbul: MEB, 1991.
• Alpern, H. The March of Philosophy. New York: The Dial Press Inc., 1933.
• Amato, J. A. On Foot: A History of Walking. New York: New York University Press, 2004.
• Breton, D. L. Yürümeye Övgü (5. Baskı). Çeviren: İsmail Yerguz, İstanbul: Sel Yayıncılık, 2019.
• Burckhardt, J. Yunan Kültür Tarihi. Çeviren: Nur Nirven, İstanbul: Pinhan Yayıncılık, 2020.
• Calvino, I. Görünmez Kentler (30. Basım). Çeviren: Işıl Saatçıoğlu, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2021.
• Canan, S. Değişen Be(y)nim (4. Baskı). İstanbul: Tuti Kitap, 2017.
• Chen, W. W., Zhang X. and W. J. Huang. “Role of Physical Exercise in Alzheimer's Disease,” Biomedical Reports 4, sayı: 4 (2016): 403–407. https://doi.org/10.3892/br.2016.607
• Clarke, D. M. Descartes. Çeviren: Nur Nirven-Berkay Ersöz, İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları, 2016.
• Cohen, M. Felsefi Masallar. Çeviren: S. Aktuyun – M. Yalçınkaya, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2018.
• Cornford, F. M. Sokrates Öncesi ve Sonrası. Çeviren: A. M. Celal Şengör ve Senem Onan, İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları, 2015.
• Crawford, M. B. Why We Drive. New York: Harper Collins Publishers, 2020.
• Descartes, R. Yöntem Üzerine Konuşma. Çeviren: Murat Erşen, İstanbul: Say Yayınları, 2018.
• DeSilva, J. First Step. New York: Harper Collins Publishers, 2021.
• Droit, R. P. Filozoflar Nasıl Yürür?. Çeviren: Yavuz Baran, İstanbul: Hep Kitap, 2017.
• Gros, F. Yürümenin Felsefesi (8. Baskı). Çeviren: Albina Ulutaşlı, İstanbul: Kolektif Kitap, 2018.
• Ibanez, F. M. Felsefe Öyküleri (2. Baskı). Çeviren: Hamide Koyukan, Ankara: İmge Kitapevi, 1998.
• İlin, M. ve Segal, E. İnsan Nasıl İnsan Oldu (12. Baskı). Çeviren: Ahmet Zekerya, İstanbul: Say Yayınları, 2001.
• Kierkegaard, S. “Önsöz” Kahkaha Benden Yana içinde (3. Baskı), Çeviren: Nedim Çatlı, 11-28. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2013.
• Kierkegaard, S. Günlüklerden ve Makalelerden Seçmeler. Çeviren: İbrahim Kapaklıkaya, İstanbul: Anka Yayınları, 2005.
• Kierkegaard, S. Kahkaha Benden Yana (3. Baskı). Çeviren: Nedim Çatlı, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2013.
• Kuuliala, J. and J. Rantala. “Introduction” in Travel, Pilgrimage and Social Interaction From Antiquity to The Middle Ages, Editors: Jenni Kuuliala and Jussi Rantala, 1-14. New York: Routledge, 2020.
• Laertios, D. Ünlü Filozofların Yaşamları ve Öğretileri (8. Baskı). Çeviren: Candan Şentuna, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2019.
• Laurence, R. “The meaning of roads: a reinterpretation of the Roman Empire” in Travel, Pilgrimage and Social Interaction From Antiquity to The Middle Ages, Editors: Jenni Kuuliala and Jussi Rantala, 37-63. New York: Routledge, 2020.
• Lewis, D. R. “Descartes’in Yaşamı ve Felsefesinin Gelişmesi,” Cogito sayı: 10 (1997): 17-40. Mouratidis, A. and F. Kehagia. “On the Track of Road Evolution,” Journal of Infrastructure Development 6, sayı: 1 (2014): 1-15.
• Nietzsche, F. Ecce Homo (2. Baskı). Çeviren: Can Alkor, İstanbul: İthaki Yayınları, 2003.
• Nietzsche, F. Ecce Homo (8. Baskı). Çeviren: Mustafa Tüzel, İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları, 2020.
• Oppezzo, M. and D. L. Schwartz. “Give Your İdeas Some Legs: The Positive Effect of Walking on Creative Thinking,” Journal of Experimental Psychology: Learning, Memory and Cognition 40, sayı: 4 (2014): 1142–1152. https://doi.org/10.1037/a0036577
• Platon. Phaidros. Çeviren: Furkan Akderin, İstanbul: Say Yayınları, 2017.
• Rousseau, J. J. Bilimler ve Sanatlar Üstüne Söylev (9. Baskı). Çeviren: Sebahattin Eyüpoğlu, İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları, 2019.
• Rousseau, J. J. İtiraflar I. Çeviren: Reşat N. Güntekin, İstanbul: Cumhuriyet Dünya Klasikleri, 1991.
• Rousseau, J. J. Yalnız Gezerin Düşleri. Çeviren: Reşat Nuri Darago, İstanbul: MEB Yayınları, 1999.
• Solnit, R. Yol Aşkı: Yürümenin Tarihi. Çeviren: Elvan Kıvılcım, İstanbul: Encore Yayınları, 2016.
• Strathern, P. 90 Dakikada Descartes (2. Baskı). Çeviren: Murat Lu, İstanbul: Gendaş Yayınları, 1999.
• Thommen, L. An Environmental History of Ancient Greece and Rome. Translator: Philip Hill, Cambridge: United Kingdom at the University Press, 2012.
• Thoreau, H. D. The Journal of Henry David Thoreau (1837-1867). New York: NYRB Classics, 2009.
• Venturelli, M., R. Scarsini and F. Schena. “Six-Month Walking Program Changes Cognitive and ADL Performance in Patients With Alzheimer,” American Journal of Alzheimer's Disease & Other Dementias 26, sayı: 5 (2011): 381–388. https://doi.org/10.1177/1533317511418956
• Weischedel, W. Felsefenin Arka Merdiveni (7. Baskı). Çeviren: Sedat Umran, İstanbul: İz Yayıncılık, 2014.