Thomas Hobbes: Kendini Korumanın Erdemi Olarak Ahlak

Yıl 2025, Sayı: 23, 188 - 198, 02.06.2025

Mehmet Akkurt

https://doi.org/10.55256/temasa.1652914

Öz

Thomas Hobbes üzerine hızla büyüyen bir literatür okyanusu söz konusudur ve bu okyanustaki çalışmalar içerisinde en tartışmalı olanları genellikle onun ahlak görüşüne ilişkin olanlardır. Hobbes’un ahlak yasaları olarak gördüğü doğa yasaları doğal haklara dayanır, doğal haklar ise temelini kendini koruma arzusunda bulur. Onun ahlak sisteminin merkezine kendini koruma arzusunu yerleştirmesi, erdemlerden oluştuğunu iddia ettiği ahlak (doğa) yasalarını kişisel fayda için ilkelere, hayatta kalmak için kişisel kurallara veya bireyin korunması için bireysel ilkelere dönüştürür. Bu, Hobbes’un ahlak sisteminin temellerinin öznel olduğu ve onun gerçekten de ahlaki bir şüpheci olduğu izlenimini vermektedir. Ancak Hobbes bu temeller üzerine, insanların etkileşiminde ve toplumlarında neyin iyi ve neyin kötü olduğuna dair bilimi kurmak ister. Peki Hobbes, ortaya koyduğu etkileyici sisteminde nesnel bir ahlak inşa edebildi mi? Her şeyden öte kendini koruma üzerine inşa ettiği sisteminde ahlaka yer var mı? Bu makale, Hobbes’un ahlak sistemini inşa ederken, argümanının hiçbir aşamasında bireyin bakış açısını gözden kaçırmadığı; argümanındaki her yeni adımın, her insan için kendi iyiliği açısından haklı çıkartıldığı; ancak buna rağmen onun, belirli şartlara bağlı olsa da kişisel fayda veya kendi çıkarını gözetme kalıntılarından nesnel bir ahlak inşa etmeye çalıştığı, iddiasını ortaya koyar. Bir teorinin etkinliğinin taşıdığı etiketten daha önemli olduğu görüşünü odağına alan bu çalışmanın amacı, argümanlarının temeline hayatta kalma hakkı ve yaşamaya değer bir yaşam hakkı’nı, eş deyişle kendini koruma ilkesini yerleştiren Hobbes’un, ahlakı kendini korumanın erdemi olarak gördüğünü ve onun ahlak sisteminin birey açısından son derece etkileyici bir yapı oluşturduğunu ortaya koymaktır.

Anahtar Kelimeler

Hobbes , Ahlak , Kendini Koruma , Doğal Hak , Doğa Yasası , Ahlak Yasası

Thomas Hobbes: Morality as the Virtue of Self-Preservation

Öz

There is a rapidly growing ocean of literature on Thomas Hobbes and the most controversial ones within the studies in this ocean are usually those concerning his view of morality. The laws of nature, which Hobbes considers as moral laws, are based on natural rights while the natural rights find their basis in the desire for self-preservation. Hobbes's placing the desire for self-preservation at the center of his moral system transforms the moral (natural) laws, which he claims to consist of virtues, into principles for personal benefit, personal rules for survival, or individual principles for the protection of the individual. This gives the impression that the foundations of Hobbes' moral system are subjective and that he is indeed a moral skeptic. On these foundations, however, Hobbes wants to build the science of what is good and what is bad in human interaction and society. But was Hobbes able to construct an objective morality in the impressive system he put forward? Is there any room for the morality in his system, which was grounded on self-preservation other than anything else? This article argues that in constructing his system of morality, Hobbes never loses sight of the individual's perspective at any stage of his argument; that each new step in his argument is justified for each person in terms of one's own good; that he nevertheless attempts to construct an objective morality out of the remnants of personal benefit or self-interest, albeit subject to certain conditions. Focusing on the view that the potency of a theory is more important than the label it carries, the objective of this study is to propound that Hobbes, placing the right to survival and the right to a life worth living, in other words, the principle of self-preservation at the heart of his arguments, presents morality as the virtue of self-preservation and that his moral system constitutes a highly impressive structure for the individual.

Anahtar Kelimeler

Hobbes , Morality , Self-Preservation , Natural Right , Law of Nature , Moral Law

Kaynakça

• Akkurt, Mehmet. “Thomas Hobbes ve Adalet” Adalet Kuramları içinde, Editörler: M. Akkurt ve D. Sakin Hanoğlu, 79-109. Konya: Çizgi Kitabevi, 2024.
• Black, Sam. “Science and Moral Skepticism in Hobbes,” Canadian Journal of Philosophy 27, sayı: 2 (1997): 173-207.
• Finkelstein, Claire. “A Puzzle About Hobbes on Self-Defense,” Pacific Philosophical Quarterly 82, (2001): 332-361.
• Foisneau, Luc. “Leviathan’s Theory of Justice” Leviathan After 350 Years içinde, Editörler: Tom Sorell ve LucFoisneau, 105-122. Oxford: Oxford University Press, 2004.
• Gauthier, David. “Thomas Hobbes: Moral Theorist,” The Journal of Philosophy 76, sayı: 10 (1979): 547-559.
• Gert, Bernard. “The Law of Nature as the Moral Law,” Hobbes Studies 1, sayı: 1 (1988): 26-44.
• Hobbes, Thomas. De Cive Yurttaşlık Felsefesinin Temelleri. Çeviren: D. Zarakolu, İstanbul: Belge, 2007.
• Hobbes, Thomas. Leviathan. Çeviren: S. Lim, İstanbul: YKY, 2007.
• Hobbes, Thomas. The Elements of Law Natural and Politic. London: Frank Cass, 1969.
• Kavka, Gregory S. “Hobbes’s War of All Against All,” Ethics 93, sayı: 2 (1983): 291-310.
• McClintock, T. “The meaning of Hobbes's egoistic moral philosophy,” Philosophia 23, (1994): 247-263.
• Merriam, Charles Edward. “Hobbes's Doctrine of the State of Nature,” The American Political Science Association 3, Third Annual Meeting (1906): 151-157.
• Nagel, Thomas. “Hobbes's Concept of Obligation,” The Philosophical Review 68, sayı: 1 (1959): 68-83.
• Pettit, Philip. Made with Words. Princeton and Oxford: Princeton University Press, 2008.
• Raphael D. D. Hobbes: Morals and Politics. London: George Allen & Unwin, 1977.
• Rızvanoğlu, Eren. “Hegel Versus Hobbes: İnsanın Varkalımsal Aracı Olarak Savaş,” Kaygı 23, sayı: 2 (2024): 754-782.
• Sabancı, Celal. “Thomas Reid'in İrade Kavrayışı” İrade Kuramları içinde, Editörler: Mehmet Akkurt ve Fatma Erkek, 275-291. Konya: Çizgi Kitabevi, 2023.
• Shelton, George. Morality and Sovereignty in the Philosophy of Hobbes. New York: Palgrave Macmillan, 1992.
• Tuck, Richard. “Hobbes’ Moral Philosophy” The Cambridge Companion to Hobbes içinde, Editör: Tom Sorell, 175-208. Cambridge: Cambridge University Press, 1996.