İlkokul ve Ortaokullarda Hayal Gücü: Öğretmenler Ne Düşünüyor?

Yıl 2022, Sayı: 16, 42 - 51, 15.11.2022

Yıldıray Aydın

Öz

Araştırmanın amacı, çocuğun hayal gücü gelişiminde okulun rolü üzerine ilkokul ve ortaokullarda görev yapan öğretmenlerin görüşlerinin belirlenmesidir. Araştırmada nitel yöntemlerden durum çalışması kullanılmıştır. Verilerin toplanmasında, araştırmacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırma 2018-2019 eğitim öğretim yılı, birinci döneminde Bursa İli, Mustafakemalpaşa İlçesi’nde yürütülmüştür. Veri toplama süreci, araştırma yapılacak okulların belirlenip resmi izinlerin alınması ile başlamıştır. Veri toplama sürecine 4 farklı okuldan 11 öğretmen, gönüllü olarak katılmıştır. Veriler, içerik analizi yöntemi ile çözümlenmiştir. Araştırma sonucuna göre, okul öğrencilerin hayal gücü gelişimini desteklerken, bu desteği sınırlı tutmaktadır. Bu sonucun gerekçesi müfredatın sınırlı ve standart olmasına bağlanmıştır. Bu sonuç bağlamında gelecek araştırmalarda, hayal gücü gelişiminde okulun rolünün belirlenmesine yönelik nicel araştırmaları da kapsayan çalışmaların yapılması önerilir.

Anahtar Kelimeler

ilkokul, ortaokul, hayal gücü, öğretmen

Imagination in Primary and Secondary Schools: What Do Teachers Think?

Öz

The purpose of this study was to identify the views of teachers working in primary and secondary schools on the role of school in the development of children’s imagination. This study utilised a qualitative case study approach. A semi-structured interview form developed by the researcher was used to collect data. The research was carried out in the first semester of the 2018-2019 academic year in Bursa Mustafakemalpaşa. The data collection process started with obtaining permissions and determining the schools. 11 volunteer teachers from 4 different schools participated in the data collection process. The data were analyzed using content analysis method. The results showed that the school supports the imagination of students but this support is limited. The participants associated the results to limited and standardized curriculum. As a result, further research should be undertaken to investigate the role of school in the development of imagination by applying quantitative methods.

Anahtar Kelimeler

primary school, elemantary school, imagination, teacher

Kaynakça

• Ağraş, S. ve Şeyba, E. (2018). Etkili karar vermede hayal gücü ve sezginin rolü. Atlas International Refereed Journal On Social Sciences, 4 (13), 1074-1098. http://dx.doi.org/10.31568/atlas.172
• Akar, H. (2016). Eğitimde nitel araştırma desenleri. Saban, A. ve Ersoy, A. (Editörler), Durum çalışması (ss.111-148). Anı Yayıncılık.
• Ayaydın, A. (2011). Çocuk gelişiminde bir oyun olarak sanat ve resim. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(37), 303-316.
• Aydın, Y. (2022). Hayat Bilgisi öğretiminde hayal gücü geliştirici etkinliklerin yaratıcı hayal gücü gelişimine etkisi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Bursa Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bursa.
• Baltaş, A. (19 Ekim 2017). Değişen dünyada eğitim anlayışı ve değişmeyen değerler. https://www.acarbaltas.com/degisen-dunyada-egitim-anlayisi-ve-degismeyen-degerler/ dan alınmıştır.
• Baz, B. (2019). Çocuk edebiyatı metinlerine dayalı programın ilkokul öğrencilerinin yaratıcı düşünme becerileri üzerindeki etkisi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Bolen, L. M., Torrance, E. P. (1978). The Influence on creative thinking of locus of control, cooperation and sex. Jurnal of Clinical Psychology, 34(4), 903-907. Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri (Gözden geçirilmiş yirmi üçüncü baskı). Pegem Akademi. Çankaya, İ., E, Yeşilyurt., Yörük, S., & Şanlı, Ö. (2012). Öğretmen adaylarında yaratıcı düşünmenin yordayıcısı olarak değişime açıklık ve hayal gücü. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 46-62.
• Dellas, M., Gaier, E. L. (1970). Identification of creativity: The individual. Psychology Bulletin, 73 (1), 555-73.
• Egan, K. (2003). Start with what the student knows or with what the student can imagine? Phi Delta Kappan, 84(6), 443–445.
• Er-Bıyıklı, N. ve Gülen, L. A. (2018) Hayal gücü ve yaratıcılık kavramlarının tasarım sürecine etkisi. İdil Dergisi, 7(50), 1273-1277.
• Eriç, M. (1998). Kültür ve yaratıcılık. Kazancı Yayınları.
• Ersoy, H. (2016). Eğitimde üretim tabanlı çalışmalar için nitel araştırma yöntemleri. Özden, M., Y. ve Durdu, L. (Editörler), Durum çalışması (ss.3-18). Anı Yayıncılık.
• Genç, S. Z., ve Eryaman, M. Y. (2008). Değişen değerler ve yeni eğitim paradigmasi. Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 89-102.
• Gönen, M., Karakuş, H., Uysal, H., Kehci, A., Ulutaş, Z., & Kahve, Ö. (2016). Resimli çocuk kitaplarının içerik ve resimleme özelliklerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(4), 724-735.
• Güleş, E. ve Kılınç, H.H. (2020). Sınıf öğretmenlerinin tasarım beceri atölyelerine ilişkin görüşleri. Turkish Studies - Education, 15(6), 4227-4245. https://dx.doi.org/10.47423/TurkishStudies.47031
• Gündoğan, A. ve Can, B. (2020). Sınıf öğretmenlerinin tasarım-beceri atölyeleri hakkındaki görüşleri. Turkish Studies - Education, 15(2), 851-876. https://dx.doi.org/10.29228/TurkishStudies.40357
• Hopkins, R. (2020). Olandan olasıya: Düşlediğimiz gelecek için hayal gücünü serbest bırakmak. (Çev. R., E. Özcan). Timaş Yayınları. (Eserin orijinali 2019 yılında yayınlanmıştır.) Isenberg, P., & Jalongo, M. (1993). Creative expression & play in the early childhood curriculum. englewood cliffs, NJ: Printice Hall.
• İleri, A. (2017). Okuma kültürü ve okul kütüphaneleri raporu 2017 / okul kütüphanecileri derneği. Türk Kütüphaneciliği, 31(2), 259-262. doi:10.24146/tkd.2017.14
• Kaya, H. (1997). Üniversite öğrencilerinde eleştirel akıl yürütme gücü. [Yayımlanmamış doktora tezi]. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Küçükali, R. ve Akbaş, H. (2017). Bilimsel bilginin elde edilmesinde yaratıcı zekâ ve hayal gücünün etkisi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(3), 779-792.
• Liu, E., & Noppe-Brandon, S. (2009). Imagination first: Unlocking the power of possibility. Jossey-Bass.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2013). Okullar hayat olsun projesi faaliyet raporu. https://docplayer.biz.tr/8064211-Okullar-hayat-olsun-projesi-faaliyet-raporu.html ‘den alınmıştır.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2018). 2023 Eğitim vizyonu. https://2023vizyonu.meb.gov.tr/doc/2023_EGITIM_VIZYONU.pdf ‘den alınmıştır.
• Perdue, K. (2003). Imagination. The Chicago school of media theory. http://lucian.uchicago.edu/blogs/mediatheory/keywords/imagination/ dan alınmıştır.
• Selvitopu, H. (2016). Okullar hayat olsun projesine ilişkin görüşler [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Sansanwal, S. (2014). Pretend play enhances creativity and imagination. Journal of Arts and Humanities (JAH), 3(1).
• Türk Dil Kurumu. (2021). Güncel Türkçe sözlük. https://sozluk.gov.tr/’den alınmıştır.
• Wang, H-H. ve Huang, C-C. (2015). Inquiry into imagination: Constructing the reliabity and validity of imagination scales. Bulletin of Educational Research, 61(4 ), 63-104.
• White, A. R. (1990). The language of imagination. Blackwell.
• Yavuzer, H. S. (1996). Yaratıcılık. Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.