Okul Öncesi Çocuklarda Anksiyetenin Farklı Değişkenlere Göre İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 23, 78 - 88, 15.07.2024

Gamze Taşcı , Servet Kardeş

https://doi.org/10.52105/temelegitim.1477524

Öz

Okul öncesi çocukların anksiyete durumlarını ve bunları etkileyen değişkenleri araştıran bu çalışmanın amacı, çocukların yaş, cinsiyet, sosyoekonomik durum ve aile tutumları gibi faktörlerle çocukların sahip oldukları anksiyete arasındaki ilişkiyi ortaya çıkarmaktır. Çalışmanın örneklemini 3-6 yaş arası 209 çocuk oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak okul öncesi çocuklarda anksiyete ölçeği kullanılmış ve SPSS programı ile analizler yapılmıştır. Sonuçlar, çocukların sahip olduğu anksiyetenin yaş, cinsiyet, sosyoekonomik durum ve kardeş sayısına göre anlamlı bir farklılık göstermediğini ortaya koymuştur. Ayrıca, otoriter baskıcı aile tutumunun çocukların anksiyete düzeyini arttırdığı bulunmuştur. Ailelerin kaygı düzeyi düşük, akademik anlamda başarılı ve sosyal olarak etkin çocuklar yetiştirmek için güvenli sosyal ortamlar oluşturmaları ve çocuklarına yönelik demokratik bir tutum sergilemeleri önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Çocuk, okul öncesi, kaygı

Etik Beyan

Bu araştırma makalesi, bilimsel etik kurallarına uygun olarak hazırlanmıştır. Aşağıda belirtilen ilkeler ve yönergeler, araştırmanın dürüstlüğünü ve güvenilirliğini sağlamak amacıyla takip edilmiştir: Araştırma Etik İlkeleri: Bu çalışma, insanlar, hayvanlar veya çevre üzerinde yapılan araştırmaların etik ilkelerine uygun olarak gerçekleştirildi. İnsanlarla yapılan çalışmalarda bilgilendirilmiş onam alınmıştır. Veri Toplama ve Analizi: Veri toplama süreci, gizlilik ve güvenlik ilkelerine uygun olarak yürütülmüştür. Verilerin doğru ve tarafsız bir şekilde analiz edildiği doğrulandı. Kaynak ve Atıf: Bu makalede kullanılan bilgiler, uygun şekilde kaynak gösterilmiştir. Diğer çalışmalardan alıntı yapıldığında, bu alıntılar açıkça belirtilmiştir. Çıkar Çatışması: Yazarlar, bu çalışma ile ilgili herhangi bir çıkar çatışmasını açıkça beyan etmek zorundadır. Finansal destek, malzeme sağlayıcıları veya diğer çıkarlar bu beyanda yer almalıdır. Yazarlık Katkıları: Yazarlar, makalenin içeriğine katkıda bulunan kişileri açıkça belirtmelidir. Yazar sıralaması ve katkıları net bir şekilde ifade edilmiştir.

Examınatıon Of Anxıety In Preschool Chıldren Accordıng To Dıfferent Varıables

Öz

The aim of this study, which investigates the anxiety states of preschool children and the variable saffecting them, is to reveal the relationship between children's anxiety and factors such as age, gender, socioeconomic status and family attitudes. The sample of the study consists of 209 children aged 3-6. Preschool Children's Anxiety Scale was used as a data collection tool in the study and analyzes were made with the SPSS program. There sults revealed that children's anxiety did not differ significantly according to age, gender, socioeconomic status and number of siblings. Additionally, it has been found that authoritarian and oppressive family attitudes increase children's anxiety level. It may be recommended that families create safe social environments and exhibit a democratic attitude towards their children in order to raise children with low anxiety levels, academic success and socially active children.

Anahtar Kelimeler

children, preschool, anxiety

Kaynakça

• Altınkaynak-Özen, Ş., & Akman, B. (2019). Okul öncesi dönemdeki çocukların okula uyum becerilerine anne baba tutumlarının etkisi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 56, 118-134.
• Angold, A., Costello, E. J., &Worthman, C. M. (1998). Puberty and depression: the roles of age, pubertal status and pubertal timing. Psychological medicine, 28(1), 51-61. https://doi.org/10.1017/S003329179700593X
• Arabacıoğlu, B., & Bağçeli Kahraman, P. (2021). Okul öncesi dönem çocuklarının okula uyum düzeyleri ve ebeveyn tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 25(1), 175-192.
• Aral, N. (1997). Kaygı bozukluğu olan çocuk ve ergenlerde bilişsel davranışçı terapi. Türk Psikoloji Dergisi, 12(40), 1-16.
• Arslan Çiftçi, H., & Uyanık Balat, G. (2018). Sosyal-duygusal gelişim değerlendirme ölçeği: 48-66 aylık çocuklar için uyarlama çalışması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,19(3),74-87. https://doi.org/10.17679/inuefd.310000
• Ayaz, A. B., Ayaz, M., Fiş, N. P., & Güler, A. S. (2012). Gençlerdeki somatorform bozukluklarda kaygı düzeyi, annenin bağlanma biçimi ve aile işlevselliği. Klinik Psikiyatri, 15(2), 121-128.
• Aydın, S. (2019). Tek çocuklu aileler ve çoğul çocuklu ailelerin çocuklarının sosyal beceri düzeyi bakımından değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Bakan, M., & Özbey, S. (2022). 60-72 Aylik çocuklarin akademik benlik saygisi ile anksiyete düzeyleri arasindaki ilişkinin incelenmesi. Pearson Journal, 7(21), 224-235
• Battaglia, M., Touchette, É., Garon‐Carrier, G., Dionne, G., Côté, S. M., Vitaro, F., ... & Boivin, M. (2016). Distinct trajectories of separation anxiety in the preschool years: persistence at school entry and early‐life associated factors. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 57(1), 39-46.
• Batur, S., Demir, H., Ulu, P., Güneş, H., Irmak, E., & Aşkın, A. (2005). Yeme tutumu ve cinsiyet ile bağlanma biçimleri arasındaki ilişki. Türk Psikoloji Yazıları, 8(15), 21–31.
• Bayhan, P. S., & Artan, İ. (2007). Çocuk gelişimi ve eğitimi. Morpa Kültür Yayınları.
• Beck, A. T., & Dozois, D. J. (2011). Cognitive therapy: current status and future directions. Annualreview of medicine, 62, 397-409. https://doi.org/10.1146/annurev-med-052209-100032
• Bora, A. (2019). Okul öncesi eğitime devam eden çocukların kaygıları ile ebeveynlerinin kaygıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Burdur.
• Bora, A., & Ünüvar, P. (2020). Okul öncesi eğitime devam eden çocukların kaygıları ile ebeveynlerinin kaygıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 56, 345-361.
• Christensen, L., Young, K. R., & Marchant, M. (2007). Behavioral intervention planning: Increasing appropriate behavior of a socially withdrawn student. Education and Treatment of Children, 81-103.https://doi.org/10.1353/etc.2007.0022
• Creswell, J. W., & Creswell, J. D. (2021). Araştırma tasarımı: Nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları. Çev. Ed. Engin Karadağ). Nobel Yayıncılık. Cüceloğlu, D. (2005). İçimizdeki çocuk (36. Basım). Remzi Kitabevi, İstanbul.
• Çağlar, M., Dinçyürek, S., & Arslan, N. (2012). Üniversite öğrencilerinin sosyal kaygılarının analizi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 43, 106-116.
• Çakır, S., & Akduman, G. (2023). Annelerin bilinçli farkındalıkları ile okul öncesi dönem çocuklarının kaygı düzeyleri ve arkadaşlık becerileri arasındaki ilişki.Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi 9(1), 73-93. https://doi.org/10.30855/gjes.2023.09.01.004
• Çetin, E., & Eker, E. (2019). 4-6 yaş arası çocukların kaygı düzeylerinin demografik değişkenlere göre değerlendirilmesi. Journal of Social, Humanities and Administrative Sciences, 5(21), 1220-1228. https://doi.org/10.31589/JOSHAS.212
• Çiftçi, İ., & Sucuoğlu, B. (2010). Bilişsel süreç yaklaşımıyla sosyal beceri öğretimi (8. Baskı). Kök Yayınevi, Ankara.
• Çimen, S. (2000). Ankara’da Üniversite Anaokullarına Devam Eden Bes-Altı Yas Çocuklarının Psiko-Sosyal Gelişimlerinin İncelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Demir, S., Karabay, A., & Ası, A. (2017). Okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 5-6 yaş grubu çocukların okula uyum düzeyleri ile sosyal becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(6), 2523-2536.
• Ding, X., Wang, J., Li, N., Su, W., Wang, H., Song, Q., ... & Sun, Y. (2021). Individual, prenatal, perinatal, and family factors for anxiety symptoms among preschoolchildren. Frontiers in Psychiatry, 12, 778291. https://doi.org/10.3389/fpsyt.2021.778291
• Doctoroff, G. L., & Arnold, D. H. (2004). Parent involvement in preschool: Predictors and the relation of involvement to preliteracy development. School Psychology Review, 33(1), 74-90.
• Dong, Q., Yang, G., &Ollendick, T. H. (1994). Fears in Chinese children and adolescents and their relations to anxiety and depression. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 35(3),351-363.https://doi.org/10.1111/j.1469-7610.1994.tb01167.x
• Dökmen, Ü. (2019). Sanatta ve günlük yaşamda iletişim çatışmaları ve empati (61. Baskı). Remzi Kitabevi, İstanbul.
• Dufrene, B. A., Doggett, R. A., Henington, C., & Watson, T. S. (2007). Functional assessment and intervention for disruptive classroom behaviors in preschool and head start classrooms. Journal of Behavioral Education, 16, 368-388. https://doi.org/10.1007/s10864-007-9048-8
• Durualp, E. (2014). Ergenlerin sosyal duygusal öğrenme becerilerinin cinsiyet ve sınıfa göre incelenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 26, 13-25. https://doi.org/10.9761/JASSS2326
• Eroğlu, K. (2018). Ortaokul 7. ve 8. Sınıf öğrencilerinin sosyal kaygıları ile benlik saygısı, anne-baba tutumları, mükemmeliyetçilik özellikleri arasındaki ilişki (Master's thesis, Eğitim Bilimleri Enstitüsü).
• Fasano, G., & Franceschini, A. (1987). A multidimensional version of the Kolmogorov–Smirnov test. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, 225(1), 155-170. https://doi.org/10.1093/mnras/225.1.155
• Geçtan, E. (1998). Psikanaliz ve Sonrası. İstanbul: Metis Yayınları.
• Genç, M., & Tolan, Ö. Ç. (2021). Okul öncesi dönemde sık görülen psikolojik bozukluklarda oyun terapisi uygulamaları ve gelişimsel. Current Approaches in Psychiatry, 13(2), 207-231. https://doi.org/10.18863/pgy.757366
• Girgin, G. (1990). Özel okul ve devlet okulu öğrencilerinin matematik kaygı düzeyleri üzerine bir araştırma. Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 43-57.
• Jones, S., Gross, E., & Becker, N. (2002). Theeffects of preschool attendance on socialandacademic skills. Journal of Applied Developmental Psychology, 23(1), 37-59.
• Kar, H. M. (2022). Okul öncesi çocukların okula uyumlarının kaygı durumlarıyla ilişkisinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi, Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü).
• Karaoğlu, H., & Ünüvar, P. (2017). Okul öncesi dönem çocuklarının gelişim özellikleri ve sosyal beceri düzeyleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 43, 231-254. https://doi.org/10.21764/efd.12383
• Kaya, C. (2003). Öğretmenlere öneriler. İstanbul: Zambak Yayınları.
• Kaya, M., & Savrun, B. M. (2014). Ortaöğretime Geçiş Sistemi Ortak Sınavlarına Girecek Ortaokul 8. Sınıf Öğrencilerinin Bağlanma Stilleri ile Sınav Kaygı Düzeyleri Arasındaki İlişki. In Yeni Symposium (Vol. 53, No. 3).
• Keller, M. B., Lavori, P. W., Wunder, J., Beardslee, W. R., Schwartz, C. E., &Roth, J. (1992). Chroniccourse of anxiety disorders in children and adolescents. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 31(4), 595-599. https://doi.org/10.1097/00004583-199207000-00003
• Kessler, R. C., Chiu, W. T., Demler, O., & Walters, E. E. (2005). Prevalence, severity, and comorbidity of 12-month DSM-IV disorders in the national comorbidity survey replication. Archives of General Psychiatry, 62(6), 617-627. https://doi.org/10.1001/archpsyc.62.6.617
• Koç, İ. (2014). Kpss’ye hazırlanan öğretmen adaylarının öğrenme stilleri ile sınav kaygısı arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul: Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ladd, G. (2000). Thefourth R: Relationships as risks and resources following children’s transition to school. American Educational Research Association Division E Newsletter, 19(1), 7-23.
• Le Gall, A. (2012). Anksiyete ve Kaygı (Çev. İ. Yerguz). Dost Kitabevi Yayınları. Lim, G. Y., Tam, W. W., Lu, Y., Ho, C. S., Zhang, M. W., & Ho, R. C. (2018). Prevalence of depression in the community from 30 countries between 1994 and 2014. Scientific reports, 8(1), 2861.
• Ogelman, H. G., Erden, F. T., & Eker, C. (2013). Okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 5- 6 yaş grubu çocukların okula uyum düzeylerinin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(3), 1597-1614.
• Oktay, A. (1999). Yaşamın Sihirli Yılları: Okul Öncesi Dönem. Epsilon Yayıncılık.
• Özbey, S. (2010). Okul öncesi çocuklarda uyum ve davranış problemleriyle başa çıkmada ailenin rolü. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 21(21), 9-18.
• Özekes, M. (2012). Çocuk ve ergenlerde duygusal ve davranışsal bozukluklar. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Prinstein, M. J., Cheah, C. S., & Guyer, A. E. (2005). Peer victimization, cue interpretation, and internalizing symptoms: Preliminary concurrent and longitudinal findings for children and adolescents. Journal of Clinical Child and Adolescent Psychology, 34(1), 11-24. https://doi.org/10.1207/s15374424jccp3401_2
• Repetti, R. L.,Sears, M. S., &Bai, S. (2015). Social and emotional development in the context of the family. In International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences: Second Edition (pp. 156-161). ElsevierInc.. https://doi.org/10.1016/B978-0-08-097086-8.23046-8
• Ronan, K. R., Kendall, P. C., &Rowe, M. (1994). Negative affectivity in children: Development and validation of a self-statement questionnaire. Cognitive Therapy and Research, 18(6), 509-528. https://doi.org/10.1007/BF02355666
• Savaşlı, E., & Şahin Sak, İ. T. (2019). Relationships between parenting attitudes and adult separation anxiety. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(4), 88-105. https://doi.org/10.18026/cbayarsos.516813
• Spence, S. H., Rapee, R., McDonald, C., & Ingram, M. (2001). The structure of anxiety symptoms among preschoolers. Behaviour research and therapy, 39(11), 1293-1316. https://doi.org/10.1016/S0005-7967(00)00098-X
• Sugüneş, A. (2022). Okul öncesi çağı çocukların kaygı durumlarına göre Covid-19 algısının incelenmesi (Master's thesis, Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi).
• Sümer, N., & Şendağ, M. A. (2009). Orta Çocukluk Döneminde Ebeveynlere Bağlanma, Benlik Algısı ve Kaygı. Turkish Journal of Psychology/Turk Psikoloji Dergisi, 24(63).
• Şahin, H. (2021). Development of the Teacher Report Form of Anxiety in Pre-school Children. Educational Policy Analysis and Strategic Research, 16(3), 336-349. Doi: 10.29329/epasr.2020.373.17
• Şahin, H., & Görünmez, M. (2022). Anne kaygi düzeyi ile çocuk kaygi düzeyi arasindaki ilişkinin incelenmesi. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (31), 324-349. ttps://doi.org/10.54600/igdirsosbilder.1130687
• Şenol, S. (2006). Korkular Gelişimsel Anlamı ve Tedavisi. Morpa Yayınları.
• Şensoy, Ö., Özgörü, H., Ayaz, D. S., & Balcı, S. (2024). Ebeveyni Hemşire Olan Çocukların COVID-19 Pandemi Sürecinde Kaygı Düzeylerinin Belirlenmesi. Artuklu Health, (8), 33-39.
• Teze, S., & Arslan, E. (2016). Annesi çalışan 6 yaş çocukların ayrılık kaygısının bağlanma stilleri açısından incelenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies International Journal of Social Science, 52, 417-435.
• Thompson, A. E., & Kaplan, C. A. (1996). Childhood emotion alabuse. The British Journal of Psychiatry, 168(2), 143-148. https://doi.org/10.1192/bjp.168.2.143
• Woodward, L. J., & Fergusson, D. M. (2001). Life course outcomes of young people with anxiety disorders in adolescence. Journal Of The American Academy Of Child &Adolescent Psychiatry, 40(9), 1086-1093. https://doi.org/10.1097/00004583-200109000-00018
• Yavuzer, H. (2004). Ana-baba ve çocuk (17. baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Zhou, S. J., Zhang, L. G., Wang, L. L., Guo, Z. C., Wang, J. Q., Chen, J. C., ... & Chen, J. X. (2020). Prevalence and socio-demographic correlates of psychological health problems in Chinese adolescents during the outbreak of COVID-19. European child & adolescent psychiatry, 29, 749-758.