The Relationship Between the Leadership Behaviors of Administrators in Preschool Education Institutions and Teacher Identification

Yıl 2025, Cilt: 7 Sayı: 25, 54 - 71

Sinan Polat , Sevda Müge Polat , Tuncay Yavuz Özdemir

https://doi.org/10.52105/temelegitim.1533542

Öz

This study examined the impact of the leadership behaviors of school principals working in preschool education institutions in Elazığ on teachers' organizational identification. Since the Industrial Revolution, the concept of leadership has been seen as an important factor in performance evaluation and organizational development. School leadership plays a critical role, particularly in the identification of teachers, and this study evaluates the relationship between leadership behaviors and teachers' perceptions of identification. The study was conducted in independent kindergartens in Elazığ province, with the participation of 199 preschool teachers. The data collection tools used in the research were the Multiple Organizational Identification Scale and the Leadership Behavior Inventory. The findings indicated that the leadership behaviors of school administrators affected teachers' levels of identification, and this effect varied depending on the leadership style. This study will contribute to the development of school administrators' leadership styles and to support the identification processes of teachers, thereby increasing the efficiency of the education system.

Anahtar Kelimeler

Leader, Leadership behavior, Identification

Okulöncesi Eğitim Kurumlarındaki Yöneticilerin Lider Davranışlarının Öğretmen Kimliklenmeleri ile İlişkisi

Öz

Bu araştırma, Elazığ ilindeki okulöncesi eğitim kurumlarında görev yapan okul müdürlerinin liderlik davranışlarının öğretmenlerin örgütsel kimliklenmeleri üzerindeki etkisini incelemektedir. Sanayi devriminden itibaren liderlik kavramı, performans değerlendirme ve örgütsel gelişimde önemli bir faktör olarak görülmüştür. Okul liderliği, özellikle öğretmenlerin kimliklenmelerinde kritik bir rol oynar ve bu araştırma, liderlik davranışları ile öğretmenlerin kimliklenme algıları arasındaki ilişkiyi değerlendirmektedir.
Araştırma, Elazığ ilindeki bağımsız anaokullarında yürütülmüş olup, 199 okul öncesi öğretmeninin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak Çoklu Örgütsel Kimliklenme Ölçeği ve Liderlik Davranışı Envanteri kullanılmıştır. Araştırma sonuçları, okul yöneticilerinin liderlik davranışlarının öğretmenlerin kimliklenme düzeylerini etkilediğini ve bu etkinin, liderlik tarzına bağlı olarak farklılaştığını göstermektedir.
Bu çalışma, okul yöneticilerinin liderlik stillerini geliştirmelerine ve öğretmenlerin kimliklenme süreçlerini desteklemelerine katkı sağlayarak, eğitim sisteminin verimliliğini artırmayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Lider, Lider davranışı, Kimliklenme

Kaynakça

• Akçakaya, M. (2010). 21. Yüzyılda Yeni Liderlik Anlayışı, Ankara: Adalet Yayınevi
• Alturan, M. (2023). Okul müdürlerinin paternalist liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki. Journal of Economy Business and Management, 11(2), 100-115.
• Argon, T. ve Ertürk R. (2013). İlköğretim okulu öğretmenlerinin içsel motivasyonları ve örgütsel kimliğe yönelik algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 19 (2), 159-179.
• Baker, G. R., & Denis, J. L. (2011). Medical leadership in health care systems: from professional authority to organizational leadership. Public Money & Management, 31(5), 355-362.
• Bass B. M., & Avolio B. J. (1990). Developing Transformational Leadership: 1992 and Beyond Journal of European Industrial Training Vol: 14, 5, 21 – 27.
• Bass, Bernard M., (1990). From Transactional to Transformational Leadership: Learning to Share theVision, Organizational Dynamics, 18, 19-31.
• Bilgin, N. (1994). Sosyal bilimlerin kavşağında kimlik sorunu. İzmir: Ege Yayıncılık.
• Bolden, R., & Gosling, J. (2006). Leadership competencies: time to change the tune? Leadership, 2 (2), 147-163.
• Çelik, V. (1998). Eğitimde dönüşümcü liderlik. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 16(16), 423-442.
• Cevizci, A. (2020) Büyük Felsefe Sözlüğü. 2 Cilt. İstanbul: Say Yayınları,
• Cheney, G. (1983). On the various changing meanings of organization membership: A field study of organizational identification. Communication Monographs, 50, 342-362.
• Connoly, W. E. (1995). Kimlik ve Farklılık, (Çev. F. Lekesizalın). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. ronment: A case on Kyrgyzstan university students. International Journal of Social Sciences and Education Research, 1(3), 791-806.
• Day, D. V., Fleenor, J. W., Atwater, L. E., Sturm, R. E., & McKee, R. A. (2014). Advances in leader and leadership development: A review of 25 years of research and theory. The Leadership Quarterly, 25 (1), 63-82.
• Ellemers, N., de Gilder, D., & van den Heuvel, H. (1998). Career-oriented versus team-oriented commitment and behavior at work. Journal of Applied Psychology, 83(5), 717.
• Emeksiz, E. (2015). İş Doyumunun Yordayıcısı Olarak Çok Boyutlu Örgütsel Kimliklenme: İşle Bütünleşmenin Aracılık Rolü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Bahçeşehir Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Erçetin, Ş. (2000). Lider Sarmalında Vizyon. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Erçetin, Ş. Ş. (1993). Ast-üst ilişkileri (okul müdürü ve öğretmenlerin birbirlerini etkilemekte kullandıkları güçler). Ankara: Şafak Matbaacılık Ltd. Şti.
• Erdem, F. (1996). İşletme Kültürü, Ankara: Friedrich- Naumann Vakfı ve Akdeniz Ünv. Yayınları
• Ereş, F. (2018). Okulda Liderlik. Okulda Liderlik (Ed (pp.51-83), Ankara: Pegem Akademi. Ergezer, B. (1995). Liderlik ve Özellikleri. Ankara: Ocak Yayınları
• Erikson, E. H. (1968). Identity, youth, and crisis. New York: Norton
• Fullan, M. (2007). Leading in a culture of change. San Francisco, CA: Jossey-Bass.
• Gliner, J. A., Morgan, G. A., & Leech, N. L. (2015). Uygulamada araştırma yöntemleri: desen ve analizi bütünleştiren yaklaşım (Çev. Ed.: Selahattin Turan). Ankara: Nobel yayın dağıtım.
• Güçlü, N., & Koşar, S. (2016). Eğitim yönetiminde liderlik: Teori, araştırma ve uygulama. Pegem Atıf İndeksi, 001-461.
• Haslam, S. A. (2001). Psychology in organizations: The social identity approach. London: Sage S.383
• Leithwood, K., & Sun, J. (2012). The nature and effects of transformational school leadership: A meta-analytic review of unpublished research. Educational administration quarterly, 48(3), 387-423.
• Kahveci, G., Bahadir, E., & Kandemir, İ. K. (2019). Okul yöneticilerinin toksik liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 52(1), 225-249.
• Karasar, N. (1994). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar, İlkeler, Teknikler. Ankara: 3A Araştırma Eğitim Danışmanlık Ltd
• Koç, A. (2023). Dönüştürücü liderlik ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik analizi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(1), 12-25.
• Kocabaş, İ. ve Karaköse, T. (2006). Yetkilendirmenin kullanılması ve istihdam yetkilendirilmesi. Milli Eğitim, 35(171), 197-202.
• Kouzes James M., & Barry Z. Posner (1995), The Leadership Challenge, San Francisco: JosseyBass.
• Mamatoğlu, N. (2008). Öğretmenlerde kimliklenme ve kimliklenmenin işe yönelik tutum ve algıları yordayıcılığı. Türk Psikoloji Yazıları, 11 (22), 47-62.
• Özdoğru, A. (2023). Türkiye’de öğretmen liderliğinin önündeki engeller: Bir meta-sentez çalışması. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi Teori ve Uygulama, 15(2), 100-120.
• Özer, S. (2019). Hemşirelerde hizmetkâr liderlik ve çalışan performansının incelenmesi. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 6(2), 45-60.
• Özgenel, M., & Dursun, S. (2020). Okul müdürlerinin paternalist liderlik davranışlarının okul kültürüne etkisi. Turizm Araştırmaları Dergisi, 5(1), 78-92.
• Polat, S., Uğurlu, C. T., & Aksu, M. B. (2018). Views of the school administrators on their own professional development and their leadership behaviours for the school improvement. Journal of Qualitative Research in Education, 6(1), 1-20.
• Scott, C. R., Corman, S. R., & Cheney, G. (1998). Development of strucurational model of identification in the organization. Communication Theory, 8(3), 298- 336
• Tanrıöğen, A. (2000) Yol-Amaç Kuramı Açısından Yönetici-Öğretmen İlişkileri, Eğitim Araştırmaları, 1(2), 80-83.
• Taşdan, M. (2013). The Development of the Scale of Organizational Identy Perception at Elementary Schools. Ankara University, Journal of Faculty of Educational Sciences, 46 (2), 1-24.
• Torun, B. T. (2023). Etik Liderlik Anlayışının Örgütsel Bağlılığa Etkisi: Kamu Kurumlarında Bir Araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 15(3), 2139-2153.
• Ünal, S. (1991). İlköğretim okulu yöneticilerinin okullarında motivasyonu sağlama etkinlikleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi: Sayı: 7.
• Üngör, M. (2021). Karanlık liderlik davranışlarının iş tatmini üzerindeki etkisi. Business and Management Studies: An International Journal, 9(1), 50-65.
• Van Dick, R., & Wagner, U. (2002). Social identification among school teachers: Dimensions, foci, and correlates. European Journal of Work and Organizational Psychology, 11(2), 129-149.
• Van Dick, R., Christ, O., Stellmacher, J., Wagner, U., Ahlswede, O., Grubba, C., Hauptmeier, M., Höhfeld, C., Moltzen, K., & Tissington, P. A. (2004). Should I Stay or Should I Go? Explaining Turnover Intentions with Organizational Identification and Job Satisfaction. British Journal of Management, 15, 351–360.
• Van Tonder, C. L. (2004). At the confluence of organisation development (OD) and organisation identity theory (OIT): Enter identity interventions. SA Journal of Industrial Psychology, 30(1), 91-98.
• Yildiz, K. (2013). Analysis of the relation of teachers’ organizational identification and organizational communication. Educational Sciences: Theory & Practice, 13(1), 264-272.
• Yörgüç, P. (2016). Örgütsel Kimlik-Kolektif Bellek İle Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yukl, G., & Chavez, C. (2002). Influence tactics and leader effectiveness. Leadership, 1(1), 139-165.