Children's Play Preferences and Problem Behaviors: A Look at İnteraction in Early Childhood

Yıl 2025, Cilt: 7 Sayı: 26, 1 - 13

Songül Özgenel , İsa Kaya

https://doi.org/10.52105/temelegitim.1541426

Öz

The aim of this study is to examine the relationship between the play preferences of preschool-aged children and their problem behaviors. The study was conducted with a sample group of children attending preschool education in Pendik District, Istanbul, during the 2022-2023 academic year. Data on the children were collected from 454 parents. The study utilized a data form, the Play Preferences Scale (PPS), and the Problem Behavior Scale (PBS). The collected data were analyzed using correlation and regression analyses. According to the findings of the study, while a negative significant relationship was found between children's externalizing problem behaviors and together play, building-construction play, play with rule and cooperative play, a positive relationship was found with digital games. Additionally, children's internalizing problem behaviors were positively related to parallel play and digital games, while negatively related to cooperative play and together play. Regression analysis results indicate that as children prefer play with rule and together play, their externalizing problem behaviors decrease. As children prefer parallel play and digital games, their internalizing problem behaviors increase, while preferring together play decreases internalizing problem behaviors. These findings help us better understand the impact of play preferences on problem behaviors and offer new perspectives to educators and parents on how to address problem behaviors.

Anahtar Kelimeler

Problem behaviors, ınternalizing behaviors, externalizing behaviors, children, play preferences, types of play

Çocukların Oyun Tercihleri ile Problem Davranışları: Erken Çocukluk Dönemindeki Etkileşime Bir Bakış

Öz

Bu çalışmanın amacı, okul öncesi çağındaki çocukların oyun tercihleri ile problem davranışları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Çalışma, 2022-2023 Eğitim-Öğretim yılında İstanbul İli Pendik İlçesi'nde okul öncesi eğitime devam eden çocukları kapsayan bir çalışma grubu ile gerçekleştirilmiştir. Çocuklar hakkında veriler, 454 ebeveynden toplanmıştır. Araştırmada, bilgi formu, Oyun Tercihleri Ölçeği (OTÖ) ve Problem Davranış Ölçeği (PDÖ) kullanılmıştır. Toplanan veriler, korelasyon ve regresyon analizleri ile çözümlenmiştir. Çalışmanın bulgularına göre çocukların dışa yönelim problem davranışları ile birlikte oyun, yapı-inşa oyun, kurallı oyun ve işbirlikçi oyun arasında negatif yönde anlamlı ilişki bulunurken, dijital oyunla pozitif ilişkili bulunmuştur. Ayrıca, çocukların içe yönelim problem davranışları ile paralel oyun ve dijital oyunlarla pozitif ilişkili iken, işbirlikçi oyun ve birlikte oyunla negatif ilişkilidir. Regresyon analizi sonuçlarına göre çocuklar kurallı oyun ve birlikte oyun oynamayı tercih ettikçe, dışa yönelim problem davranışları azalmaktadır. Çocuklar, paralel oyun ve dijital oyun oynamayı tercih ettikçe, içe yönelim problem davranışları artmakta, birlikte oyun oynamayı tercih ettiğinde ise içe yönelimli problem davranışları azalmaktadır. Bu bulgular, oyun tercihlerinin problem davranışlar üzerindeki etkisini daha iyi anlamamıza yardımcı olurken, eğitimciler ve ebeveynlere problem davranışlar ile başa çıkmak için yeni perspektifler sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Problem davranışlar, dışsal davranışlar, içsel davranışlar, oyun türleri, çocuk oyunları, oyun tercihleri

Teşekkür

Bu çalışma, Songül Özgenel'in, İsa Kaya'nın danışmanlığında yürütülen yüksek lisans tezinden üretilmiştir.

Kaynakça

• Akçadağ, T. (2016). Sorun davranışların yönetimi. H. Kıran ve K. Çelik. (Ed.), Etkili sınıf yönetimi içinde (s. 255-288). Anı Yayıncılık.
• Akgül, E. (2021). Okul öncesi dönem çocuklarının oyun becerileri ile sosyal becerileri arasındaki ilişkilerin incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Trakya Üniversitesi, Edirne.
• Alisinanoğlu, F. ve Özbey, S. (2011). Okul öncesi dönemde sosyal beceri ve problem davranış eğitimi program örnekleri. Morpa.
• Atay, M. (2017). Erken çocukluk döneminde gelişim 2. Kök Yayıncılık.
• Bardak, M. ve Topaç, M. (2021). Oyun ve oyun materyalleri. Efe Akademi Yayınları.
• Barnett, L. A. And Storm, B. (1981) Play, pleasure and pain: the reduction of anxiety through play. Leisure Sci. 4, 161-175.
• Bee, H. & Boyd, D. (2020). Çocuk gelişim psikolojisi (O. Gündüz, Çev. Ed.). Kaknüs.
• Berk, L. E. (2020). Bebekler ve çocuklar doğum öncesinden orta çocukluğa (N. Işıkoğlu Erdoğan, Çev. Ed.). Nobel.
• Brink, P. J. & Wood, M. J. (1998). Advanced design in nursing research. Sage.
• Budak, K. S. (2020). Okul öncesi dönem çocukları için dijital oyun bağımlılık eğilimi ölçeğinin ve dijital oyun ebeveyn rehberlik stratejileri ölçeğinin geliştirilmesi, problem davranışlarla ilişkisinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Creative Research Systems 2022). Sample Size Calculator. https://www.surveysystem.com/sscalc.htm
• Dodge, K. A., Pettit, G. S., & Bates, J. E. (1994). Socialization mediators of the relation between socioeconomic status and child conduct problems. Child Development, 65(2), 649-665.
• Dörnyei, Z., & Taguchi, T. (2009). Questionnaires in second language research: Construction, administration, and processing. Routledge.
• Evertson, C. M. & Emmer, E. (2013). İlkokul öğretmenleri için sınıf yönetimi (A. Aypay, Çev. Ed.). Nobel.
• George, D. & Mallery, P. (2019). IBM SPSS Statistics 26 step by step: A simple guide and reference. Routledge.
• Gülsoy Yılmaz, G. (2020). 60-72 aylık çocukların oyuncak tercihleri- oyun becerileri ve saldırganlık yönelimlerinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Çağ Üniversitesi, Mersin.
• Huizinga, J. (2021). Homo ludens (A. Önel). Ayrıntı.
• Karaoğlu, M. (2011). Başarıya ilk adım erken müdahale programının 5-6 yaş grubu çocuklarının problem davranışlarına, sosyal becerilerine ve akademik etkinliklerle ilgilenme sürelerine olan etkisi [Doktora tezi]. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Kaya, G. İ. (2018). Oyun, gelişim ve tarihsel olarak oyunun eğitimdeki yeri. Ulusal Eğitim Akademisi Dergisi, 2(1), 66-78.
• Kaya, İ. ve Deniz M. E. (2020). Yaşam becerileri eğitimi programının okul öncesi 4 yaş çocukların sosyal becerilerine ve problem davranışlara etkisini incelenmesi. Ilkogretim Online, 19(2), 612-623.
• Kaya, İ., Taşkın, Z., Çomak, N., Şehir, S. ve Özgenel, M. (2021). Türkiye’de “Problem vavranış” konulu lisansüstü tezlerin incelenmesi (2000-2020): Bir durum çalışması. Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, 21-32.
• Kılınç, N. (2016). 5-6 yaş çocuklarının sosyal beceri ve problem davranışları ile oyun davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Karabük Üniversitesi.
• Kocabaş, Z. (2018). Okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden çocukların oyun davranışları ile çocukların problem davranışları ve akademik benlik saygıları arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Kuzu Jafari, K. (2021). Erken çocukluk dönemindeki çocukların zekâ düzeyleri ve sosyal becerileri ile ailelerin ebeveynlik ve dijital ebeveynlik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi [Doktora tezi]. Uludağ Üniversitesi, Bursa.
• Malecki, C. K., & Elliot, S. N. (2002). Children's social behaviors as predictors of academic achievement: A longitudinal analysis. School Psychology Quarterly, 17(1), 1-23.
• Metin Aslan, Ö. (2013). Anaokuluna devam eden çocukların oyun davranışları ve oyunlarında ortaya çıkan zorbalık davranışlarının incelenmesi (Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Oktay, A. (2004). Yaşamın sihirli yılları: Okul öncesi dönem. Epsilon.
• Özgenel, S. & Kaya, İ. (2024). Development, validity, and reliability study of the play preferences scale (PPS) for children receiving preschool education. International Journal of Psychology and Educational Studies, 11(1), 66-79.
• Özyürek, M. (2020). Problem davranışları değiştirme. Kök Yayıncılık.
• Pehlivan, H. (2014). Oyun ve öğrenme. Anı
• Saltık, N. (2018). Kadın konukevlerinde kalan çocuklarda oyun terapisinin sosyal beceri ve problem davranışlara etkisinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Ankara.
• San Bayhan, P. ve Artan, İ. (2011). Çocuk gelişimi ve eğitimi. Morpa.
• Sandseter, E. B. H. (2009). Children's expressions of exhilaration and fear in risky play. Contemporary İssues in Early Childhood, 10(2), 92-106.
• Santrock, J. W. (2017). Yaşam boyu gelişim (G. Yüksel, Çev. Ed.). Nobel
• Seven, S. (2007). Ailesel faktörlerin altı yaş çocuklarının sosyal davranış problemlerine etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetim, 51, 477-499.
• Sezici, E. ve Yiğit, D. (2019). Okul öncesi çocukların oyuncak tercihleri, oyun davranışları ve sosyal duygusal uyumu arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. JAREN, 5(3), 178-187.
• Slavin, R. E. (2019). Eğitim psikolojisi kuram ve uygulama (G. Yüksel, Çev. Ed.). Nobel.
• Smith, P. K. (1978). A longitudinal study of social participation in preschool children: Solitary and parallel play reexamined. Developmental Psychology, 14(5), 517-523.
• Şahan Aktan, B. (2020) Oyun yoluyla sosyal becerilerinin desteklenmesi. A. Önder ve H. Arslan Çiftçi (Ed.), Erken çocuklukta oyun ve oyun yoluyla öğrenme içinde (s.151-168). Nobel.
• Trawick-Smith, J. (2018). Erken çocukluk döneminde gelişim (B. Akman, Çev. Ed.). Nobel.
• Urfa, D. T. (2020). Okul öncesi dönem çocuklarının gelişim düzeyleri üzerinde akıllı telefon/tablet kullanım alışkanlıklarının ve buna yönelik anne baba tutumlarının rolü [Yüksek lisans tezi]. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi.
• Uygun, N. ve Kozikoğlu, İ. (2019). Okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden çocukların oyun davranışlarının incelenmesi. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 9(2), 787-817.
• Winsler, A., & Wallace, G. L. (2002). Behavior problems and social skills in preschool children: Parent-teacher agreement and relations with classroom observations. Early Education and Development, 13(1), 41-58.
• Yavuzer, H. (2013). Ana-baba ve çocuk. Remzi Kitapevi.