İntihal Tespit Yazılımlarının Kullanımı: İyi bir benzerlik raporu oranı ne olmalıdır?

Yıl 2023, Sayı: 4, 1 - 4, 17.10.2023

Abdullah Demir

https://doi.org/10.55709/tetkik.4.1374191

Öz

İntihal, başkalarının özgün fikirlerini, metotlarını, verilerini veya eserlerini bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseri gibi göstermek olarak tanımlanır. Bilimsel dürüstlük ve emeğe saygı intihalden uzak durulmasını gerektirir. Buna karşın farklı saiklerle intihal yapılabilmektedir. İntihali tespit etmek ve engellemek amacıyla dergiler ve enstitüler Turnitin, iThenticate, intihal.net gibi yazılımlar kullanmaktadır. Bu yazılımlar, sisteme taratılmak için yüklenen makale ve tez gibi çalışmaları kelime bazlı indeksleyerek metinde yer alan kelime grubu ve cümlelerin veri tabanında yer alan daha önce yayımlanmış başka çalışmalarda yer alan kelime grupları ve cümlelerle benzer olup olmadığını tespit eder. Bu tespit sonucunda oluşturulan benzerlik raporunda yer alan oran, “İntihal vardır.” veya “İntihal yoktur.” şeklinde doğrudan bir hüküm ifade etmez. Benzerlik oranının nereden kaynaklandığının editör/danışman tarafından değerlendirilmesi gerekir. İntihali engellemek için kullanılan yazılımlarda “Alıntıyı çıkar”, “Bibliyografyayı çıkar”, “X kelimeden az olan benzerlikleri çıkar” şeklindeki filtreleme seçenekleri bulunur. Benzerlik raporu %80 olan bir metin için filtre “100 kelimeden az olan benzerlikleri çıkar” şeklinde ayarlandığında benzerlik sonucu %0’a düşürülebilmektedir. Bu tür oynamaların önüne geçilebilmesi için benzerlik raporlarının makaleler için editörler ve tezler için ise danışmanlar tarafından alınması daha uygundur. Bu kapsamda “İyi bir benzerlik raporu oranı ne olmalıdır?” sorusunun %2 veya %20 gibi belli bir oran verilen bir cevabı olamayacağı açıktır. Benzerlik raporu, istifade edilen kaynaklara usulüne uygun şekilde atıfta bulunulduğunu ve alıntı yapıldığını yansıtmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Akademik Yazım, İntihal, İntihal Tespit Yazılımları, İntihali Tespit Etmek, Benzerlikleri Yakalamak, Kopyala-Yapıştırla Yazım, Benzerlik Raporu

The Use of Plagiarism Detection Softwares: What is a good Similarity Report score?

Öz

Plagiarism is defined as representing the original ideas, methods, data, or works of others as one's work, in whole or in part, without proper attribution in accordance with scientific rules. Scientific integrity and respect for labor require avoiding plagiarism. However, plagiarism may be committed for different motives. To detect and prevent plagiarism, journals, and institutes use software such as Turnitin, iThenticate, and intihal.net. These softwares index works such as articles and theses uploaded to the system for scanning on a word-based basis and determine whether the phrases and sentences in the text are similar to the phrases and sentences in other previously published works in the database. The rate in the similarity report generated as a result of this determination does not directly state "There is plagiarism" or "There is no plagiarism". The origin of the similarity rate must be evaluated by the editor/advisor. The softwares used to prevent plagiarism has filtering options such as "Remove citation", "Remove bibliography", and "Remove similarities less than X words". For a text with a similarity report of 80%, the similarity result can be reduced to 0% when the filter is set to "Remove similarities less than 100 words". In order to prevent such manipulations, it is more appropriate for similarity reports to be taken by editors for articles and advisors for theses. In this context, it is clear that the question "What is a good Similarity Report score?" cannot be answered with a specific rate, such as 2% or 20%. The similarity report should reflect that the sources relied upon have been duly cited and quoted.

Anahtar Kelimeler

Academic writing, Plagiarism, Plagiarism detection softwares, Identify plagiarism, Recognize similarities, Writing with copy-and-paste, Similarity Report

Kaynakça

• Demir, Abdullah. İSNAD Atıf Sistemi. Ankara: Cumhuriyet Üniversitesi, 2. Basım, 2019.
• YKBAYEY, Yükseköğretim Kurulu Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi. Türkiye: Yükseköğretim Kurulu, 2016. Erişim 12 Temmuz 2019. https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/mevzuat/YayınEtiğiYönergesi_140318.pdf
• FSEK, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (5846). Resmî Gazete 7981 (13 Aralık 1951).
• Yükseköğretim Kanunu (2547). Resmî Gazete 17506 (6 Kasım 1981).