Halku’l-Kur’an Tartışmaları Çerçevesinde Fazlur Rahman’ın Vahiy Anlayışı

Yıl 2022, , 133 - 161, 30.06.2022

Hatice K. Arpaguş

https://doi.org/10.53352/tevilat.1119151

Öz

Modern dönem arayışlarından biri de hermonetik ve tarihselci söylem şeklinde ortaya çıkmaktadır. Bu dönemin önde gelen ilk mümessili Farzlur Rahman’dır. Onun ve diğer tarihselci bakış açısını benimseyenlerin bu yöntemi kullanırken gündeme getirdikleri en önemli konu vahyin mahiyetine yönelik yorumlamada ortaya çıkmaktadır. Bu sırada konu temellendirilirken referans alınan diğer bir mesele de Kur’ân-ı Kerîm’in yaratılmış olup olmamasıyla alakalı halku’l-Kur’ân tartışmasıdır. Bu amaçla çalışmada önce erken dönem halku’l-Kurân tartışmalarına gidilerek orada meselenin amaç ve kapsamının ne olduğu çerçevesinde tarafların söylemlerinin değerlendirilmesi yapılacaktır. Sonra Fazlur Rahman üzerinden onun vahyin mahiyetine yönelik bakış açısının kaynakları ve onun bu konudaki yorumu incelenip sonuca ulaşılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Çağdaş İslâm düşüncesi, Modernizm, Hermonetik, Tarihsel yöntem, Fazlur Rahman, Vahiy

Kaynakça

• Ahmed b. Hanbel. er-Reddu ale’z-Zenâdıka ve’l-Cehmiyye. trc. Yunus Öztürk. Ankara: Ankara Okulu Yayınları 2020.
• Avcu. Ali. Horasan-Maveraünnehir’de İsmailîlik. İstanbul. Marmara Akademi Yayınları 2018.
• Çiftçi. Adil. Fazlur Rahman ile İslâm’ı Yeniden Düşünmek. Ankara 2001.
• Ebû Ali el-Cübbâî, Kitâbü’l-Makâlât. thk. inceleme Özkan Şimşek, İskender Sarıca, Yusuf Arıkaner. İstanbul. Endülüs Yayınları 2019.
• Erdoğan. İsmail . “el-Bulga fi’l-Hikme” Adlı Eseri Bağlamında Muhyiddin İbn Arabî’nin Vahiy Anlayışı”. Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2010. XV/2. 27-45.
• Fazlur Rahman. Tarih Boyunca İslâmî Metodoloji Sorunu. trc. Salih Akdemir. Ankara 1995.
• Fazlur Rahman. İslâm. trc. Mehmet Dağ. Mehmet Aydın. Ankara 1996.
• Fazlur Rahman. Major Themes of Qur’an. Minepolis 1994.
• Fazlur Rahman. “Kur’an’ın Öğretiler Sistemi”. trc. Adil Çiftçi. İslâmî Yenilenme Makaleler II. Ankara 2002.
• Fazlur Rahman. “Eyüp Han Döneminde Bazı İslâmî Meseleler”. trc. Adil Çiftçi. İslâmî Yenilenme Makaleler IV. Ankara 2003.
• İbn Kesîr. Tefsîrü’l-Kur’âni’l-azîm. İstanbul 1986. IV.
• Kadı Abdülcebbar. Şerhu’l Usûli’l-Hamse. haz. İlyas Çelebi. İstanbul. Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı 2013. II.
• K. Arpaguş. Hatice. Fazlur Rahman’a Göre Allah İnsan ve Vahiy, İstanbul. MÜİFAV 2021.
• Mâtürîdî. Te’vîlâtü’l-Kur’an. İstanbul. Mizan Yayınevi. XVI.
• Nasr Hâmid Ebû Zeyd. İlahî Hitabın Tabiatı. trc. M. Emin Maşalı. İstanbul. Kitabiyat 2001.
• Nasr Hâmid Ebû Zeyd. İtticâhü’l-aklî fi’t-tefsir. Kahire. ed-Dârü’l-Beydâ 1996.
• Süruş. Abdülkerim. Bastu’t- Tecribeti’n-Nebeviyye . trc. Ahmed el-Kapançi. Irak. Dârü’l-fikri’l-cedîd 2006.
• Süruş. Abdülkerim. Expansion of Prophetic Experience: Essays on Historicity, Contingency and Plurality in Religion. Leiden. Brill 2009.
• Süruş. Abdülkerim. Nebevî Rüyaların Ravisi Hz. Muhammed. trc. Asiye Tığlı. İstanbul. Mana Yayınları 2018.
• Şebusterî. Muhammed Müctehid. Hermonetik, Kurân ve Sünnet. trc. Abuzer Dişkaya, İstanbul. Mana Yayınları 2017.
• Tatar.Burhanettin. “Fazlur Rahman’ın Yorum Yöntemi Üzerine”. Tezkire. Ankara 1998. sy. 14-15.
• Wolfson. H. Austryn. Kelâm Felsefeleri: Müslüman Hıristiyan Yahudi Kelâmı. trc. Kasım Turhan. İstanbul. Kitabevi 2001.
• Yavuz.Y. Şevki. “İbn Küllab”. DİA. XX/156.
• Yücedoğru.Tevfik. Ehl-i Sünnete Giden Yolda İbn Küllab ve Küllabiyye Mezhebi. Bursa. Emin yayınları 2006.