Earthquake Phenomenon in The Quran

Yıl 2023, Cilt: 4 Sayı: 2, 347 - 379, 31.12.2023

Mehmet Kaya

https://doi.org/10.53352/tevilat.1350366

Öz

Earthquake is a phenomenon seen in different geographies since the existence of the world. Although it is mentioned that it causes more damage due to its destructive effect on people and the economy, it is a useful and necessary natural event for the transformation of the earth. The increase in the number of earthquakes in our country in the last few years has led to the acceleration of scientific studies on earthquakes. Since earthquake is a multidimensional phenomenon, it is handled in the field of study of many sciences. Earthquake is a phenomenon that is also discussed in the Quran. Since the main purpose of the Quran is the guidance of people, earthquakes are also discussed in this context in Quran. Due to this purpose, it is seen that the earthquake is not considered as a scientific phenomenon, except for the information given in the Quran about the moving structure of the Earth. The fact that the earthquake is mostly mentioned as a means of destruction of the ancient tribes in the Quran has caused the earthquake to be perceived as a punishment element in both Quranic studies and religious discourses. The fact that the Arabs have information about ancient tribes due to both the information in the divine books and the historical information gives to us a clue about why earthquakes are given so much place in the Quran. The first interlocutors of the Quran are intimidated by an accident that they know about and are afraid to happen to them, regardless of whether it is considered in terms of historical knowledge and punishment. Earthquakes are mentioned in the Quran in a figurative and literal sense. In the Quran, earthquake is mentioned metaphorically in terms of shaking people physically and psychologically. In the true sense, it is also mentioned in the Quran to show the gravity of the work, as a means of punishment, as an element of threat and as an element of the apocalypse. The fact that earthquakes are mostly mentioned in the Quran in the Doomsday narratives show that the earthquake is reveals as a threat for deniers and as a warning for believers, reminding them of Allah’s power and responsibility towards him. In this study, which was prepared with the document analysis model of the qualitative research method, it is aimed to make a contribution to the field by examining the information given by the Quran about the earthquake.

Anahtar Kelimeler

Tafsir, Quran, Earthquake, Punishment, Threatening.

Kur'an Açısından Deprem Olgusu

Öz

Deprem dünyanın varoluşundan bu yana farklı coğrafyalarda görülen bir olgudur. İnsanlara ve ekonomiye yönelik yıkıcı etkisi sebebiyle daha çok verdiği zararlar dile getirilse de yerkürenin dönüşümü için faydalı ve zorunlu bir tabiat olayıdır. Son birkaç yıl içerisinde ülkemizde meydana gelen depremlerin sayısının artması depreme ilişkin bilimsel çalışmaların hız kazanmasına neden olmuştur. Deprem çok boyutlu bir olgu olduğundan birçok bilimin inceleme alanına girmektedir. Deprem Kur’an’da da ele alınan bir olgudur. Kur’an’ın temel amacı insanların hidayeti olduğundan deprem de bu Kur’an’da bu kapsamda ele alınmaktadır. Bu amaç sebebiyle Kur’an’da Dünya’nın hareketli yapısı hakkında verilen bilgiler dışında depremin bilimsel bir olgu olarak ele alınmadığı görülmektedir. Kur’an’da depremden çoğunlukla önceki kavimlerin helak aracı olarak bahsedilmesi gerek Kur’an araştırmalarında gerekse dini söylemlerde depremin bir ceza unsuru olarak algılanmasına neden olmuştur. Arapların gerek ilahi kitaplardaki bilgiler gerekse tarih bilgileri sebebiyle eski kavimler hakkında bilgi sahibi olmaları Kur’an’da depreme neden bu kadar çok yer verildiği hakkında ipucu vermektedir. Kur’an’ın ilk muhatapları gerek tarihi bilgi gerekse cezalandırma açısından ele alınsın ilk muhatapların hakkında bilgi sahibi oldukları ve kendi başlarına gelmesinden endişe ettikleri bir olgu ile korkutulmaktadır. Kur’an’da depremden mecazi ve hakiki anlamlarda bahsedilmektedir. Kur’an’da depremden insanın bedensel ve psikolojik açıdan sarsılması açısından mecazi olarak bahsedilmektedir. Hakiki anlamda ise Kur’an’da deprem ve işin vahametini göstermek, cezalandırma aracı, tehdit unsuru ve kıyametin bir unsuru olarak da bahsedilmektedir. Kur’an’da depreme çoğunlukla kıyamet anlatılarında değinilmesi depremin inkarcılar için bir tehdit, inananlar için ise Allah’ın kudretinin ve ona karşı sorumluluğun hatırlatıldığı bir uyarı olarak görüldüğünü göstermektedir. Nitel araştırma yönteminin doküman analizi modeli ile hazırlanan bu çalışmada Kur’an’ın depreme ilişkin verdiği bilgiler incelenerek alana bir katkı sunulması amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Tefsir, Kur'an, Deprem, Ceza, Tehdit

Teşekkür

Makalenin İngilizce özetini gözden geçiren Selçuk Üniversitesi islami İlimler Fakültesi Tefsir Anabilim Dalı Araştırma Görevlisi Abdullah Karaca'ya teşekkürlerimi sunarım.

Kaynakça

• Agarwal, Rekha. “Effects of Earthquakes on Environment”. Van Sangyan 7/3 (Mart 2020), 21-26.
• ʿAmr Abdülmünʿim. ez-Zelâzil ve esbâbuhu’ş-şerʿiyye ve sübülü’n-necât minhâ. Tantâ: Dâru’s-Sahâbe li’t-Türâs, 1993.
• Arslantaş, Nuh. “Zelzele”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 44/227-231. İstanbul: TDV. Yayınları, 2013.
• Atabey, Eşref. Deprem. Ankara: MTA Genel Müdürlüğü Yayınları, 2000.
• Ateş, Süleyman. Yüce Kur’an’ın Çağdaş Tefsiri. 12 Cilt. İstanbul: Yeni Ufuklar Neşriyat, 1. Basım, ts.
• Aydar, Hidayet. “Bazı Kur’an Âyetlerinin Işığı Altında Kocaeli Depremine Bakış”. Kur’an Mesajı İlmî Araştırmalar Dergisi 19/20/21 (2001).
• Bayraklı, Bayraktar. Yeni Bir Anlayışın Işığında Kur’an Tefsîri. 21 Cilt. İstanbul: Bayraklı Yayınları, 2013.
• Bikâî, İbrâhîm b. Ömer b. Hasen er-Ribât b. Ali. Nazmü’d-dürer fî tenâsübi’l-âyât ve’s-süver. 22 Cilt. Kahire: Dâru’l-Kitâbi’l-İslâmî, 1431.
• Bilge, Mustafa L. “Lut Gölü”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. C. 27. Ankara: TDV Yayınları, 2007.
• Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmail el-. Sahîhu’l-Buhârî. 1 Cilt. Beyrut: Dâru İbn Kesîr, 1. Basım, 2002.
• Cevherî, Ebû Nasr İsmâîl b. Hammâd. es-Sıhâh Tâcü’l-lüğa ve Sıhâhu’l- ‘Arabiyye. 6 Cilt. Beyrut: Dâru’l-‘İlm li’l-Melâyîn, 1987.
• Derveze, Muhammed İzzet. et-Tefsîru’l-hadîs. Kahire: Dâru İhyâi’l-Kütübi’l-ʻArabiyye, 1383.
• Dindi, Emrah. Arap Coğrafyası ve Kur’an,. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2018.
• Elmalılı, M. Hamdi Yazır. Hak Dîni Kur’ân Dili. 10 Cilt. İstanbul: Huzur Yayın-Dağıtım, 1. Basım, 2003.
• Esed, Muhammed. Kur’an Mesajı meal-tefsir. 3 Cilt. İstanbul: İşaret Yayınları, 1993.
• Halîl b. Ahmed, Ebû Abdurrahmân el-Ferâhîdî. Kitâbu’l-ʿAyn. 8 Cilt. Kahire: Dâru ve Mektebetü’l-Hilâl, ts.
• Harman, Ömer Faruk. “Medyen”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 28/346-348. Ankara: TDV Yayınları, 2006.
• Isfahânî, Ebu’l-Kâsım el-Hüseyn b. Muhammed er-Râğıb. el-Müfredât fî Ğarîbi’l-Kur’ân. Mekke: Mektebetü Nezâr Mustafa el-Bâz, ts.
• İbn ʿAtiyye, Ebûbekr Ebû Muhammed Abdülhak b. Ğâlib b. Abdirrahman el-Endelüsî. el-Muharraru’l-vecîz fî tefsîri’ Kitâbi’l-ʿAzîz. 6 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-’İlmiyye, 1422. Basım, ts.
• İbn Âşûr, Muhammed et-Tâhir. Tefsîru’t-tahrîr ve’t-tenvîr. Tunus: Dâru’t-Tûnusiyye, 1984.
• İbn Düreyd, Ebûbekr Muhammed el-Hasen. Cemheratü’l-lüğa. 3 Cilt. Beyrut: Dâru’l-ʿİlm li’l-Melâyîn, 1987.
• İbn Kesîr, Ebu’l-Fidâ. el-Bidâye ve’n-Nihâye. 13 Cilt. Beyrut: Mektebetü’l-Meʿârif, 1988.
• İbn Manzûr, Cemaâleddîn Ebu’l-Fadl Muhammed b. Mükerrem b. Ali. Lisânü’l-ʻArab. 15 Cilt. Beyrut: Dâru Sâdır, 1414.
• İbn Sîde, Ebu’l-Hasen Ali b. İsmail. el-Muhassas. 5 Cilt. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-ʿArabî, 1996.
• İşçi̇, Coşkun. “Deprem Nedir ve Nasıl Korunuruz?” Yaşar Üniversitesi E-Dergisi 3/9 (01 Haziran 2008), 959. https://doi.org/10.19168/jyu.52931
• Karaman, Hayreddin vd. Kur’an Yolu Türkçe Meâl ve Tefsir. 5 Cilt. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı, 3. Basım, 2007.
• Karaosman, Muhammet. “Kur’ân’dan Hareketle Doğal Âfetlerin ve Salgın Hastalıkların İlâhî Bir Ceza Olarak Nitelendirilmesi Sorunu”. Tefsir Araştırmaları Dergisi 4/3 (2020), 98-120.
• Kaya, Mehmet. Kur’an’da Dağlar. Ankara: Fecr Yayınları, 2000.
• Kırca, Celal. “Semûd”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 500-501. İstanbul: TDV Yayınları, 2010.
• Kızılşeker, Abdürrahim. “Bilime Aykırı Olduğu İddia Edilen Bazı Âyetler ve Bunların Değerlendirilmesi” 12/1 (2020), 16-51.
• Kula, Naci. “Deprem ve Kıyamet Benzetmesi”. Uludağ Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi 9/9 (2000), 351-360.
• Kurniawan, Alva vd. General Dictionary of Geology. Yogyakarta/Indonesia: Environmental Geographic Student Association (EGSA), 2009.
• Küçükaşçı, Mustafa Sabri. “Hare”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 16/ 244-245 İstanbul: TDV Yayınları, 1997.
• Marshak, Stephen. Instructor’s Manual Essentials of Geology. United States of America: W. W. Norton & Company, 2006.
• Mâtürîdî, Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed b. Mahmûd. Tefsîru’l-Mâtürîdî-Te’vîlâtü Ehli’s-sünne. 10 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-’İlmiyye, 2003.
• Mâverdî, Ebu’l-Hasen Ali b. Muhammed b. Muhammed b. Habîb. Tefsîru’l-Mâverdî-en-Nüket ve’l-ʻuyûn. 6 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-’İlmiyye, 1431.
• Merâğî, Ahmed b. Mustafa. Tefsîru’l-Merâğî. 30 Cilt. Şeriketü Mektebeti Mustafa el-Bâbî el-Halebî, 1946. basım yeri
• Müslim, Ebu’l-Hüseyn el-Haccâc el-Kuşeyrî. el-Müsnedü’s-sahîh. thk. Muhammed Fuad Abdülbâkî. 5 Cilt. Kahire: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-ʻArabî, ts.
• Nakajima, Şafak. “Deprem ve Sonrası Psikoloji”. Okmeydanı Tıp Dergisi 28/2 (2012), 150-155.
• Okuyan, Mehmet. Kısa Sûrelerin Tefsiri. 2 Cilt. İstanbul: Düşün Yayıncılık, 2016.
• Önde, Esra - Gündüz, Alper. “Wegener’in Yapbozu”. Bilim ve Teknik Dergisi 127 (2011), 68-71.
• Öztürk, Mustafa. İlahi Hitabın Tefsiri. 2 Cilt. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2018.
• Öztürk, Mustafa. “Mü’tefike”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 32/185-186. İstanbul, 2006.
• Özüdoğru, Özgür Can. “Yıldızlarda Deprem Olur mu?” Bilim ve Teknik 593 (Nisan 2017), 92-93.
• Parlatır, İsmail vd. Türkçe Sözlük. 2 Cilt. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, 8. Basım, 1998.
• Râzî, Fahreddin Muhammed b. Ziyâüddîn er-. Tefsîru’l-Fahri’r-Râzî-Mefâtîhu’l-ğayb. 32 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1. Basım, 1981.
• Rıza, Reşid. Tefsîru’l-Kur’âni’l-hakîm (Tefsîru’l-menâr). 12 Cilt. el-Hey’etü’l-Mısriyyetü’l-ʿÂmme li’l-Kitâb, 1990.
• Sâhib b. ʿAbbâd, Kâfi’l-Kefâe İsmail. el-Muhît fi’l-luğa. 11 Cilt. Beyrut: ʿÂlemü’l-Kütüb, ts.
• Saylık, Mustafa. “Kur’an’da Depremle Helâk Edilen Kavimler”. Dicle İlahiyat Dergisi 19/2 (2017), 137-159.
• Şengül, Harika Pelin. “Ay Depremleri”. Https://Www.Atlasdergisi.Com/Kesfet/Bilim-Haberleri/Ay-Depremleri.Html. Erişim 12 Ağustos 2023. https://www.atlasdergisi.com/kesfet/bilim-haberleri/ay-depremleri.html
• Taberî, Ebû Cafer Muhammed b. Cerîr. Câmiʻu’l-beyân fî te’vîli’l-Kur’ân. 26 Cilt. Kahire: Hecr, 2001.
• Tarhan, Nevzat. “Deprem Psikolojisi”. Kur’an Mesajı İlmî Araştırmalar Dergisi 2/22, 23, 24 (1999), 107-112.
• Tatar, Yusuf. Genel Jeoloji. İstanbul, 2015.
• Tirmizî, Muhammed b. İsa b. Sevra. Sahîhu süneni’t-Tirmizî. 1 Cilt. Riyad: Mektebetü’l-Ma’ârif, 2000.
• Tomanbay, İbrahim. “Deprem, İnsan ve Sosyal Hizmetler”. Toplum ve Sosyal Hizmet 1/10 (Ekim 2000), 123-137.
• Unat, Yavuz. “Zelzele”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 44/231-233. İstanbul: TDV Yayınları, 2013.
• Vâkıdî, Muhammed b. ʿAmr Vâkıd. el-Meğâzî. 3 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Aʿlemî, 1989.
• Yıldırım, Celâl. İlmin Işığında Asrın Kuran Tefsiri. 14 Cilt. İzmir: Anadolu Yayınları, ts.
• Zeccâc, Ebû İshâk İbrahim b. Seriyy b. Sehl. Meʻâni’l-Kur’ân ve i’râbuh. 5 Cilt. Beyrut: ʿÂlemü’l-Kütüb, ts.
• Zemahşerî, Mahmûd b. Ömer b. Ahmed. el-Keşşâf ‘an hakâikı gavâmidi’t-tenzîl ve ’uyûni’l-ekâvîl fî vücûhi’t-te’vîl. 4 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-’Arabî, 1987.
• “Büyük Depremler - B.Ü. KRDAE Bölgesel Deprem-Tsunami İzleme ve Değerlendirme Merkezi”. Http://Www.Koeri.Boun.Edu.Tr/Sismo/2/Deprem-Bilgileri/Buyuk-Depremler/. Erişim 12 Ağustos 2023. http://www.koeri.boun.edu.tr/sismo/2/deprem-bilgileri/buyuk-depremler/
• “Dünya Volkan Haritası”. Https://Www.Mapharita.Com/Cografya-Atlasi/Dunya-Volkan-Haritasi. Erişim 23 Temmuz 2023. https://www.mapharita.com/cografya-atlasi/dunya-volkan-haritasi
• Kuran’daki bilim dışı ayetler 1. “Kuran’daki bilim dışı ayetler 1”. Https://Ateizm.Blogspot.Com/2010/11/Kurandaki-Bilim-Ds-Ayetler-1.Html, 18 Kasım 2010.
• “Tambora Dağı”. Https://Placeandsee.Com/Tr/Wiki/Tambora-Dagi?Spmchkbj=spmprvbj52717IfoD6jkaz1D5fBG00DDa2. Erişim 24 Temmuz 2023. https://placeandsee.com/tr/wiki/tambora-dagi?spmchkbj=spmprvbj52717IfoD6jkaz1D5fBG00DDa2