AFET YÖNETİMİNDE BARINMA SORUNLARININ DEĞİŞEN YÜZÜ OLARAK KİTLESEL GÖÇ HAREKETLERİ: SURİYELİ MÜLTECİLER ÖRNEĞİ

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 2, 387 - 407, 15.06.2024

Feride Efe , Veysel Erol

https://doi.org/10.58702/teyd.1437143

Öz

Afet denildiğinde genel olarak deprem, heyelan, sel vb. doğa olayları akla gelmektedir. Doğa olaylarından kaynaklanan afetler, çok sayıda insan ölümlerine, yaralanmalara ve mal kayıplarına neden olabilmektedir. Ancak afetler, bazı doğa olaylarından kaynaklandığı gibi insan kaynaklı etmenlere bağlı olarak da ortaya çıkmakta ve ülke sınırları içerisinde özellikle çevre, konut, tarım ve ulaşım gibi birçok alana zarar verebilmektedir. İnsan kaynaklı afetlerin en önemli örneklerinden biri ise yakın tarihte Türkiye’nin yakınında bulunan ve sınır komşuluğu yaptığı Suriye’de yaşanan iç savaş nedeniyle yaşamıştır. Yaşanan kitlesel göç hareketleri, insan kaynaklı afetlerinde olabileceğini göstermektedir. Bu çalışmada da temel olarak afet yönetiminin kavramsal çerçevesi üzerinde durulmakta ve insan kaynaklı afetlerin önemli bir somut örneği olarak karşımıza çıkan Suriyeli mültecilerin barınma sorunu ele alınarak çözüm önerileri getirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Afet, Afet Yönetimi, Göç, Barınma Sorunu, Mülteci

MASS MIGRATION MOVEMENTS AS THE CHANGING FACE OF HOUSING PROBLEMS IN DISASTER MANAGEMENT: THE EXAMPLE OF SYRIAN REFUGEES

Öz

When we say disaster, we generally mean earthquake, landslide, flood, etc. Natural events come to mind. Disasters caused by natural events can cause many human deaths, injuries and property losses. However, disasters occur due to some natural events as well as human-induced factors and can damage many areas within the borders of the country, especially the environment, housing, agriculture and transportation. One of the most important examples of human-induced disasters occurred in recent history due to the civil war in Syria, which is close to Turkey and borders it. Mass migration movements show that human-made disasters may also occur. This study mainly focuses on the conceptual framework of disaster management and proposes solutions by addressing the housing problem of Syrian refugees, which we encounter as an important concrete example of human-induced disasters.

Anahtar Kelimeler

Disaster, Disaster Management, Migration, Shelter Problem, Refugee

Kaynakça

• Alkın, R. C. (2021). Afet yönetiminde sivil toplum: İzmir depremi sonrası müdahale ve iyileştirme aşamaları üzerine bir inceleme. Karadeniz Araştırmaları Dergisi, XVIII(70), 313-334.
• Arca, D. (2012). Afet yönetim sisteminde coğrafi bilgi sistemi ve uzaktan algılama. Kara Elmas Fen ve Mühendislik Dergisi, 2(2), 53-61.
• Atasoy, T. ve Tanrıvermiş, H. (2021). Türkiye'de konut kredisi haci ile seçilmiş makroekonomik göstergeler arasındaki ilişkinin değrlendirilmesi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (59), 462-484. https://doi.org/10.18070/erciyesiibd.942065
• Bakırcı, H. ve Akgemci, M. A. (2023). Türkiye'de konut arz ve talebinin uzun dönem belirleyicileri: Ampirik bir çalışma. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 14(27), 276-298. https://doi.org/10.36543/kauiibfd.2023.011
• Castles, S. ve Miller, M. J. (2008). Göçler çağı modern dünyada uluslararası göç hareketleri (B. U. Bal ve İ. Akbulut, Çev.). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. (Orijinal eserin basım tarihi 1993).
• Çiçekli, B. (2009). Göç terimleri sözlüğü, uluslararsı göç hukuku. Littera Çeviri ve Dil Hizmetleri.
• Çetin, S. (2012). Kalkınmada kentleşme ve konut politikalarının önemi. Hukuk ve İktisat Araştırmaları Dergisi, 4(1), 293-304.
• Demir, H. ve Palabıyık, K. V. (2005). Konut ediminde uzun vadeli ipotek kredi sistemi. Jeodizi, Jeinformasyon ve Arazi Yönetim Dergisi, (92), 3-11.
• Efe, F. (2019). Kitlesel göçlerde konut sorunu: Adana kenti suriyeli mülteciler örneği [Yüksek Lisans Tezi]. Kütahya Dumlupınar Üniversitesi.
• Erdoğan, M. M. (2015). Türkiye'ye kitlesel göçlerde son ve dev dalga Suriyeliler. M. Erdoğan ve A. Kaya (Ed.), Türkiye'nin göç tarihi 14. yüzyıldan 21. yüzyıla Türkiye'ye göçler (s. 315-342) içinde. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Erdoğan, M. M. (2018). Türkiye'deki Suriyeliler toplumsal kabul ve uyum. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Ergünay, O. (2008). Afet yönetiminde kurumsal yapılanma ve mevzuat nedir? Nasıl olmalıdır?. İstanbul depremi beklerken sorunlar ve çözümler, Bildiriler kitabı (s. 96-110) içinde. CHP İstanbul Deprem Sempozyumu, İstanbul, Türkiye.
• Genç, F. N. (2021). Afet yönetimi. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Gould, C. W. (2009). The right to housing recovery after natural disasters. Harvard Human Rights Journal, (22), 169-204.
• Kadıoğlu, M. ve Özdamar, E. (2005). Afet yönetiminin temel ilkeleri. JICA Türkiye Ofis Yayını.
• Kambur, T. E. (2016). 2002'den Arap baharına Türkiye Suriye ilişkileri. B. Adıbelli (Ed.), Emperyalizm oyununda ikinci perde: Arap baharı ve Suriye (s. 155-176) içinde. IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
• Kaya, S. A. (2016). Türkiye'deki Suriyeli sığınmacıların sorunları: Nizip örneği [Yüksek Lisans Tezi]. Yeni Yüzyıl Üniversitesi.
• Kaya, E. (2017). Kentleşme kentlileşme. İşaret Yayınları.
• Kaya, İ. ve Eren, E. (2014). Türkiye'deki Suriyelilerin hukuki durumu: Arada kalanların hakları ve yükümlülükleri. SETA.
• Macit, İ. (2016). Bütünleşik afet yönetiminde boyce-codd form yöntemi ile GLIDE içerikli veritabanı oluşturulması. Çukurova Üniversites Mühendislik Mimarlık Dergisi, 31(1), 191-202. https://doi.org/10.21605/cukurovaummfd.317798
• Oytun, O. (2014). Suriye'ye komşu ülkelerde Suriyeli mültecilerin durumu: Bulguları, sonuçları ve önerileri. (ORSAM rapor no: 189). https://www.orsam.org.tr//d_hbanaliz/201452_189tur.pdf adresinden 2 Ocak 2024 tarihinde alınmıştır.
• Önver, M. Ş. (2016). Konut ve konut politikası. IJOPEC Yayıncılık.
• Özdemir, E. (2017). Suriyeli mülteciler krizinin Türkiye'ye etkileri. Uluslararası Kriz ve Siyaset Araştırmaları Dergisi, 1(3), 114-140.
• Özden, I., Aydınlıoğlu, M. H., Koç, S., Gündoğdu, O., Korkmaz, G. ve Ay, A. (2012). Afet yönetimi ve afet odaklı sağlık hizmetleri. Okmeydanı Tıp Dergisi, 28(2), 82-123. https://doi.org/10.5222/otd.supp2.2012.082
• Öztop, H. ve Şekeroğlu, M. B. (2016). Konut sorunu. Detay Yayıncılık.
• Quarantelli, E. (1995). Patterns of sheltering and housing in US disasters. Disaster Prevention and Management, 4(3), 43-53.
• Ray, P. P., Mukherjee, M. ve Shu, L. (2017). Internet of things for disaster management: State-of-the-art and prospects. IEEE ACCESS, 5, 18818-18835.
• Sert, Ş. D. (2012). Uluslararası göç yazınında bütünleyici bir kurama doğru. S. G. I. Öner ve N. A. Ş. Öner (Ed.), Küreselleşme çağında göç: Kavramlar ve tartışmalar (s. 29-47) içinde. İletişim Yayıncılık.
• Sylves, R. (1996). The political policy basis of emergency management. FEMA.
• Şahin, Ş. (2019, 25-27, Eylül). Türkiye'de bütünleşik afet yönetiminin geliştirilmesi [Sözlü Sunum]. International Science and Engineering Applications Symposium on Hazards, Karabük, Türkiye.
• Şahin, Ş. ve Üçgül, İ. (2019). Türkiye’de afet yönetimi ve iş sağlığı güvenliği. Afet ve Risk Dergisi, 2(1), 43-63.
• Şengün, H. (2007, 5-7, Aralık). Marmara depreminde bayındırlık ve iskan bakanlığı çalışmaları ve hukuksal sorunlar[Sözlü Sunum]. TMMOB Sempozyumu, Ankara, Türkiye.
• Tekeli, İ. (1996). Türkiye'de yaşamda ve yazında konut sorununun gelişimi. Toplu Konut İdaresi Başkanlığı Yayınevi.
• Tekeli, İ. (2010). Konut sorununu konut sunum biçimleriyle düşünmek. Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Tosun, S. (2017). Afet yönetiminde mülteci ve sığınmacılara yapılan sosyal yardımlar ve hizmetler [Yüksek Lisans Tezi]. Çanakkale 18 Mart Üniversitesi.
• Tutal, O. (2001). Toplu konut alanlarında biçimsel yapının mekan dizimi yöntemiyle değerlendirilmesi: Eskişehir örneği. T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Tüzün, E. (2002). Ev/yaşama mekanı: Afet sonrası gereksinimler [Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Teknik Üniversitesi.
• Varol, N. ve Gültekin, T. (2016). Etkin bir göç faktörü: Afetler. AÜDTCF, Antropoloji Dergisi, (32), 43-51. https://doi.org/10.1501/antro_0000000337
• Yılmaz, S. (2021). Afet sonrası geçici barınmanın çevresel ekonomik ve sosyal sürdürülebilirliğinin değerlendirilmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Bursa Uludağ Üniversitesi.