A Pioneer Work on the Borders of History of Literature and Criticism: Social Issues in Cyprus Turkish Literature

Yıl 2024, Sayı: 368, 32 - 41, 22.09.2024

Betül Mutlu

https://doi.org/10.61620/tfra.1015

Öz

Social Issues in Cyprus Turkish Literature, written by Ali Nesim in 1986, one of the first
books about Cyprus Turkish Literature. Although in the preface to the book the author states
that his aim is not to write a literary history but to reveal the intellectual and cultural
development of the Cypriot people through literature, it can be seen that the work generally
conforms to his mail claim, presenting and criticizing the works of Cypriot literati within a
social perspective, it also includes comprehensive information on the history of Cypriot
literature. In the first section of the book Ali Nesim Discussing Cyprus Turkish Literature
and the authors in the context of social issues, politics, village, ethics, patriotism, Erenköy
Resistance and universalism, in the second section he provides brief information on the
history of Cyprus Turkish Literature. In the third section of the book he provides short
biographical information about the authors. Also, it can be seen that the work of Ali Nesim
reflects an effort to make a deep evaluation, interpretation and analysis by handling Cyprus
Turkish Literature as a genuine literature on its own in terms of society and patriotism.
This study attepmts to identify from which perspective Turkish Cypriot literature is
classified within the book Social Issues in Cyprus Turkish Literature, and on which criteria
literary works were criticized.

Anahtar Kelimeler

Cyprus Turkish Literature, Ali Nesim, criticism, history of literature

EDEBİYAT TARİHİYLE ELEŞTİRİNİN SINIRLARINDA BİR ÖNCÜ ESER: KIBRIS TÜRK EDEBİYATINDA SOSYAL KONULAR

Öz

Ali Nesim tarafından 1986’da kaleme alınan Kıbrıs Türk Edebiyatında Sosyal Konular Kıbrıs
Türk edebiyatı tarihi yazımına kaynak olan ilk eserlerden biridir. Yazar kitabın ön sözünde bir
edebiyat tarihi yazmayı değil, Kıbrıs halkının düşünsel ve kültürel gelişimini edebiyat yoluyla
ortaya koymayı amaçladığını belirtse de; eserin bütününde temel savına uygun olarak
toplumsal bakış açısı çerçevesinde bir yandan Kıbrıslı edebiyatçıların eserlerini tanıtıp
eleştirirken bir yandan da Kıbrıs edebiyatı tarihine ilişkin kapsayıcı bilgilere yer verdiği
görülmektedir. Kitabın birinci bölümünde Kıbrıs Türk Edebiyatını ve edebiyatçılarını sosyal
konular, politika, köy, ahlâk, milliyetçilik, Erenköy Direnişi ve evrensellik bağlamında ele alan
yazar, ikinci bölümde Kıbrıs Türk edebiyatı tarihine ilişkin özet bilgiler verir. Üçüncü bölümde
de yazarların kısa biyografik bilgilerini aktarır. Kıbrıs Türk edebiyatını kendi başına özgün bir
edebiyat olarak toplumsal ve milliyetçi bir eksende ele alan Ali Nesim’in bu çalışmasının aynı
zamanda yoğun bir değerlendirme, yorumlama ve çözümleme çabasını yansıttığı
görülmektedir. Çalışmada Kıbrıs Türk Edebiyatında Sosyal Konular’da Kıbrıs Türk edebiyatının
hangi bakış açısıyla sınıflandırıldığı ve ele alınan edebî eserlerin ne gibi ölçütlere uygun olarak
eleştirildiği ortaya konulmaya çalışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kıbrıs Türk Edebiyatı, Ali Nesim, eleştiri, edebiyat tarihi

Kaynakça

• Adanır, E. (2016). Röportajları, denemeleri, gazete yazı ve haberleriyle Ali Nesim. Kıbrıs Türk Yazarlar Birliği Yayınları, Lefkoşa.
• Bozkurt, İ. (2019). Kıbrıs Türk edebiyat tarihi’ni yazmak. Kıbrıs Türk edebiyatı tarihi içinde (Yayıma Hazırlayanlar: İ. Bozkurt-O. Karakartal), C. 2, İlksan. Ankara, s. 1-4. Eagleton, T. (1996). Eleştirinin görevi. Ark.
• Gökbulut, B.- M. Yeniasır (2019). Ali Nesim. Kıbrıs Türk edebiyatı tarihi içinde (Yayına Hazırlayanlar: İ. Bozkurt-O. Karakartal), C. 2, İlksan. Ankara, s. 449- 456.
• Kefeli, E. (2013). Kıbrıs Türk edebiyatında roman: Tarih, bellek, insan. Edebiyatta Kıbrıs ve bahar. Uluslararası KIBATEK Edebiyat Sempozyumu Bildirileri (Haz.: K. Yinanç, M. Turan), Ankara: KIBATEK.
• Komlos, A. (1979). Eleştiri bilim midir? Çeviri Dergisi, S.1, s. 61-64.
• Nesim, A. (1986). Kıbrıs Türk edebiyatında sosyal konular. Gelişim. Lefkoşa.