ŞİRKETLERDE TÜZEL KİŞİLİK PERDESİNİN KALDIRILMASI TEORİSİ İLE ORGANİK BAĞ KAVRAMININ İŞ UYUŞMAZLIKLARI HAKKINDA VERİLEN KARARLARDAN HAREKETLE KARŞILAŞTIRILMASI

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 2, 351 - 365, 31.12.2021

Gülşah Yılmaz

Öz

Tüzel kişilik perdesinin kaldırması teorisi; tüzel kişiliğin ayrılığı ilkesinin kötüye kullanıldığı durumlarda, perdenin kaldırılarak gerçek borçlunun sorumlu tutulmasını sağlar. Organik bağ kavramı ise ticaret hukukundan icra iflas hukukuna kadar özel hukuk uyuşmazlıklarına ilişkin Yargıtay kararlarında sıkça rastlanan bir kavram haline gelmiştir. Organik bağ kavramının en çok kullanıldığı alan ise iş hukuku uyuşmazlıklarıdır. Organik bağ kavramına dayanılarak farklı tüzel kişiliği olan şirketler (işverenler) Yargıtay tarafından özellikle işçi alacaklarından birlikte sorumlu tutulmaktadır.Bu çalışmada öncelikle tüzel kişilik perdesinin kaldırılması teorisinin tanımı, organik bağ kavramının tanımı, organik bağ kavramın uygulanma kriterleri, tüzel kişilik perdesinin kaldırılması teorisi ile organik bağ arasındaki benzerlik ve farklılıklar açıklanacaktır. Akabinde ise konu ile örnek Yargıtay kararları ile öğretide yer alan görüşler incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Tüzel Kişilik, Şirketlerde Tüzel Kşilik Perdesinin Kaldırılması, Organik Bağ, İş Uyuşmazlıkları, İşçilik Alacakları

VERGLEICH DER THEORIE ZUR LÖSUNG DES UNTERNEHMENSSCHLEIERS UND DES KONZEPTS DER ORGANISCHEN BINDUNG MIT DEN ENTSCHEIDUNGEN ÜBER ARBEITSSTÄNDIGKEITEN

Öz

Die Theorie der Aufhebung der Körperschaftsverschleierung stellt sicher, dass der tatsächliche Schuldner durch Aufhebung der Verschleierung haftbar gemacht wird, wenn der Grundsatz der Trennung der Rechtspersönlichkeit missbraucht wird. Der Begriff der organischen Anleihe hingegen ist zu einem häufig anzutreffenden Begriff in Entscheidungen des Obersten Gerichtshofs in privatrechtlichen Streitigkeiten vom Handelsrecht bis zum Vollstreckungs- und Konkursrecht geworden. Der Bereich, in dem der Begriff der organischen Bindung am häufigsten verwendet wird, sind arbeitsrechtliche Streitigkeiten. Nach dem Konzept der organischen Anleihe haften Unternehmen mit unterschiedlichen Rechtsträgern (Arbeitgeber) vor dem Obersten Gerichtshof gesamtschuldnerisch, insbesondere für Arbeitnehmerforderungen. In dieser Studie werden zunächst die Definition der Theorie der Aufhebung des Unternehmensschleiers, die Definition des Konzepts der organischen Bindung, die Anwendungskriterien des Konzepts der organischen Bindung, die Ähnlichkeiten und Unterschiede zwischen der Theorie der Aufhebung des Unternehmensschleiers und organische Bindung erklärt werden. Dann werden die Muster der Entscheidungen des Obersten Gerichtshofs zum Thema und die Ansichten in der Doktrin untersucht.

Anahtar Kelimeler

Juristische Person, Aufhebung des Unternehmensschleiers, organische Anleihen, Arbeitsstreitigkeiten, Forderungen der Arbeitnehmer.

COMPARISON OF THE THEORY OF LIFTING THE CORPORATE VEIL AND THE CONCEPT OF ORGANIC BOND WITH THE DECISIONS ON LABOR DISPUTES

Öz

The theory of lifting the corporate veil ensures that the real debtor is held liable by lifting the veil in cases where the principle of separation of legal personality is abused. The concept of organic bond, on the other hand, has become a frequently encountered concept in Supreme Court decisions regarding private law disputes from commercial law to enforcement and bankruptcy law. The area where the concept of organic bond is used most is labor law disputes. Based on the concept of organic bond, companies with different legal entities (employers) are held jointly liable by the Supreme Court, especially for employees' receivables. In this study, first of all, the definition of the theory of lifting the corporate veil, the definition of the concept of organic bond, the application criteria of the concept of organic bond, the similarities and differences between the theory of lifting the corporate veil and organic bond will be explained. Then, the samples from Supreme Court decisions about the subject and the views in the doctrine will be examined.

Anahtar Kelimeler

Legal Entity, Lifting the Corporate Veil, Organic Bond, Labor Disputes, Employees

Kaynakça

• Akıncı, Şahin (2019) “Alacaklılardan Mal Kaçırmak İçin Kurulan Yeni Şirkete Müracaat İmkânı Bakımından; Muvazaa, Tüzel Kişilik Perdesinin Kaldırılması İle Organik Bağ Kavramlarının Elverişliliği Ve Yargıtay Uygulamaları”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, S.3, C.27, s. 652-678.
• Akyol, Şener (2006) Dürüstlük Kuralı ve Hakkın Kötüye Kullanılması Yasağı, 2. Bası, İstanbul, Vedat.
• Antalya, Gökhan, “Tüzel Kişilik Perdesinin Aralan-ması Teorisi”: Erol Ulusoy (Editör) (2008) I. Uluslararası Ticaret Hukuku Sempozyumu Bildiriler Kita-bı, Marmara Üniversitesi Hukuk İstanbul, Fakülte-si, s. 143-152.
• Esen, Emre (2012) Milletlerarası Özel Hukukta Tüzel Kişilik Perdesinin Kaldırılması, İstanbul, Beta.
• Oğuzman, M. Kemal & Seliçi, Özer & Oktay-Özdemir, Saibe (2018) Kişiler Hukuku, 17. Bası, İstanbul, Filiz.
• Özkurt, Ayşegül (2010) “Bankacılık Hukukunda Tüzel Kişilik Perdesinin Kaldırılması”, İstanbul, On iki Levha Yayıncılık. Öztan, Bilge (2011) Tüzel Kişiler, 4. Bası, Ankara, Turhan.
• Öztek, Selçuk & Memiş, Tekin (2008), “Şirketler Hukuku ve İcra İflas Hukuku İlkeleri Karşısında Borçlu Şirketin Alacaklılarının Hakim Ortağa Karşı Korunması”: Erol Ulusoy (Editör) (2008) I. Uluslara-rası Ticaret Hukuku Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Marmara Üniversitesi Hukuk İstanbul, Fakültesi, s. 195-216.
• Sağlam, İpek, “Tüzel Kişilik Perdesinin Aralanması Kavramına Genel Bir Bakış”: Erol Ulusoy (Editör) (2008) I. Uluslararası Ticaret Hukuku Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Marmara Üniversitesi Hukuk İstanbul, Fakültesi, s. 153-161.
• Serozan, Rona (2018) Medeni Hukuk Genel Bö-lüm/Kişiler Hukuku, 8. Bası, İstanbul, Filiz.
• Seven, Vural & Göksoy Y. Can (2006), “Ticaret Şirketlerinde Tüzel Kişilik Perdesinin Kaldırılması”, İstanbul Barosu, S: 6, C: 80, s. 2455-2470.
• Şahlanan, Fevzi (2011), “Tüzel Kişi İşverenin So-rumluluğunda Farklı Şirketler Arasında Organik Bağ Bulunması, Karar İncelemesi”, Tekstil-İşveren, S: 373, s. 2-8.
• Ulusoy, Erol, “Şirketler ve Bankacılık Hukukunda Kapsama Alma ve Sorumlu Kılma Amacıyla Tüzel Kişilik Perdesinin Aralanması”: Erol Ulusoy (Editör) (2008) I. Uluslararası Ticaret Hukuku Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Marmara Üniversitesi Hukuk İstanbul, Fakültesi, s. 351-405.
• Ulucan Devrim (2016) “İş Hukukunda Tüzel Kişilik Perdesinin Kaldırılması”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Prof. Dr. Fevzi Şahlanan’a Armağan Özel Sayısı, C: LXXIV, s.757-764.
• Uyanık, N. Kemal (2019) Tüzel Kişilik Perdesinin Kaldırılması ve Organik Bağ, Ankara, Seçkin.
• Yanlı, Veliye (2000) Anonim Ortaklıklarda Tüzel Kişilik Perdesinin Kaldırılması ve Pay Sahiplerinin Ortaklık Alacaklılarına Karşı Sorumlu Kılınması, İstanbul, Beta.
• Yılmaz, Lerzan: “Anonim Şirketlerde Tüzel Kişilik Perdesinin Kaldırılması Meselesi Hakkında İsviçre Federal Mahkemesi Kararları Işığında Düşünce-ler”, Erol Ulusoy (Editör) (2008) I. Uluslararası Ticaret Hukuku Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Marmara Üniversitesi Hukuk İstanbul, Fakültesi, s. 254-256.