Bazı Antiseptik ve Dezenfektanların Antibakteriyel Etkinliklerinin Araştırılması

Yıl 2017, Cilt: 74 Sayı: 3, 211 - 220, 01.09.2017

Derya Avcı Müşerref Otkun

Öz

Amaç: Çalışmamızda hastanelerde sık kullanılan 4 adet antiseptik ve dezenfektanın hastanemizde yatan hastalardan izole edilen hastane enfeksiyonu etkeni, dirençli ve farklı cinslerden 12 adet bakteri üzerine etkisi ve etki süresinin incelenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Acinetobacter baumannii, Pseudomonas aeruginosa, metisiline dirençli Staphylococcus aureus, vankomisin dirençli Enterococcus bakterilerinden bu çalışma için 3’er tane seçildi. Kontrol için 3 adet American Type Culture Collection ATCC standart bakteri suşu P. aeruginosa ATCC 27853, Escherichia coli ATCC 25922, S. aureus ATCC 6538 kullanılmıştır. Antiseptik ve dezenfektanlardan hastanelerde en sık kullanılan povidon-iyot %10 , sodyum hipoklorit %5 , etil alkol ve glutaraldehit %2 çalışmamıza alındı. Povidon-iyot %10 ve glutaraldehit %2 firmanın kullanım talimatına göre direkt, ek olarak 1/2 ve 1/4 sulandırılarak 3 şekilde kullanıldı. Sodyum hipoklorit %5 direkt, 1/10 ve 1/100 sulandırımlarda hazırlandı. Etil alkol kullanım öncesi %95-%70-%50’lik konsantrasyonda hazırlandı. Seçilen bakteriler kalitatif süspansiyon test yöntemine göre 1, 2, 5, 10, 30 dakikalık sürelerde maddelerle temas ettirildi. Ekimlerden önce maddelerin etkilerinin durdurulması için nötralizan çözeltisi ilave edildi. İnkübasyon sonunda bakterilerin üreyip üremedikleri değerlendirildi.Bulgular: Bu çalışmada tüm sulandırımlarda 1 dakikalık karşılaşma sonrası tüm bakterilerin üremesini inhibe eden povidon-iyot %10 en etkili antiseptik olarak tespit edildi. Direkt ve 1/2 sulandırımda yine 1 dakikada tüm bakterilerin üremesini inhibe eden glutaraldehit %2 en etkili dezenfektan olarak gözlemlendi. Etil alkolün %70’lik konsantrasyonunun bakterilerle en az 2 dakika temasının uygun olduğunu tespit ettik. Sodyum hipoklorit %5 1/10 sulandırımda kullanıldığında 1 dakikalık temas ile tüm bakterilerin üremesini inhibe ederken, 1/100 sulandırımda tüm bakterileri öldürmek için en az 5 dakika süre ile uygulanması uygun bulundu.Sonuç: Hem hastaların hem de sağlık çalışanlarının hastane enfeksiyonlarından korunabilmesi için tüm hastanelerde dezenfeksiyon politikası oluşturulmalıdır. Her hastanenin kendi mikroorganizmalarına karşı etkili antiseptik ve dezenfektanları tespit etmesi hem maliyet hem de güvenli sağlık ortamı için faydalı olacaktır

Anahtar Kelimeler

Antiseptik, dezenfektan, dezenfeksiyon, etkinlik

Evalution of Antibacterial Activities of Some Antiseptics and Disinfectants

Öz

Objective: In our study, we aimed to investigate the effects and duration of effect of 4 antiseptics and disinfectants frequently used in hospitals on 12 different resistant species of bacteria that cause nosocomial infections which were isolated from inpatients in our hospital. Methods: Three strains each of Acinetobacter baumannii, Pseudomonas aeruginosa, methicillinresistant Staphylococcus aureus and vancomycin-resistant Enterococcus were chosen for the study. Three American Type Culture Collection standard bacteria strains ATCC including P.aeruginosa ATCC 27853, Escherichia coli ATCC 25922, and Staphylococcus aureus ATCC 6538 were used as the control group. Antiseptics and disinfectants were evaluated at different concentrations and included povidone iodine 10% , sodium hypochloride 5% , ethyl alcohol and gluteraldehyde 2% which are routinely used for disinfection in our hospital. Povidone iodine 10% and gluteraldehyde 2% were evaluated in 3 forms; undiluted according to the manufacturer’s instructions and also in 1/2 and 1/4 diluted forms. Sodium hypochlorite 5% was examined in undiluted form, and at 1/10 and 1/100 dilution. Ethyl alcohol was prepared at the concentrations of 95%, 70%, and 50% before use. The selected bacteria were contacted with the materials for 1, 2, 3, 10, 30 minutes by using the qualitative suspension test method. Before seeding, a neutralization solution was added to stop the effects of the material. After incubation, the bacteria were assessed for the presence or absence of proliferation. Results: In this study, povidone iodine 10% , which inhibited the growth of all bacteria, was detected the most effective antiseptic at all dilutions after 1 minute of contact. Gluteraldehyde 2% , which inhibited the growth of all bacteria, was the most powerful disinfectant at both 1/2 dilution and in undiluted form after 1 minute of contact. It was determined that surface contact of at least 2 minutes duration is appropriate for 70% ethyl alcohol. When sodium hypochlorite was used in 1/10 dilution, it was suitable to inhibit all bacteria by 1 minute contact, while at least 5 minutes to kill all the bacteria in 1/100 dilution. Conclusion: For protection of patients and healthcare providers, disinfection policies should be created especially for all hospitals. Detecting effective antiseptic and disinfectants for each patients own microorganisms will be both cost and safe for healthcare environment.

Anahtar Kelimeler

Antiseptic, disinfectant, disinfection, efficacy

Kaynakça

• 1. Çetin ET. Hastane infeksiyonlarının önemi. Klimik Derg, 1993; 6 (3): 99.
• 2. Ekizoğlu M. Hasteneden izole edilen çeşitli bakterilerin bazı antiseptik/dezenfektan maddelere duyarlılıklarının araştırılması. Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2000.
• 3. Şanlıdağ T, Akçalı S. Sterilizasyon, dezenfeksiyon ve hastane atıkları. Sağlıkta Birikim, 2009; 1 (4), 65-76.
• 4. Özyurt M. Hastanelerde temizlik, dezenfeksiyon, sterilizasyon ve tıbbi atıkların yok edilmesi. Hastane İnfeksiyon Derg, 1999; 3 (4): 175-83.
• 5. Günaydın M, Gürler B. Hastane infeksiyonlarının kontrolünde dezenfeksiyon, antisepsi ve sterilizasyon “DAS” uygulamaları. ANKEM Derg,2008; 22 (4): 221-31.
• 6. Arıkan S. Temizlik, dezenfeksiyon ve sterilizasyon. Hastane İnfeksiyonları Derg, 1997; 1: 61-8.
• 7. Eryılmaz M, Akın A. Dezenfeksiyon ve antisepsi. Ankara Eczacılık Fakültesi Derg, 2008; 37 (4): 311- 31.
• 8. Abbasoğlu U. Dezenfektanlar: Sınıflama ve amaca uygun kullanım alanları. 6. Ulusal Sterilizasyon Dezenfeksiyon Kongre Kitabı (Ed.ler: Esen Ş, Perçin D, Aydın F, Günaydın M, Zenciroğlu D.) 2009; 109- 20.
• 9. Rutala WA, Weber DJ. Healthcare Infection Control Practices Advisory Committee (HICPAC) Guideline for Disinfection and Sterilization in Healthcare Facilities, 2008; CDC.
• 10. Esen Ş. Uygun olmayan dezenfeksiyon uygulamaları ve hastane infeksiyonları, Samsun ANKEM Derg, 2013; 27(Ek 2): 69-74.
• 11. Rutala WA. Disinfection, sterilization, and waste disposal. In: Wenzel RP (ed). Prevention and control of nosocomial infections. Second edition. Baltimore: Williams and Wilkins 1993; 460-495.
• 12. Dvorak G. Disinfection center for food security and public health, Iowa State University, 2008; 1-20.
• 13. Fraise AP. Choosing disinfectants. J Hosp Infect, 1999; 43: 255-64.
• 14. Soysal A, Bakır M. Sağlık hizmetlerinde el yıkama ve el hijyeni. Hastane İnfeksiyonları Derg, 2003; 7 (3) 118-30.
• 15. Abbasoğlu U. Dezenfektan direncini belirleyen testlere global bir bakış. Hangi testler hangi sıra ile yapılmalıdır? En ucuz ve kesin sonuç nasıl elde edilir? 4. Ulusal Sterilizasyon Dezenfeksiyon Kongresi, 20-24 Nisan, Samsun, 2005, 715-26.
• 16. Abbasoğlu U. Dezenfektanların mikroorganizmalar üzerine etkinliğini ölçen testler. 3. Ulusal Sterilizasyon Dezenfeksiyon Kongresi, 02-04 Ekim, Samsun, 2003, 326-33.
• 17. https://intweb.tse.org.tr/standart/standardara. aspx TS EN 13727+A2 Erişim tarihi: 07.11.2016
• 18. The Europen Committee on Antimicrobial Susceptibility Testing (EUCAST). Breakpoint tables for interpretatron of MİCs and zone diameters. Version 6.0, 2016.
• 19. Kuzucu Ç, Baktır E, Uncu H, Acar N, Erdinç F Ş. Nozokomiyal infeksiyonlardan izole edilen gramnegatif ve nonfermentatif basillere karşı antiseptik ve dezenfektanların etkinliğinin karşılaştırılması. Hastane İnfeksiyonları Derg, 2001; 5 (4): 308-14.
• 20. Özsoy MF, Öncü O, Pahsa A, Erdem H, Emekdaş G. Etil alkol, povidon iyod ve benzalkonyum klorürün Pseudomonas aeruginosa suşlarına karşı etkinliği. Klimik Derg, 2001; 14 (1): 30-2.
• 21. Ersöz E.Ş, Akkaya A, Koçoğlu E, Tekelioğlu Ü.Y, Demirhan A, Bilgi M ve ark. Comparison of antiseptic efficacy of octenidine hydrochloride, chlorhexidine digluconate and povidone iodine for the applications of central and peripheral venous catheterisation. 14th World Sterilization Congress & 8th National Sterilization Disinfection Congress of Turkey 6-9 November, Antalya 2013, 248.
• 22. Katırcıoğlu G, Çaylı Ö. B. Hastane temizlik ve dezenfeksiyon uygulamalarında temzilik personeli cephesi ve beklentiler. 9. Uluslararası Katılımlı Sterilizasyon Dezenfeksiyon Kongresi, 2-6 Aralık, Antalya 2015, 147-8.
• 23. Günaydın M. Hastane enfeksiyonları ve el hijyeni.
• 24. DAS Eğitim Semineri, 15 Haziran, Karaman, 2013.
• 24. İrikli S. Bazı antiseptik ve dezenfektanların in vitro antimikrobik aktivitelerinin araştırılması. Trakya Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Yüksek Lisans tezi, Edirne, 2007.
• 25. Külah C, Doğan B, Gökdal İİ, Yalınay Çırak Y, Rota S. Yoğun bakım ünitesi kaynaklı bazı nonfermentatif gram negatif bakterilerin çeşitli antiseptik ve dezenfektanlara duyarlılıkları. ANKEM Derg, 2002; 16 (1): 31-5.
• 26. İnan A, Şenbayrak Akçay S, Özyürek SÇ ve ark. Hastane kökenli patojenlere karşı çeşitli dezenfektan ve antiseptiklerin etkinliği. Türk Mikrobiyol Cem Derg 2009; 39 (3-4): 97-102.
• 27. Çelik İ, Cihangiroğlu M, Denk A, Sevim E, Akbulut A. Hastane kökenli Acinetobacter suşlarına karşı çeşitli dezenfektanların etkinliği. 3. Sterilizasyon ve Dezenfeksiyon Kongresi, Proğram ve Özet Kitabı, (Ed’ler Günaydın M, Sünbül M.), Samsun (02-04 Ekim 2003), 502.
• 28. Eryılmaz M, Akın A, Arıkan Akan Ö. Bazı dezenfektanların nozokomiyal enfeksiyon etkeni Staphylococcus aureus ve Enterococcus spp. izolatları üzerine olan etkilerinin araştırılması. Mikrobiyol Bül, 2011; 45 (3): 454-60 . 29. Şentürk A, Alver S. Disinfecting agents which used in operating rooms’ have toxic effects on healthcare personnel health. 14th World Sterilization Congress & 8th National Sterilization Disinfection Congress of Turkey 6-9 November Antalya 2013, 257.