Cilt: 3 Sayı: 1, 9.06.2022

Yıl: 2022

Araştırma Makaleleri

Derlemeler

Derginin amacı; kanıta dayalı, hakemler tarafından gözden geçirilmiş klinik bilgilerin ve orijinal araştırmaların yayılması, ilgili ve tartışmalı mesleki konuların ele alınması yoluyla hemşirelik ve sağlık hizmetlerinde mükemmelliğe ulaşmayı teşvik etmektir.

Türk Hemşireler Derneği Dergisi, Türk Hemşireler Derneği’nin resmi ve bilimsel yayın organıdır. Türk Hemşireler Dergisi, ilk olarak 1950 yılında yayın hayatına başlamış ve 2005 yılına kadar yayınlanmaya devam etmiştir. Türk Hemşireler Dergisi, Haziran 2020 yılından itibaren Türk Hemşireler Derneği Dergisi  (ISSN-2717-9486) olarak yayın hayatına devam etmektedir. Dergi Türkçe ve İngilizce dillerinde yayın yapan ulusal ve uluslararası, süreli, açık erişimli ve ücretsiz bir yayın olarak yılda iki kez yayımlanmakta ve Türkiye Atıf Dizini (Turkiye Citation Index)'nde indekslenmektedir.

Dergi Künyesi

Dergi Adı:Türk Hemşireler Derneği Dergisi

Dergi Kısa Adı: THDD 

ISSN: 2717-9486

Dergi Hakkında

Türk Hemşireler Derneği Dergisi, Türk Hemşireler Derneği’nin resmi yayın organıdır. Dergi Türkçe ve İngilizce dillerinde yayın yapan ulusal ve uluslararası, süreli ve açık erişimli bir yayın olarak yılda iki kez yayımlanır. Dergide yayınlanan makaleler https://dergipark.org.tr/tr/pub/thdd  adresi üzerinden ücretsiz olarak araştırmacıların ve okuyucuların erişimine açıktır.

Türk Hemşireler Derneği Dergisi’nde  hemşirelik eğitimi, hemşirelik uygulamaları ve yönetim alanlarında yapılmış araştırma makalelerinin yanı sıra olgu sunumları ve derleme makalelere de yer verilmektedir.

Makale Kabulü

Dergiye makale gönderimi https://dergipark.org.tr/tr/journal/3264/submission/step/manuscript/new internet sayfası üzerinden gerçekleştirilmektedir. Bu sistem dışında gönderilen makaleler değerlendirmeye alınmamaktadır.

Dergiye gönderilen makalelerin daha önce başka bir elektronik ya da basılı ortamda sunulmamış ya da yayınlanmamış olması gerekmektedir. Kongre, sempozyum gibi bilimsel toplantılarda sunulmuş olan çalışmalar üst yazıda belirtilmelidir. Makalelerin, yasalara ve etik kurallara uygunluğu ve bilgilerin doğruluğu yazarların sorumluluğundadır.

Makalelerde kullanılan metin, tablo, şekil, resim ve her türlü içeriğin ulusal ve uluslararası telif haklarına konu olabilecek mali ve hukuki sorumluluğu yazarlara aittir. Yayımlanan makaleler için yazarlara herhangi bir ücret ödenmez.

Yayın Hakkı Devir Formu

Yazarlar, makalelerin değerlendirmesinden başlayarak, ulusal ve uluslararası yasalar çerçevesindeki her türlü telif haklarını dergiye devrederler. Bunun için tüm yazarlar tarafından imzalanan Yayın Hakkı Devir Formunun makalelerin sisteme girilmesi aşamasında sisteme yüklenmesi gerekmektedir.  Yayın Hakkı Devir Formu için tıklayınız.

Makalenin Değerlendirilmesi

Dergiye gönderilen makaleler öncelikle dergi sekretaryası tarafından dergi makale yazım kurallarına uygunluğu açısından değerlendirilmektedir. Daha sonra editörler tarafından ön değerlendirmeye alınır. Ön değerlendirme sürecinden geçen makaleler inceleme için en az 2 hakeme gönderilir. Yazarlar, hakemler ve editör tarafından gerekli görülen düzeltmelerin yapılmasını kabul ederler. Makaleler basıma kabul edildikten sonra yazar sayısında ekleme, çıkarma veya isim sırasında değişiklik yapılamaz.

Dergiye gönderilen makalelerin ilk değerlendirme süreci 6-10 hafta içerisinde tamamlanmakta ve yazarlara geri bildirim verilmektedir. Değerlendirme süreci sonucunda verilen kararlar; “yayınlanabilir”, “Düzeltilirse yayınlanabilir”, “Bu yazı yoğun biçimde düzeltilerek yeniden kaleme alınmayı gerektirmektedir” ve " Yayınlanamaz” şeklindedir.

Dergi Park online makale gönderim sistemi, yazarları makale gönderim aşamasında basamak basamak yönlendirmektedir. Daha fazla bilgiye https://dergipark.org.tr/tr/pub/page/egitim-dokumanlari adresinden ulaşabilirsiniz. Sisteme yüklenecek olan makaleler Microsoft Office Word programı kullanarak hazırlanmalı ve türlerine göre teknik özellikleri aşağıdaki formatta olmalıdır.

Genel Yazım Kuralları

Yazarlar için yazım kurallarını içeren bir word dosyası hazırlanmıştır. MAKALENİZİ BU ÖRNEK ŞABLON ÜZERİNDE hazırlayınız. Örnek dosyayı indirmek  için buraya tıklayınız. 

Bütün başlıklar numaralandırılmadan yazılmalıdır.

Bütün başlıklardan sonra ilk paragraf ve izleyen paragraflar sola yaslanmış olmalı ve yazılar iki yana yaslanmış olmalıdır.

Makale ana metninde ana başlıklar (GİRİŞ/INTRODUCTION, GEREÇ VE YÖNTEM/ MATERIAL and METHODS, BULGULAR/RESULTS, TARTIŞMA/DISCUSSION, SONUÇ VE ÖNERİLER/CONCLUSION) büyük, bold ve sola yaslanmış olarak yazılmalıdır.

Alt başlıklar ise kelimenin ilk harfi büyük, bold ve sola yaslamış olmalıdır.

Cümle sonunda noktadan önce boşluk bırakılmamalı ve noktadan sonra bir boşluk bırakarak cümleye başlanmalıdır.

Virgülden önce boşluk bırakılmamalı ve cümle içinde kelimeler arasında tek vuruş boşluk bırakılmalıdır.

Ondalıklı sayılar ayrılırken virgül değil, nokta kullanılmalıdır. % işareti ile rakamlar arasında boşluk bırakılmadan yazılmalıdır. Yüzde işareti Türkçe makalelerde rakamın önünde, İngilizce makalelerde rakamdan sonra yazılmalıdır. Örneğin, Türkçe için; %49.5, İngilizce için; 49.5%

( ), “ ” ve / işareti kullanılan yerlerde cümle/kelime öncesi ve sonrası boşluk bırakılmadan yazılmalıdır.

Makalenin Hazırlanması

Başlık Sayfası

Her makale türünde başlık sayfası online sisteme ayrı bir Microsoft Word dosyası olarak yüklenmeli ve başlık sayfası aşağıdaki bilgileri içermelidir:

  1. Makalelerin Türkçe-İngilizce adı

  2. En son akademik dereceleriyle, tüm yazarların adı-soyadı, çalıştıkları kurum, bölüm, şehir ve ülke bilgileri, telefon ve e-mail bilgileri

  3. Sorumlu yazar ve iletişim bilgileri

  4. Kongre, konferans gibi bilimsel bir toplantıda sunuldu ise belirtilmesi

  5. Teşekkür

Öz Sayfası ve Anahtar Kelimeler

Öz sayfası, Türkçe ve İngilizce olarak hazırlanan 150-200 kelimeden oluşmalıdır. Araştırma makalelerinde öz (abstract); amaç (aim), gereç ve yöntem (material and methods), bulgular (results) ve sonuç (conclusion) bölümlerini içerecek şekilde, derleme ve olgu sunumlarında bölümsüz olarak hazırlanmalıdır. Editöre mektup niteliğindeki makalelerde öz yer almamalıdır.

Türkçe ve İngilizce özlerin sonunda en az 3, en fazla 5 anahtar kelime, Türkçe-İngilizce olarak yazılmalıdır. Türkçe anahtar kelimeler ‘Türkiye Bilim Terimleri’ (http://www.bilimterimleri.com), İngilizce anahtar kelimeler ise "Medical Subject Headings (MeSH)" (www.nlm.nih.gov/mesh/MBrowser.html)'e uygun olarak verilmelidir. Anahtar kelimeler her iki dilin alfabetik sıralamasına uygun olarak verilmelidir.

Ana Metin

Metin, başlık 12 punto koyu renk (bold), öz, ana metin ve kaynaklar 12 punto, tablolar 10 punto olacak şekilde çift satır aralıklı Times New Roman karakterinde iki yana yaslı olarak yazılmalıdır. Yazı A4 boyutunda sayfaya her kenardan 2,5 cm boşluk kalacak şekilde yerleştirilmelidir. Makalelerde dipnot kullanılmamalı, açıklamalar metin içinde verilmelidir. Metinde yer alan şekiller jpeg formatında kaydedilmeli ve çözünürlüğü 300 dpi olmalıdır.

Değerlendirmenin tarafsızca yapılabilmesi için metin bölümünde yazarların kimliğine ve kurumlarına ilişkin hiçbir bilgi bulunmamalıdır. Makalelerde Türk Dil Kurumu'nun yazım kılavuzu örnek alınmalı, yabancı sözcükler yerine olabildiğince Türkçe sözcükler kullanılmalıdır.

Araştırma: Bilimsel araştırma sürecini tamamlamış, raporlandırılmış çalışmalardır. Araştırma makaleleri öz, şekiller, tablolar ve kaynaklar dahil olmak üzere en fazla 5000 kelime olmalıdır. Bu makaleler, aşağıdaki başlıkları içermelidir:

  1. Öz (150-200 kelime, Türkçe ve İngilizce hazırlanmalı)

  2. Giriş

  3. Gereç ve yöntem

  4. Bulgular

  5. Tartışma

  6. Sonuç ve öneriler

  7. Kaynaklar

Derleme: Hemşirelik alanında güncel ve gereksinime yönelik konularda, ulusal ve uluslararası literatür kullanılarak konu ile ilgili tartışmaların ve yazar/yazarların görüşlerinin ortaya konduğu çalışmalardır. En fazla 3000 kelime olmalıdır. Bu makaleler, aşağıdaki başlıkları içermelidir:

  1. Öz (150-200 kelime, Türkçe ve İngilizce hazırlanmalı)

  2. Konu ile ilgili başlıklar

  3. Kaynaklar

Olgu sunumu: Alanda önemli klinik deneyimleri içeren olguların yer aldığı çalışmalardır. En fazla 2000 kelime olmalıdır. Bu makaleler, aşağıdaki başlıkları içermelidir:

  1. Öz (150-200 kelime, Türkçe ve İngilizce hazırlanmalı)

  2. Giriş

  3. Olgu sunumu

  4. Tartışma

  5. Kaynaklar

Editöre mektup: Dergide yayımlanan makaleler ile ilgili görüş, katkı, soruları içeren, başlık ve öz bölümleri bulunmayan makalelerdir. En fazla 500 kelime olmalıdır. Editöre mektup yazılarında atıfta bulunulan makalenin adı, yayınlandığı sayı ve tarih belirtilmeli, mektubu yazan kişinin isim, kurum ve adres bilgileri verilmelidir.

Kısaltmalar

Makale başlığı ve öz bölümünde kısaltma kullanılmamalıdır. Kısaltmalar ana metinde ilk kullanımda tanımlanmalı, kısaltma tanımın ardından parantez içerisinde verilmelidir.

Tablolar

Tablolar ana dosyaya eklenmeli, kaynak listesi sonrasında sunulmalı, ana metin içerisindeki geçiş sıralarına uygun olarak numaralandırılmalıdır.  Tabloların üzerinde tanımlayıcı bir başlık yer almalı ve tablo içerisinde geçen kısaltmaların açılımları tablo altına tanımlanmalıdır. Tablolar Microsoft Office Word dosyası içinde kolay okunabilir şekilde düzenlenmelidir. Makalelerde en fazla 4 (dört) adet tablo verilmelidir. Metin içinde tabloların gösterilmesi önerilen yerlere bold olarak "Tablo... Yerleştirilecek"  şeklinde not düşülmelidir.

Kaynaklar

Kaynakların yazımında Vancouver stili kullanılmalıdır (https://library.vcc.ca/media/vcc-library/content-assets/documents/VancouverStyleGuide_ACM_2018.pdf).

Kaynaklar metin içindeki geçiş sırasına göre numaralandırılmalıdır. Birden fazla kaynak kullanıldıysa kaynaklar arasına virgül konulmalıdır. Arka arkaya ikiden fazla kaynak kullanımında ilk ve son kaynak numaraları belirtilmeli ve araya "tire" işareti konulmalıdır (örneğin 3-7). Kaynak numaraları üst simge şeklinde belirtilmelidir. 

Altı ya da daha az yazarlı kaynaklarda tüm isimler yazılmalı, yazar sayısı altıyı aştığında ise, ilk altı yazarın adı, arkasından Türkçe kaynaklarda “ve ark.”, İngilizce kaynaklarda “et al.” ifadesi eklenmelidir.

Yazım dili İngilizce olan makale kaynaklarında, Türkçe kaynakların İngilizce çevirileri parantez içinde verilmelidir.

Kaynakların yazım şekli ve noktalamalar aşağıdaki örneklere uygun olmalıdır.

Bilimsel Dergi Makalesi

Yazar A (Soy isim İsmin baş harfi), Yazar B, Yazar C, Yazar Ç, Yazar D, Yazar E ve ark. (ilk altı yazarın ismi yazılır, daha fazla isimli makalelerde altı yazardan sonra ve arkadaşları ifadesi kullanılır) Makale adı (ilk harfi büyük, diğer harfleri küçük karakter). Dergi adı (varsa kısaltması; dergi isimlerinin kısaltması ya Medline, CAplus Core Journal Coverage list ya da Pubmed Journals Database’den bulunabilir). Yayın yılı; cilt(sayı): sayfa numaraları. doi numarası (varsa):

Örnek:

Wang QQ, Zhao J, Huo XR, Wu L, Yang LF, Li JY, Wang J. Effects of a home care mobile app on the outcomes of discharged patients with a stoma: A randomised controlled trial. J Clin Nurs. 2018 Oct;27(19-20):3592-3602. doi: 10.1111/jocn.14515.

Baskı aşamasında olan yabancı dilde bir makale

Yazar A, Yazar B, Yazar C, Yazar Ç, Yazar D, Yazar E, ve ark. Makale adı. Dergi adı. Baskıda yayın yılı. doi numarası (varsa).

Örnek:

Kashanian M, Faghankhani M, Hadizadeh H, Salehi MM, Roshan MY, Pour ME, et al. Psychosocial and biological paternal role in pregnancy outcomes. J Matern Fetal Neonatal Med. 2020;33(2):243-52. doi:10.1080/14767058.2018.1488167.

Kitap

Yazar A, Yazar B, Yazar C, Yazar Ç, Yazar D, Yazar E ve ark. Kitap adı:alt başlık.Baskı sayısı (1.’den sonrakiler için). Yayın yeri: Yayınevi; Yayın yılı.

Örnek:

Pears R, Shields G. Cite them right: the essential referencing guide. Palgrave study

skills. 10th ed. Basingstoke: Palgrave; 2016.

Editörlü bir kitap içindeki bir bölüm

Yazar A, Yazar B. Bölüm adı. Editör A, Editör (ler). Kitap adı. Baskı sayısı (1.’den sonrakiler için). Yayın yeri: Yayınevi; Yayın yılı. s.sayfa aralığı.

Örnek:

Rowlands TE, Haine LS. Acute limb ischaemia. In: Donnelly R, London NJM, editors. ABC of arterial and venous disease. 2nd ed. West Sussex: Blackwell Publishing; 2009. p. 123-140.

Editörsüz bir kitap içindeki bir bölüm

Yazar A, Yazar B. Kitap adı. Baskı sayısı (1.’den sonrakiler için). Yayın yeri: Yayınevi; Yayın yılı. Bölüm numarası, Bölüm adı; s.sayfa aralığı.

Örnek:

Speroff L, Fritz MA. Clinical gynaecologic endocrinology and infertility. 7th ed. Philadelphia: Lippincott Williams and Wilkins; 2005. Chapter 29, Endometriosis; p.1103-33.

 

Bildiri – Yayımlanmış

Yazar A. Bildiri Adı. Editör A, Editör (ler). Toplantı adı; Toplantı tarihi; Toplantı yeri. Yayın yeri: Yayınevi; Yayın yılı. s. Sayfa numarası.

Örnek:

Bengtsson S, Solheim BG. Enforcement of data protection, privacy and security in medical informatics. In: Lun KC, Degoulet P, Piemme TE, Reinhoff O, editors. MEDINFO 92. Proceedings of the 7th World Congress on Medical Informatics. 1992 Sep 6-10; Geneva, Switzerland. Amsterdam: North Holland; 1992. p. 1561-5.

Bildiri – Yayımlanmamış

Konuşmacı A. Bildiri Adı [Bildiri]. Toplantı adı; Toplantı tarihi; Toplantı yeri.

Örnek:

Bowden FJ, Fairley CK. Endemic STDs in the Northern Territory: estimations of effective rates of partner exchange. Paper presented at: The Scientific Meeting of the Royal Australian College of Physicians; 1996 Jun 2425; Darwin, Australia.

Patent

Buluş yapan adı. Buluş adı, Ülke patent no. Yayın yeri; Yayınevi, Yayın yılı.

Örnek:

Pagedas AC, inventor; Ancel Surgical R&D Inc., assignee. Flexible endoscopic grasping and cutting device and positioning tool assembly. United States patent US 20020103498. 2002 Aug 1.

Tez

Yazar A. Tez adı [Yüksek lisans/Doktora/Sanatta yeterlik tezi]. Yer: Üniversite adı; Yayın yılı.

Örnek:

Pahl KM. Preventing anxiety and promoting social and emotional strength in early childhood: an investigation of risk factors [dissertation on the Internet]. St Lucia, Qld: University of ​Queensland; 2009 [cited 2017 Nov 22]. Available from: https://espace.library.uq.edu.au/view/UQ:178027

Web adresi

Yazar, A. (varsa), Konu başlığı [Internet]. Yayın yılı [Erişim Tarihi]. Erişim adresi:

Örnek:

Cancer-Pain.org [Internet]. New York: Association of Cancer Online Resources, Inc.; c2000-01 [updated 2002 May 16; cited 2002 Jul 9]. Available from: http://www.cancer-pain.org/.

İnternetteki adresler zaman içerisinde değişebildiği için, kaynaklar yazılırken erişim tarihi ve adresinin verilmesi zorunludur.

Rapor

Yazar, A ya da Kuruluş adı (varsa). Rapor adı, Yayın yeri: Yayınlayan/hazırlatan kuruluş; Basım yılı. Sayfa sayısı (varsa). Rapor numarası (varsa).

Örnek: A guide for women with early breast cancer. Sydney: National Breast Cancer; 2003.


TÜRK HEMŞİRELER DERNEĞİ DERGİSİ ETİK İLKELER VE YAYIN POLİTİKASI
Yayın Etiği
Türk Hemşireler Derneği Dergisi hakemli bir dergi olup gönderilen makaleler çift taraflı kör hakemlik süreciyle değerlendirilmektedir. Elektronik olarak yayımlanan Türk Hemşireler Derneği Dergisi için herhangi bir abonelik bedeli, yayın ücreti ya da benzeri bir ödeme talep edilmemektedir. Aşağıda verilen yayıncıya, editörlere, hakemlere, yazarlara ait etik sorumluluklar, "Yayın Etiği Komitesi" (Committe on Publication Ethics – COPE) ve "Avrupa Bilim Editörleri Birliği" (The European Association of Science Editors – EASE) tarafından hazırlanan rehberler ile Helsinki Deklarasyonu esas alınarak hazırlanmıştır.
Yayıncının Etik Sorumlukları
• Yayıncı ve Türk Hemşireler Derneği Dergisi’nin yönetim kurulu, etik sorumluluklara uymaları gerektiğinin bilincindedir.
• Türk Hemşireler Derneği Dergisi’nin yayıncısı kâr amacı gütmemektedir.
• Yayıncı, bağımsız yayın kararlarının hiçbir çıkar olmaksızın alınmasını sağlamayı taahhüt eder.
• Bünyesinde yayımlanman her çalışmanın mülkiyet ve telif hakkını korur ve yayımlanmış her ürünün arşivlenmesi görevini üstlenir.
• Editörler Türk Hemşireler Derneği Dergisi’nin yayın sürecinden sorumludur.
Editörün Etik Sorumlulukları
Genel Sorumluluklar
• Okuyucuların ve yazarların bilimsel ihtiyaçlarını karşılamaya gayret göstermek
• Derginin sürekli olarak geliştirilmesine çaba sarfetmek
• Etik ihlal niteliğinde bir şikayet olması durumunda, derginin politika ve prosedürlerine bağlı kalarak gerekli prosedürleri uygulamak
• İfade özgürlüğünü desteklemek
Okuyucularla İlişkiler
• Yayınlanan tüm makalelerin uygun niteliklere sahip hakemler tarafından değerlendirilmesini sağlamak (gerektiğinde istatiksel değerlendirme de dahil)
• Makalelerin doğru ve eksiksiz olmasında süreçleri benimsemek (örn. Teknik düzenleme, randomize çalışmalar için CONSORT kontrol listesinin kullanılması gibi)
• İyi uygulamaları teşvik eden yazarlık veya yazarların makalede katkıda bulundukları alanları açık bir şekilde belirtilmesini sağlamak
Yazarlarla İlişkiler
• Yayınlarda ve yazarlardan beklentilere ilişkin açık talimatlar yayınlamak
• Yazarlık kriterleri ve/veya katkıda bulunanlar listesinde kimlerin bulunması gerektiği konusunda rehberlik etmek
• Yazar talimatlarını düzenli olarak güncellemek ve ilgili yönergelere (örneğin ICMJE, COPE) bağlantı sağlamak
• Makalelerin incelenmesi için uygun hakemlerin seçildiğinden emin olmak
Hakemlerle İlişkiler
• Makalelerin değerlendirme sürecine ilişkin hakemlerden yapması beklenenleri hakemlere açık ve net bir şekilde iletmek
• Hakemlerden bir gönderiyi incelemeyi kabul etmeden önce olası çıkar çatışmalarının bulunmadığının belirtmelerini talep etmek
• Hakemlere yazarları, yazarlara da hakemleri ifşa etmemek
• Hakemleri gönderilerin özgünlüğünü sağlamaları ve intihallere karşı uyanık olmaları için teşvik etmek
• Hakemleri gönderilerle ilgili olası intihaller hakkında yorum yapmaya teşvik etmek (ör. etik dışı araştırma tasarımı, hasta rızası konusunda yetersiz bilgi)
• Hakemlerin performansını izlemek ve yüksek kalitede olmasını sağlamak için adımlar atmak
• Uygun hakemlerden oluşan bir veri tabanı oluşturmak ve hakemlerin performansına göre veri tabanını güncellemek
• Sürekli olarak nezaket kurallarına uygun davranmayan, makale değerlendirmesini doğru/özenli yapmayan, incelemeleri geç yapan hakemleri derginin veri tabanından çıkarmak
Editörler Kurulu ile İlişkiler
• Derginin gelişimine ve iyi bir şekilde yönetimine aktif olarak katkıda bulunabilecek uygun niteliklere sahip yayın kurulu üyelerini belirlemek
• Yayın kurulu üyelerini belirli bir görev süresi için atamak (örneğin üç yıl)
• Yayın kurulu üyelerine kendilerinden beklenen sorumlulukları açıklamak
• Derginin işleyişi hakkında görüşlerini almak ve dergi politikalarındaki değişiklikleri bildirmek için düzenli olarak (yılda en az bir kez) yayın kurulu üyelerine danışmak
Çıkar Çatışması
• Tüm yayın personelinin ve yayın kurulu üyelerinin (en az yılda bir kez güncellenmesi gereken) ilgi alanlarının (mali, akademik ve diğer türler) listesini yayınlamak
• Objektif bir inceleme sağlamak için kendilerinden, çalışanlarından veya yayın kurulu üyelerinden gelen başvuruları ele almak için uygun politikalar benimsemek ve bunları yazılı hale getirmek
• Makalelerin yayınlanma sürecinin tarafsız bir şekilde tamamlanacağını temin etmek
• Çalışmanın tüm verilerine erişimi kısıtlayan veya verileri analiz etme, yorumlama, makaleleri hazırlama, yayınlama vb. yeteneklerine müdahale eden, hem kar amaçlı hem de kar amacı gütmeyen sponsorlar ile anlaşmalara girmekten mümkün olduğunca kaçınmak
Hakemlerin Etik Sorumlulukları
• Yalnızca kendi uzmanlık alanındaki makaleleri incelemeyi kabul etmek
• Makaleleri tarafsız ve gizli bir şekilde değerlendirmek
• Herhangi bir çıkar çatışmasıyla karşılaştığını düşündüğünde editörü bilgilendirmek
• Makalelerin inceleme sürecinden sonra gizlilik ilkesine uymak
• Makaleleri objektif olarak ve yalnızca içeriği bakımından gözden geçirmek
• Irk, cinsiyet, dini veya politik inançların veya ekonomik kaygıların incelemeyi etkilememesini sağlamak
• Kişisel yorumlar ve saygısız ifadelerden kaçınarak makaleyi yapıcı ve saygılı bir üslüp ile incelemek
• İncelemesi kabul edilen makaleyi zamanında ve yukarıda belirtilen etik kurallara uygun olarak gözden geçirmek
• Değerlendirdikleri makalelere ilişkin Hakem Değerlendirme Formu’nu doldurmak
Yazarların Etik Sorumlulukları
• Özgün çalışmaları dergiye sunmak
• “İnsan” öğesinin içinde bulunduğu tüm çalışmalarda makalenin “gereç ve yöntemler” bölümünde Helsinki Deklarasyonu Prensipleri’ne uygun olarak çalışmayı yaptıklarını, kurumlarının etik kurullarından ve çalışmaya katılmış insanlardan Bilgilendirilmiş Gönüllü Onamı aldıklarını belirtmek ve belgelemek
• “Hayvan” öğesi kullanılmış çalışmalarda makalenin “gereç ve yöntemler” bölümünde hayvan haklarını koruduklarını ve kurumlarının etik kurullarından onay aldıklarını belirtmek ve belgelemek
• Makalede bir başkasına ait fotoğraf, şekil vb materyaller kullanılmışsa bu materyal sahiplerinden yazılı izin almak ve belgelemek
• Olgu sunumlarında hastanın kimliğinin ortaya çıkmasına bakılmaksızın hastalardan “Bilgilendirilmiş Gönüllü Onam” aldıklarını belirtmek ve belgelemek
• Makalelerde yararlanılan tüm kaynakları doğru ve uygun bir şekilde kaynak göstermek
• Çalışmalarını aynı anda birden fazla dergiye sunmamak (Her sunum ancak bir öncekinin tamamlanmasından sonra yapılabilir. Başka bir dergide yayınlanan bir çalışma sunulamaz) ve Telif Hakkı Devir Formu’nu doldurmak
• Makaleye katkıda bulunmayan kişileri yazar olarak göstermemek
• Tüm yazarların görev dağılımlarını açık ve net ifade etmek
• Yayınlanmak üzere gönderilen makale ile ilgili çıkar çatışması varsa açıklamak
• Çalışma katılımcılarının rızasını ve kullanılan verilerin araştırılması / analizi ve paylaşımı ile ilgili gerekli izinleri belgelemek
• Yayınlama sürecinde çalışmada bir hata fark edecek olursa editörü ve editörler kurulunu bilgilendirmek, düzeltme veya geri çekme işlemi sırasında iş birliği yapmak
• Makalenin inceleme süreci başladıktan yazarların sorumluluklarını değiştirmemek (örneğin yazar ekleme, yazar adlarının yeniden sıralanması)
• Yayımlanan makaleye ilişkin verileri 5 yıl süreyle saklamak
İntihal ve Etik Dışı Davranışlar
Üniversitelerarası Kurul Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi’ne göre bilimsel araştırma ve yayın etiğine aykırı eylemler şunlardır:
a) İntihal: Başkalarının özgün fikirlerini, metotlarını, verilerini veya eserlerini bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseri gibi göstermek,
b) Sahtecilik: Bilimsel araştırmalarda gerçekte var olmayan veya tahrif edilmiş verileri kullanmak,
c) Çarpıtma: Araştırma kayıtları veya elde edilen verileri tahrif etmek, araştırmada kullanılmayan cihaz veya materyalleri kullanılmış gibi göstermek, destek alınan kişi ve kuruluşların çıkarları doğrultusunda araştırma sonuçlarını tahrif etmek veya şekillendirmek,
d) Tekrar yayım: Mükerrer yayınlarını akademik atama ve yükselmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak,
e) Dilimleme: Bir araştırmanın sonuçlarını, araştırmanın bütünlüğünü bozacak şekilde ve uygun olmayan biçimde parçalara ayırıp birden fazla sayıda yayımlayarak bu yayınları akademik atama ve yükselmelerde ayrı yayınlar olarak sunmak,
f) Haksız yazarlık: Aktif katkısı olmayan kişileri yazarlar arasına dâhil etmek veya olan kişileri dâhil etmemek, yazar sıralamasını gerekçesiz ve uygun olmayan bir biçimde değiştirmek, aktif katkısı olanların isimlerini sonraki baskılarda eserden çıkartmak, aktif katkısı olmadığı hâlde nüfuzunu kullanarak ismini yazarlar arasına dâhil ettirmek,
g) Destek alınarak yürütülen araştırmalar sonucu yapılan yayınlarda destek veren kişi, kurum veya kuruluşlar ile bunların katkılarını belirtmemek,
h) Henüz sunulmamış veya savunularak kabul edilmemiş tez veya çalışmaları, sahibinin izni olmadan kaynak olarak kullanmak,
i) Yayınlarında hasta haklarına riayet etmemek,
j) İnsanlarla ilgili biyomedikal araştırmalarda veya diğer klinik araştırmalarda ilgili mevzuat hükümlerine aykırı davranmak,
k) İncelemek üzere görevlendirildiği bir eserde yer alan bilgileri eser sahibinin açık izni olmaksızın yayımlanmadan önce başkalarıyla paylaşmak,
l) Bilimsel araştırma için sağlanan veya ayrılan kaynakları, mekânları, imkânları ve cihazları amaç dışı kullanmak,
m) Bilimsel bir çalışma kapsamında yapılan anket ve tutum araştırmalarında katılımcıların açık rızasını almadan ya da araştırma bir kurumda yapılacaksa ayrıca kurumun iznini almadan elde edilen verileri yayımlamak,
n) Araştırma ve deneylerde; hayvanlara ve ekolojik dengeye zarar vermek, çalışmalara başlamadan önce alınması gereken izinleri yetkili birimlerden yazılı olarak almamak, mevzuatın veya Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası sözleşmelerin ilgili araştırma ve deneylere dair hükümlerine aykırı çalışmalarda bulunmak,
o) Araştırmacılar veya yetkililerce, yapılan bilimsel araştırma ile ilgili olarak muhtemel zararlı uygulamalar konusunda ilgilileri bilgilendirme ve uyarma yükümlülüğüne uymamak,
p) Bilimsel çalışmalarda, diğer kişi ve kurumlardan temin edilen veri ve bilgileri, izin verildiği ölçüde ve şekilde kullanmamak, bu bilgilerin gizliliğine riayet etmemek ve korunmasını sağlamamak,

Etik İlkelere Uymayan Durumun Editöre Bildirilmesi
Editörler, hakemler, yazarların yukarıda belirtilen etik sorumluluklarına uygun olmayan bir davranış ve değerlendirme sürecindeki ya da yayımlanmış olan bir makalede etik olmayan bir durumla karşılaşılması durumunda info@thder.org.tr adresine e-posta yoluyla bildirilmesi gerekir.

Türk Hemşireler Derneği Dergisi; makale gönderimi, makalelere ulaşım ve değerlendirme eylemleri hususunda hiçbir ücret talep etmemektedir.

Journal of Turkish Nurses Association; does not charge any fee for article submission, access to articles and evaluation actions.