Doğrusal Hedef Programlama Yönteminin Otobüsle Kent İçi Toplu Taşıma Sisteminde Kullanılması

Yıl 2008, Cilt: 7 Sayı: 13, 73 - 92, 01.06.2008

Selçuk Alp

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Doğrusal Hedef Programlama Yönteminin Otobüsle Kent İçi Toplu Taşıma Sisteminde Kullanılması

Öz

Karar verme, mevcut tüm seçenekler arasından amaç veya amaçlara en uygun, mümkün bir veya birkaçını seçme sürecidir. Bir kararın verilebilmesi için birden fazla seçeneğin olması gerekmektedir. Böylece karar verecek olan kişi ya da kişiler faydası en fazla olan alternatifi seçerek kararlarını belirleyeceklerdir. Günümüzde bireyler ve işletmeler tek bir amacı optimum düzeye getirmek yerine eşanlı birden fazla amacı optimum düzeye getirmeye çalışarak zaman ve maliyet değerlerini en aza indirmeyi ya da gelir veya kârlarını en yükseğe çıkarmayı amaçlamaktadırlar. Çalışmada önce çok amaçlı karar verme kavramı açıklanmıştır. Sonra Hedef programlamanın tanımı, yapısı, varsayımları, sınıflandırılması, uygulama alanları ve avantaj ve dezavantajları anlatılmıştır. Daha sonra çeşitli hedef programlama modellerinin matematiksel modelleri ayrıntılı bir biçimde incelenmiştir. Uygulama bölümünde ise İETT’ye bağlı Kağıthane garajı verileri kullanılarak modeller oluşturulmuş ve sonuçlar değerlendirilmiştir

Anahtar Kelimeler

Doğrusal Hedef Programlama, Kent İçi Otobüsle Yolcu Taşımacılığı, Ulaştırma

Kaynakça

• Abd El-Wahed, W. F. ve Lee, S.M., (2006), “Interactive Fuzzy Goal Programming for Multi-Objective Transportation Problems”, The International Journal of Management Science (Omega), 34, 2, 158-166.
• Ahern, A. ve Anandarajah, G., (2006), “Railway Projects Prioritisation for Investment: Application of Goal Programming”, Transport Policy, 14, 1, 70-80.
• Alp S. (2008), “Doğrusal Hedef Programlama Yöntemi Kullanılarak Kentiçi Otobüsle Toplutaşıma Sistemi İçin Bir Model Oluşturulması ve Uygulanması”, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
• Anderson, A. M. ve Earle, M. D., (1983), “Diet planning in the Third World by Linear and Goal Programming”, Journal of the Operational Research Society, 34, 1, 9-13.
• Aromolaran, A. B. ve Olayemi, J. K., (1999), “Multiple Objective Farm Planning for Food Crop Farmers : A Goal Programming Approach”, Discovery and Innovation, 11, 1-2, 91-103.
• Charnes, A., Cooper, W. W. ve Ferguson, R. O., (1955), “Optimal Estimation of Executive Ompensation by Linear Programming”, Management Science, 1, 138- 151.
• Charnes, A. ve Cooper, W. W., (1961), Management Models and Industrial Applications of Linear Programming, Wiley & Sons, New York.
• Cinemre, N., (2004), Yöneylem Araştırması, 2.Baskı, Beta Basım Yayım Dağıtım, İstanbul.
• Cooper, W. W., Lejans, V. ve Sueyoshi, T., (1997), “Goal Programming Models and Their Duality Relations for Use in Evaluating Security Portfolio and Regression Relations”, European Journal of Operational Research, 98, 2, 431-443.
• Dağdeviren, M., Akar, D. ve Kurt, M., (2004), “İş Değerlendirme, Faktör Derece Puanlarının Belirlenmesinde Hedef Programlama Yönteminin Kullanılması”, Gazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi, 19, 1, 89-95.
• Dağdeviren, M. ve Eren, T., (2001), “Tedarikçi Firma Seçiminde Analitik Hiyerarşi Prosesi ve 0-1 Hedef Programlama Yöntemlerinin Kullanılması”, Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 16, 2, 41-52.
• Dinçer, E., (2003), “Stratejik Kalite Yönetiminde Kalite Fonksiyon Açınımının (QFD) Yeri ve Hedef Programlama Yöntemi ile Çözüm Yaklaşımı”, Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18, 1, 155-172.
• Doğan, İ., (1995), Yöneylem Araştırması Teknikleri ve İşletme Uygulamaları, 2.Baskı, Bilim Teknik Yayınevi, İstanbul.
• Dowlatshahi, S., (2001), “Product Life Cycle Analysis : A Goal Programming Approach”, Journal of the Operational Society, 52, 1, 1201-1214.
• Easton, F. F. ve Rossin, D. F., (1996), “A Stochastic Goal Programming for Employee Scheduling”, Decision Sciences, 27, 3, 541-568.
• Ergülen, A., (2003), “Gıda Ürünlerinin Kara Yolu İle Taşınmasında Maliyet Minimizasyonu : Bir Tamsayılı Doğrusal Programlama Uygulaması”, Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12, 2, 207-236.
• Evren, R. ve Ülengin, F., (1992), Yönetimde Çok Amaçlı Karar Verme, İstanbul Teknik Üniversitesi Matbaası, 1490.
• Ferland, J. A., (2001), “Generalized Assignment Type Goal Programming Problem: Application to Nurse Scheduling”, Journal of Heuristics, 7, 1, 391-413.
• Giokas, D., (2002), “The Use of Goal Programming, Regression Analysis and Data Envelopment Analysis for Estimating Efficient Marginal Costs of Hospital Services”, Journal of Multicriteria Decision Analysis, 11, 4-5, 261-268.
• Gülenç, İ. F. ve Karabulut, B., (2005), “Doğrusal Hedef Programlama ile Bir Üretim Planlama Probleminin Çözümü”, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9, 1, 55-68.
• Hajidimitriou, Y. A. ve Georgiou, A. C., (2002), “A Goal Programming Model For Partner Selection Decisions in International Joint Ventures”, European Journal of Operational Research, 138, 1.
• Hillier, F. S. ve Lierberman, G. J., (1995), Introduction to Mathematical Programming, Singapore, McGraw-Hill, International Editions.
• Ignizio, J. P., (1976), Goal Programming and Extensions, Lexington Books, Lexington, MA.
• Ignizio, J. P., (1985), Introduction to Linear Goal Programming, Second Edition, Duxbury Press.
• Ijiri, Y., (1965), Management Goals and Accounting for Control, Amsterdam, North-Holland, 1965.
• Keskin, A., (1992), Toplu Taşıma Sistemleri, İstanbul : İTÜ Kütüphanesi, 1487.
• Lee, S. M., (1972), Goal Programming for Decision Analysis, Auerback, Philadelphia.
• Lee, S. M., (1973), “Goal Programming for Decision Analysis of Multiple Objectives”, Sloan Management Review, 14, 2, 11-24.
• Lee, J. W. ve Kim, S. H., (2000), “Using Analytic Network Process And Goal Programming For Interdependent Information System Project Selection”, Computers & Operation Research, 27, 1.
• Leung, S., Yue Wu, C. H. ve Lai K. K., (2006), “Cross-Border Logistics with Fleet Management : A Goal Programming Approach”, Computers & Industrial Engineering, 50, 1, 263-272.
• Levin, R. I., Rubin, D. S., Stinson, J. P. ve Gardner, E. S. Jr., (1992), Quantitative Approaches to Management, Eight Edition, McGraw-Hill.
• Lin, T. W. ve O’Leary, D. E., (1993),“Goal Programming Applications in Financial Managemet”, Advances in Mathematical Programming and Financial Planning, 3, 1, 211-230.
• Linares, P. ve Romero, C., (2002), “Aggregation of Prefenrences in An Environmental Economics Context : A Goal Programming Approach”, The International Journal of Management Science (Omega), 30, 1.
• Öztürk, A., (2007), Yöneylem Araştırması, Genişletilmiş 9. Baskı, Bursa, Ekin Kitabevi.
• Rardini, R. L., (2000), Optimization In Operations Research, USA : Prentice Hall Inc.
• Schniederjans, M. J., (1984), Linear Goal Programming, Petrocelli Books, New Jersey.
• Steuer, R. E., (1986), Multiple Criteria Optimization : Theory, Computation and Application, John Wiley & Sons Inc., Canada.
• Turanlı, M. ve Köse, A., (2005), “Doğrusal Hedef Programlama Yöntemi İle Türkiye’deki Sigorta Şirketlerinin Performanslarının Değerlendirilmesi”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 4, 7, 19-39.