Bulanık Analitik Hiyerarşi Süreci Yönteminde Duyarlılık Analizleri: Yeni Bir Alternatifin Eklenmesi - Enerji Kaynağının Seçimi Üzerinde Bir Uygulama

Yıl 2008, Cilt: 7 Sayı: 14, 15 - 33, 01.12.2008

Aşkın Özdağoğlu

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Bulanık Analitik Hiyerarşi Süreci Yönteminde Duyarlılık Analizleri: Yeni Bir Alternatifin Eklenmesi - Enerji Kaynağının Seçimi Üzerinde Bir Uygulama

Öz

Karar kuramı, karar ağacının oluşturulması, doğrusal programlama ve simpleks yöntemi gibi konularda yazılan örnek karar verme problemlerinde, çözüme ulaşmada kullanılan değerler hazır olarak verilmektedir. Ancak gerçek işletme hayatında bu değerlere ulaşmak kolay değildir. Bu değerlere ulaşmanın zorlukları yanında yoğun rekabetin mevcut bulunduğu ve krizin yarattığı belirsizliklerin eklendiği bir ortamda bu değerler de her an değişebilmektedir. Karar vericiler bu değerlerde meydana gelebilecek değişmelerin çözümü nasıl etkileyeceğini bilmek istemektedirler. Bu değerlendirmeler, yukarıda sözü geçen ve diğer tüm karar verme problemlerinde duyarlılık analizleri ile yapılmaktadır. Verileri kalitatif değerlendirmeye, hesaplamaları ise matematiksel temellere dayanan Klasik ve Bulanık Analitik Hiyerarşi Süreci yöntemleri de birer karar destek aracı olarak kullanıldığından, sonuçlar konusunda duyarlılığının analizine ihtiyaç duyulabilmektedir. Klasik ve Bulanık Analitik Hiyerarşi Süreci’nin en önemli avantajı hem niteliksel hem de niceliksel değişkenleri değerlendirebilmesi açısından sıklıkla başvurulan çok kriterli karar verme teknikleri olmalarıdır. Bu çalışmada hem niteliksel hem de niceliksel alternatiflerin karşılaştırılmasına imkan sağlayan Bulanık Analitik Hiyerarşi Süreci yöntemi kullanılarak alternatiflerin önem düzeyleri tespit edilmiş ve bunun ardından genellikle doğrusal programlama ve simpleks yönteminde kullanılan duyarlılık analizleri Bulanık Analitik Hiyerarşi Süreci yöntemine entegre edilmiştir

Anahtar Kelimeler

Bulanık Analitik Hiyerarşi Süreci, Duyarlılık Analizleri, Seçim Kriterleri

Kaynakça

• Cebeci, U. (2008). “Fuzzy AHP-Based Decision Support System for Selecting ERP Systems in Textile Industry by Using Balanced Scorecard”. Expert Systems with Applications. (Baskıda makale)
• Chang, C-W. Wu, C-R. Lin, C-T. ve H-C. Chen (2007). “An Application of AHP and Sensitivity Analysis for Selecting The Best Slicing Machine”. Computers & Industrial Engineering 52, ss. 296–307
• Chatzimouratidis, A.I., P.A. Pilavachi (2008). “Sensitivity Analysis of The Evaluation of Power Plants Impact on The Living Standard Using The Analytic Hierarchy Process”. Energy Conversion and Management. 49. ss. 3599–3611
• Chen, H., D.F. Kocaoğlu (2008). “Sensitivity Analysis Algorithm for Hierarchical Decision Models”. European Journal of Operational Research. 185, ss. 266–288.
• Çakır, O ve M. S. Canbolat (2008) “A Web-Based Decision Support System for Multi-Criteria Inventory Classification Using Fuzzy AHP Methodology” Expert Systems with Applications. 35. Ss. 1367–1378
• Dağdeviren, M. ve İ. Yüksel (2008) “Developing A Fuzzy Analytic Hierarchy Process (AHP) Model for Behavior-Based Safety Management” Information Sciences. 178. ss. 1717–1733
• Ertuğrul, İ. ve N. Karakaşoğlu (2009) “Performance Evaluation of Turkish Cement Firms with Fuzzy Analytic Hierarchy Process and TOPSIS Methods” Expert Systems with Applications 36. ss. 702–715
• Gu, X. ve Q. Zhu (2006) “Fuzzy Multi-Attribute Decision-Making Method Based On Eigenvector Of Fuzzy Attribute Evaluation Space”. Decision Support Systems. 41 (2), ss.400-410.
• Güngör, Z. Serhadlıoğlu, G. ve S. E. Kesen (2009) “A Fuzzy AHP Approach To Personnel Selection Problem” Applied Soft Computing. 9. ss. 641–646
• Halaç, O. (1983) Kantitatif Karar Verme Yöntemleri. İstanbul: Alfa Yayınevi
• Heizer, J. Ve B. Render (2006) Operations Management. New Jersey: Prentice Hall
• Hsu, P-F., C-R. Wu ve Y-T. Li (2008). “Selection of Infectious Medical Waste Disposal Firms By Using The Analytic Hierarchy Process and Sensitivity Analysis”. Waste Management. 28. 1386–1394
• Kahraman, C., U. Cebeci ve Da Ruan. (2004) “Multi-Attribute Comparison Of Catering Service Companies Using Fuzzy AHP: The Case Of Turkey”. International Journal of Production Economics. 87(2), ss.171-184.
• Kulak, O. Ve C. Kahraman (2005) “Fuzzy Multi-Attribute Selection Among Transportation Companies Using Axiomatic Design And Analytic Hierarchy Process”. Information Sciences. 170 (2-4), ss.191-210.
• Lawrence J.A. Ve B.A. Pasternak (2002) Applied Management Science Modeling, Spreadsheet Analysis, And Communication For Decision Making. New York: John Wiley& Sons Inc.
• Lee, A. H. I. Chen, W-C. ve C-J. Chang (2008a) “A Fuzzy AHP and BSC Approach for Evaluating Performance of IT Department in the Manufacturing Industry in Taiwan” Expert Systems with Applications. 34. ss. 96–107
• Lee, S. K. Mogi, G. Kim, J. W. ve B. J. Gim (2008b) “Fuzzy Analytic Hierarchy Process Approach for Assessing National Competitiveness in the Hydrogen Technology Sector” International Journal of Hydrogen Energy 33. Ss. 6840-6848
• Lee, S. K. Mogi, G. ve J-W. Kim (2008c) “The Competitiveness of Korea as A Developer of Hydrogen Energy Technology: The AHP Approach”. Energy Policy 36. ss. 1284–1291
• Leung, L.C. ve D. Cao (2000) “On Consistency And Ranking Of Alternatives In Fuzzy AHP”. European Journal Of Operational Research. 124(1), ss.102-113.
• Levin, R.I., D.S. Rubin, J.P. Stinson Ve E.S. Gardner (1992) Quantitative Approaches To Management. New York: Mc-Graw Hill.
• Naghadehi, M. Z. Mikaeil, R. ve M. Ataei (2008) “The Application of Fuzzy Analytic Hierarchy Process (FAHP) Approach To Selection of Optimum Underground Mining Method for Jajarm Bauxite Mine, Iran” Expert Systems with Applications. (Baskıda makale)
• Öztürk, A. (2002) Yöneylem Araştırması. Bursa: Ekin Kitabevi.
• Render, B., R.M. Stair Ve M.E. Hanna (2003) Quantitative Analysis For Management. New Jersey: Prentice Hall.
• Sheu, J-B. (2004) “A Hybrid Fuzzy-Based Approach For Identifying Global Logistics Strategies”. Transportation Research. 40 (1), ss. 39-61.
• Taylor, B.W. (2002) Introduction To Management Science. New Jersey: Prentice Hall.
• Tiryaki, F. ve B. Ahlatçıoğlu (2009). “Fuzzy Portfolio Selection Using Fuzzy Analytic Hierarchy Process” Information Sciences 179. ss. 53–69
• Tolga, E., M. L. Demircan ve C. Kahraman (2005) “Operating System Selection Using Fuzzy Replacement Analysis And Analytic Hierarchy Process”. International Journal of Production Economics. 97 (1), ss. 89-117.
• Tütek H. Ve Ş. Gümüşoğlu (2000) Sayısal Yöntemler Yönetsel Yaklaşım. İstanbul: Beta Basımevi
• Walters, D. (2001) Quantitative Methods For Business. Harlow: Prentice Hall Inc.
• Winston, W. L. (2004) Operations Research Applications And Algorithms. Louiseville: Thomson Brooks/Cole.
• Wu, M-C. Lo, Y-F. ve S-H. Hsu (2008) “Fuzzy CBR Technique for Generating Product Ideas”. Expert Systems with Applications. 34. ss. 530–540.
• Yu, C-S. (2002) “A GP-AHP Method For Solving Group Decision-Making Fuzzy AHP Problems”. Computers & Operations Research. 29 (14), ss. 1969-2001.