Ekonomik Açıdan Biyolojik Çeşitliliğin Önemi The Importance of Biological Diversity In Terms Of Economic

Yıl 2009, Cilt: 8 Sayı: 15, 55 - 68, 01.06.2009

Aynur Demir

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Ekonomik Açıdan Biyolojik Çeşitliliğin Önemi The Importance of Biological Diversity In Terms Of Economic

Öz

1970’li yıllarda başlayan çevresel hareket biyolojik kaynaklara bakış açısını da değiştirmiştir. Bu döneme kadar tükenmez mal olarak algılanan biyolojik kaynakların iktisadi olarak kıt kaynaklar olduğunun anlaşılması üzerine, bu kaynakların korunması ve sürdürülebilir kullanımı gündeme gelmiştir. Biyosferin ve insan yaşamının sürekliliğinin garantisi olan biyolojik çeşitliğin ekonomik politikalara dahil edilerek sürdürülebilir kullanımının sağlanmasına yönelik önlemler alınmaya başlanmıştır. Alınan koruma önlemlerinin başarılı olabilmesinin önemli bir koşulu ise, biyolojik çeşitliliğin ve biyolojik çeşitlilikte olası kayıpların ekonomik öneminin ve değerinin bilinmesiyle mümkündür. Biyolojik çeşitlilikte olası kayıplar ekolojik süreçlerde olduğu gibi ekonomik ve sosyokültürel süreçlerde de tamiri güç kayıplara yol açabilmektedir. Bu bağlamda, öncelikli olarak biyolojik çeşitliliğin sağladığı mal ve hizmetlerin belirlenmesi ve bu hizmetlerin ekolojik, ekonomik ve sosyokültürel süreçlerdeki olası değerinin ortaya konması gerekmektedir. Bu da ancak ekolojik süreçlerle ekonomik süreçlerin aynı çatı altında, sürdürülebilir ekonomik politikalar kapsamında, birleştirilmesiyle mümkündür. Ancak bu durumda etkin politikalarla verimli kaynak kullanımı sağlanabilir. Özellikle zengin biyolojik çeşitliliğe sahip, gelişmekte olan ülkelerin kaynak kullanımında rasyonel tercihler yapmasında biyolojik çeşitliliğin sağladığı mal ve hizmetlerinin ekonomik öneminin ortaya konması gerekmektedir. Bu araştırmada da biyolojik çeşitliliğin sağladığı mal ve hizmetler belirlenerek, biyolojik çeşitliliğin ve biyolojik çeşitlilik kayıplarının ekonomik açıdan önemi ortaya konmaya çalışılmış ve ekolojik süreçlerle birlikte değerlendirilmiştir

Anahtar Kelimeler

Biyolojik çeşitlilik, ekonomik önem, çeşitlilik kaybı, sürdürülebilir gelişme, ekonomik politika

Kaynakça

• Anonymous (2002). United Nations (UN) Report of the World Summit on Sustainable Development, Johennesburg, South Africa-25 August- 4 September, 91. Anonymous (2001). The Value of Forest Ecosystems. Secreteriat of the Convention on Biological Diversity (CBD). Montreal, CBD Technical Series no. 4, SCBD, p.67 Aruoba, Ç. (2007). Yumurtalık Sulak Alanı İşlevlerinin Ekonomik Değeri, Kuş Araştırma Derneği (KAD), Ankara.
• Boyle, T.J.B., Boyle, C.E.B. (1994). Biodiversity, Temparate Ecosystems and Global Change. Springer-Verlang Berlin, Heidelberg, NATO Scientific Affairs Division.
• Costanza, R., d’Arge, R., d’Groot, R., Farber, S., Grasso, M., Hannon, B., Limburg, K., Naeem, S., O’Neill, V.R., Paruelo, J., Raskin, G. R., Sutton, P., van den Belt, M. (1997). The value of the world’s ecosystem services and natural capital, Nature, vol.387;253-260.
• De Groot, R., Wilson, A.M., Boumans, J.M.R. (2002). A Typology fort he Classification and Valuation of Ecosystem Functions, Goods and Services. Ecological Economics. 41;393-408.
• De Groot, R. (2006). Function-Analysis and Valuation as a Tool to assess Land Use Conflicts in Planning for Sustainable, Multi-Functional Landscapes. Landscape and Urban Planning, 75;175-186.
• Erdem, E.H. (2004). Biyolojik Çeşitliliğin Ekonomik Değerinin Belirlenmesi; Yabani Orkide Örneği, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
• Freeman, A.M.III. (2003). The Measurement of Environmental and Resource Values; Theroy and Methods, Resources for the Future, Washington D.C.
• Kumar, P. (2004). Valuation of Medicinal Plants for Pharmaceutical Uses. Current Science, 86 (7); 930-937.
• Nunes, D.L.A.P., Van den Bergh,M.J.C.J., Nijkamp,P., (2000). Ecological- Economic Analysis and Valution of Biodiversty, Tinbergen Institute, Web erişim, 02.03.2008, http://www.tinbergen.nl//discussion.papers/00100pdf.
• Nunes, D, L.A.P., Van den Bergh, .M. J.C.J., Nijkamp, P. (2003). The Ecological Economics of Biodiversity; Methods Application. UK, Edward Elgar Publishing (EE), p 23,14, 16, 55.
• Özhatay, N., Ekim, T., Öztürk, R., Yüzbaşıoğlu, S., Genç, İ. (2005/a). CITES Listesinde Bulunan Bazı Türkiye Geofitlerinin Koruma Statüleri ve Sürekli Kullanım Olanaklarının İncelenmesi. TÜBİTAK, Proje No: TBAGÇ.SEK/21 (102T107), İstanbul.
• Özhatay, N., Byfield,A., Atay, S. (2005/b). Türkiye’nin 122 Önemli Bitki Alanı. İstanbul, WWF- Türkiye (Doğal Hayatı Koruma Vakfı)Yayınları, s.23, 18, 13, 408
• Özsabuncuoğlu, H.İ., Uğur,A.A. (2005). Doğal Kaynaklar Ekonomisi, Yönetim ve Politika. Ankara, İmaj Yayınevi, s. 241. Pearce, D., Puroshothaman, S. (1993). Protecting Biological Diversity:The Economic Value of Pharmaceutical Plants. UK, Centre for Social and Economic Research on the Global Environment University Collage London and University of East Anglia.
• Simpson, R. D., Sedjo, A.R, Reid, W. J. (1996). Valuing Biodiversity for Use in Pharmaceutical Research. The Journal of Political Economy, Vol 104 (1);163-185.
• Tekeli, İ., Güler, Ç., Yerli, V.S., Algan, N., Vaizoğlu,A.S., Kaya, D.A., Öztürk, B., Mutlu, B., Demirayak, F. (2006), “Dünya’da ve Türkiye’de Biyolojik Çeşitliliği Koruma. Türkiye Bilimler Akademisi Raporlar”, (13), s. 21,49,45, 143, 113.
• Toksoy, D., Gümüş, C., Ayyıldız, H. (2003). Türkiye’de Orman Kaynaklarının Durumu ve Tıbbi Bitkilerin Ticareti Üzerine Bir Değerlendirme. Orman ve Ekonomi Dergisi,Yıl 2 (8);7-14.
• Turner, K R.. Button K., Nijkamp, P. (1999). Ecosystems and Nature: Economics, Science and Policy. An Elgar Reference Collection, Environmental Analysis and Economic Policy, Vol. 7.;39-42, U.K.
• Turner, K.R.,Van den Bergh, M.J.C.J., Söderqvist, T. Barendregt,A., Von den Straaten, j., Maltby, E., Von Lerland, E.C. (2000). Ecological Economic Analisis of Wetlands: Scientific Integration for Managment and Policy. Ecological Economics,35;7-23.