Öz
This
article is about the relationship of remote sensing technology and its global
information systems with archeology. Aerial photo is one of the main discourse
of remote sensing technology. Today, remote sensors are cameras, planes, tavs,
satellites. There are multiple benefits of remote sensing technology, it ranges
from management of land's resources to management of traffic.
Remote
Sensor System, is basically, measuring electromagnetic energy reflected from
the objects. Cameras, shortwave radio, spectroradiometers, and human eye are
examples to this systems. Light, heat and radio waves are forms of
electromagnetic energy. This system helps us get an image of the earth with the
reflections of these waves. It is also used to discover archeological areas.
The use of this technic increases everyday around the world. This article also
aims to inform on synthetic aperture radar, termal infra-red, multi spectral
system and remote sensing air photography This article aims to prove that these
technologies can be used to discover new archeological areas like Hattusa,
Erythrai, Keykenes, Sagalassos using international and Turkish resources.
Remote
Sensing Technology grows using a variety of different branches professions
(archeology, geography, geology and computer sciences) . Remote sensing
technology is a great source to use for the undiscovered archeological works in
Turkey.
Anahtar Kelimeler
remote sensing technogies global information system archeology air photos teral intrared senthetic radar
Kaynakça
- Atalan Nurdan, Çayırezmez/Pınar Ertepınar Kaymakçı/Geoffrey D. Summers(2008).‘Remote Sensing at Kerkenes:Combining Geoghysical and other Methods’ Kerkenes(de Uzaktan Algılama:Jeofizik ve Diğer Yöntemlerin Birleştirilmesi, Joudram of Earth Sciences Application and Research Centre of Hacettepe University, Hacettepe Üniversitesi Yerbilimleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Dergisi) Yerbilimleri, 29 (2),Ankara:87-100.
- Aksoy Yaşar,2001.İzmir İl Kültür Envanteri, İzmir Kültür Müdürlüğü Projeler Dairesi Bşk.Yay.
- Tekinsoy Pelin /Prof.Dr.Ural Dinç, 2001.Üzaktan Algılama Nedir? HKMO Bülteni Şubat, Ankara
- Bank Emin., 2013‘Yönetim Bilişim Sistemlerinde Coğrafi Bilgi Sistemleri Teknolojisinin Önemi’ 30. Ulusal Bilişim Kurultayı, 28-29 KasımJW Marriott Hotel Ankara:23.
- Erbay, Fethiye, 1998. ”Development of The Display Technigues in Museums as a Service Sector’, IRCICA Newsletter, Research Center Islamic History, Architecture, Arts, İstanbul:21.
- Erbay. Mutlu, 2002.Gelişen Teknoloji Karşısında Müzelerin Değişen Konumu, 6.Müzecilik Semineri Bildirileri, Askeri Müze Yay.,2002/09, İstanbul: 27-30.
- Erbay. Mutlu, 2014.Bilişim Teknolojilerinin Müze ve Müze Sergilemelerinde Kullanım Alanları The Utilization Area of Information Technologies on Museums And Exibitions, Boğaziçi Üniversitesi Yönetim Bilişim Sistemleri, 16 -17 Ekim, İstanbul.Erdoğan N.J./A.M.Özer,
- H.Yıldırım,M.E.Özel,S.Gülçur, U.Esin., 1998. ‘Arkeolojik Yapıların Uzaktan Algılama Uydu Verileriyle Araştırılması’, T.C Kültür Bakanlığı Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü, XIII. Arkeometri Sonuçları Toplantısı, Ankara.
- Demirci Şahinde.,Ahmet Hilmi Balçı., 1998.‘Metaarkeoloji: Arkeometri Arkeoloji İlişkisi Üzerine’ T.V Kültür Bakanlığı Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü, XIII. Arkeometri Sonuçları Toplantısı, Ankara.
- Devereux B.J,/G.S.Amable./P.Crow,A.D.Cliff; 2005.‘The Potential Of Airborne Lidar For Detection Of Archaeological Features Under Woodland Canopies’ Antiguity vol 79:305,
- L.Loeb,Using, John, 2006.‘Satellite Images to Search for Ancient Settlements’, Harvard Üniversity, Amerika:23.
- Lasaponara, Rosa, Nicola Masini, 2013.’Remote Sensing in Archaelogy :An Overview’ Journal of Aeronautics &Space Technologies Havacılık ve Uzay Teknolojileri Dergisi, Jan, vol 6, issue 1:7-17
- V.De Laet/E.Paulissen/G.Verstraeten, 2009.‘Remote Sensing, GIS En Geo-Archeologisch Onderzoek, Case Studies İn Turkiji’, Egypte en İtalie, Center for Archaeological Sciences, K.U.Leuven Belgium:34.
- Karaarslan S.Vedat ., ‘2009.Bilişim Teknolojileri ve Uzay Arkeolojisi Yakınsaması Bağlamında Uydular ile Uzaktan Algılama ile Buluntu Tespiti’, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Üniversiteler Mah. Dumlupınar Blv. No 1 , Çankaya, Ankara:23.
- Ozan Artun., 2005.Korykos’ta Bulunan Su Kanalı Ve Terasların İncelenmesi Üzerine Bir Çalışma, Çukurova Ünversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Arkeometri Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Adana:23.
- Ozulu, İ./Murat Altan Metin., 2007.‘ Hava Fotoğrafları Kullanılarak Arkeolojik Alanların Değişim Analizi Hattusa Örneği’, Anadolu Üniversity, Journal of Sciences &Technology, vol 8, issue 2, Eskişehir:463-473.
- Şekertekin, Ali İhsan., 2013. Uzaktan Algılama Verileri ile Bölgesel Çevre Etkilerinin Belirlenmesi: Zonguldak Örneği, Bülent Ecevit Üniversitesi, Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Anabilim Dalında Yüksek Lisans Tezi,Zonguldak:23.
- Waelkens, Marc., 1998.”The Survey Around Sagalossos 1996.” The Survey and Archaeometrical Research at Sagalassos 1996, T.V Kültür Bakanlığı Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü, XIII. Arkeometri Sonuçları Toplantısı, Ankara:34-35
- (Çevimiçi) www.arkeotekno.com/hbr_74_uydular_ve_arkeoloji.html 23.06.2014
- (Çevimiçi) Haber com; Trakya'dan İstanbul'a 'Bir Başkentin Su Yolları' Koç Üniversitesi 23.06.2014(Çevimiçi) Anadolu Medeniyetleri araştırma merkezi sergisi13.11.2012 (Çevimiçi)paleoberkay.blogspot.com.tr/2011/03/arkeolojide-bölgesel-calsmalar-katlm.html23.06.2014
- (Çevimiçi) www.sagalassos.be/en/node/1308 23.06.2014
- (Çevimiçi)http://news.harvard.edu/gazette/story/2012/03/new-frontier-in-archaeology/23.06.2014
- (Çevimiçi) http://www.haberler.com/trakya-dan-istanbul-a-bir-baskentin-su-4086340-haberi/, 23.06.2014
Öz
Günümüzde
uzaktan algılama verileri kamera ve sensörler ile donatılmış uçaklar, insansız
hava araçları ve uydular aracılığı ile
toplanmaktadır. Uzaktan algılama ile toplanan veriler çok fazla kullanım
alanına sahiptir. Ülke kaynaklarının verimli yönetilmesinden, trafik kontrol
sistemi gibi birçok kullanım alanı mevcuttur. Uzaktan
algılama, coğrafi algılama yöntemleri Türkiye’de bulunan toprak altı tarihi
eserlerin envanterinin tam ve eksiksiz olarak çıkarılmasına imkan sağlayacak
bir sistemdir.
Uzaktan algılama teknolojileri arkeolojik alanların keşfinde de kullanılmaktadır.
Bu çalışma uzaktan
algılama teknolojileri ve global bilgi sistemlerinin arkeoloji alanında
gerekliliğini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Hava fotoğrafları uzaktan
algılamanın temel unsurlarından biridir
Makale uzaktan algılama konusunu açıkladıktan sonra arkeoloji alanında
topografik alan, hava fotoğrafları üzerinden yapılan araştırmaları sınıflandırmayı
hedeflemektedir. Ayrıca makale sentetik aralık radarı hakkında bilgi vererek,
termal infra-red, multi spectral sistem, hava fotoğraflarının uzaktan algılama
konusuyla ilgisine değinmekte ve bu alanların arkeoloji dalında kullanımını
anlatmaktadır. Global bilgi sistemleri, sobel tekniğinin, coğrafi
bilgi sistemlerinin uzaktan algılama gibi yüksek teknolojiye sahip olan sistemlerin
arkeolojik alanların tespitinde kullanılabileceğini kanıtlamayı
hedeflemektedir. Bu amaçla makalede Erythrai, Keykenes, Sagalassos gibi antik
sit alanları örnek verilerek özellikle Sar ve infra-red map gibi haritaların,
sobel tekniği tarihi ören yerlerinin tespitinde, antik yolları bulmada önemli teknikler
olduğu vurgulanmıştır.
Anahtar Kelimeler
uzaktan algılama teknolojileri global bilgi sistemleri arkeoloji hava fotoğrafları termal radar
Kaynakça
- Atalan Nurdan, Çayırezmez/Pınar Ertepınar Kaymakçı/Geoffrey D. Summers(2008).‘Remote Sensing at Kerkenes:Combining Geoghysical and other Methods’ Kerkenes(de Uzaktan Algılama:Jeofizik ve Diğer Yöntemlerin Birleştirilmesi, Joudram of Earth Sciences Application and Research Centre of Hacettepe University, Hacettepe Üniversitesi Yerbilimleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Dergisi) Yerbilimleri, 29 (2),Ankara:87-100.
- Aksoy Yaşar,2001.İzmir İl Kültür Envanteri, İzmir Kültür Müdürlüğü Projeler Dairesi Bşk.Yay.
- Tekinsoy Pelin /Prof.Dr.Ural Dinç, 2001.Üzaktan Algılama Nedir? HKMO Bülteni Şubat, Ankara
- Bank Emin., 2013‘Yönetim Bilişim Sistemlerinde Coğrafi Bilgi Sistemleri Teknolojisinin Önemi’ 30. Ulusal Bilişim Kurultayı, 28-29 KasımJW Marriott Hotel Ankara:23.
- Erbay, Fethiye, 1998. ”Development of The Display Technigues in Museums as a Service Sector’, IRCICA Newsletter, Research Center Islamic History, Architecture, Arts, İstanbul:21.
- Erbay. Mutlu, 2002.Gelişen Teknoloji Karşısında Müzelerin Değişen Konumu, 6.Müzecilik Semineri Bildirileri, Askeri Müze Yay.,2002/09, İstanbul: 27-30.
- Erbay. Mutlu, 2014.Bilişim Teknolojilerinin Müze ve Müze Sergilemelerinde Kullanım Alanları The Utilization Area of Information Technologies on Museums And Exibitions, Boğaziçi Üniversitesi Yönetim Bilişim Sistemleri, 16 -17 Ekim, İstanbul.Erdoğan N.J./A.M.Özer,
- H.Yıldırım,M.E.Özel,S.Gülçur, U.Esin., 1998. ‘Arkeolojik Yapıların Uzaktan Algılama Uydu Verileriyle Araştırılması’, T.C Kültür Bakanlığı Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü, XIII. Arkeometri Sonuçları Toplantısı, Ankara.
- Demirci Şahinde.,Ahmet Hilmi Balçı., 1998.‘Metaarkeoloji: Arkeometri Arkeoloji İlişkisi Üzerine’ T.V Kültür Bakanlığı Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü, XIII. Arkeometri Sonuçları Toplantısı, Ankara.
- Devereux B.J,/G.S.Amable./P.Crow,A.D.Cliff; 2005.‘The Potential Of Airborne Lidar For Detection Of Archaeological Features Under Woodland Canopies’ Antiguity vol 79:305,
- L.Loeb,Using, John, 2006.‘Satellite Images to Search for Ancient Settlements’, Harvard Üniversity, Amerika:23.
- Lasaponara, Rosa, Nicola Masini, 2013.’Remote Sensing in Archaelogy :An Overview’ Journal of Aeronautics &Space Technologies Havacılık ve Uzay Teknolojileri Dergisi, Jan, vol 6, issue 1:7-17
- V.De Laet/E.Paulissen/G.Verstraeten, 2009.‘Remote Sensing, GIS En Geo-Archeologisch Onderzoek, Case Studies İn Turkiji’, Egypte en İtalie, Center for Archaeological Sciences, K.U.Leuven Belgium:34.
- Karaarslan S.Vedat ., ‘2009.Bilişim Teknolojileri ve Uzay Arkeolojisi Yakınsaması Bağlamında Uydular ile Uzaktan Algılama ile Buluntu Tespiti’, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Üniversiteler Mah. Dumlupınar Blv. No 1 , Çankaya, Ankara:23.
- Ozan Artun., 2005.Korykos’ta Bulunan Su Kanalı Ve Terasların İncelenmesi Üzerine Bir Çalışma, Çukurova Ünversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Arkeometri Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Adana:23.
- Ozulu, İ./Murat Altan Metin., 2007.‘ Hava Fotoğrafları Kullanılarak Arkeolojik Alanların Değişim Analizi Hattusa Örneği’, Anadolu Üniversity, Journal of Sciences &Technology, vol 8, issue 2, Eskişehir:463-473.
- Şekertekin, Ali İhsan., 2013. Uzaktan Algılama Verileri ile Bölgesel Çevre Etkilerinin Belirlenmesi: Zonguldak Örneği, Bülent Ecevit Üniversitesi, Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Anabilim Dalında Yüksek Lisans Tezi,Zonguldak:23.
- Waelkens, Marc., 1998.”The Survey Around Sagalossos 1996.” The Survey and Archaeometrical Research at Sagalassos 1996, T.V Kültür Bakanlığı Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü, XIII. Arkeometri Sonuçları Toplantısı, Ankara:34-35
- (Çevimiçi) www.arkeotekno.com/hbr_74_uydular_ve_arkeoloji.html 23.06.2014
- (Çevimiçi) Haber com; Trakya'dan İstanbul'a 'Bir Başkentin Su Yolları' Koç Üniversitesi 23.06.2014(Çevimiçi) Anadolu Medeniyetleri araştırma merkezi sergisi13.11.2012 (Çevimiçi)paleoberkay.blogspot.com.tr/2011/03/arkeolojide-bölgesel-calsmalar-katlm.html23.06.2014
- (Çevimiçi) www.sagalassos.be/en/node/1308 23.06.2014
- (Çevimiçi)http://news.harvard.edu/gazette/story/2012/03/new-frontier-in-archaeology/23.06.2014
- (Çevimiçi) http://www.haberler.com/trakya-dan-istanbul-a-bir-baskentin-su-4086340-haberi/, 23.06.2014
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Mühendislik |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2018 |
| Gönderilme Tarihi | 8 Mart 2018 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 Cilt: 17 Sayı: 33 |
Kaynak Göster
Bu eser Creative Commons Alıntı-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.