HEPP SELECTION IN TURKEY WITH MULTI-CRITERIA DECISION MAKING METHODS

Yıl 2022, Cilt: 21 Sayı: 41, 68 - 79, 28.06.2022

Semra Albayrak , Münevver Turanlı

https://doi.org/10.55071/ticaretfbd.1113158

Cited By: 1

Öz

Currently, in the years following the Industrial Revolution, energy resources are of great importance in terms of the development of humanity and production activities in societies. Since the industrial revolution, it has been in the position of an active force in the development of modern civilizations. The increase in technological developments that emerged after the industrial revolution is directly dependent on energy resources. The recent increase in the environmental damage caused by fossil energy fuels, which have been in use for the last 2 centuries, has led people to seek alternative sources for their energy needs. In this study, 6 criteria were determined by using the TOPSIS method, which is one of the multi-criteria decision-making methods; The units and codes regarding these criteria and the installations of Hydroelectric Power Plants were evaluated. In this study, 17 dams from various regions were discussed; A number of analyzes have been put forward by scoring various criteria.

Anahtar Kelimeler

HEPP, Renewable Energy, TOPSIS

ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YÖNTEMLERİ İLE TÜRKİYE’DE HES (HİDROELEKTRİK SANTRAL) SEÇİMİ

Öz

Güncel olarak Sanayi Devrimi’nden sonraki yıllarda enerji kaynakları, toplumlarda insanlığın ve üretim faaliyetlerinin gelişmesi açısından çok büyük önem taşımıştır. Sanayi devriminden bu yana modern medeniyetlerin gelişim göstermesinde etkin bir kuvvet pozisyonunda bulunmuştur. Sanayi devriminin ardından ortaya çıkmış olan teknolojik kapsamlı gelişmelerde artış görülmesi doğrudan enerji kaynaklarına bağlı olmaktadır. Son 2 yüzyıl süresince kullanımı devam etmekte olan fosil nitelikli enerji yakıtlarının meydana getirdiği doğa zararlarının, güncel olarak gittikçe artış göstermesi, insanların enerji gereksinimleri açısından alternatif kaynak arayışına girmesine sebebiyet vermiştir. Bu çalışmada çok kriterli karar verme yöntemlerinden biri olan TOPSIS yöntemi kullanılarak 6 kriter belirlenmiş olup; bu kriterlere dair birimler ve kodlarla Hidroelektrik Enerji Santrallerinin kurulumları değerlendirilmiştir. Bu çalışmada çeşitli bölgelerden 17 adet baraj ele alınmış olup; çeşitli kriterlerin puanlandırılması ile birtakım analizler ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

HES, Yenilenebilir Enerji, TOPSIS

Kaynakça

• Ak Oğuz, M. (2018). AHP ve TOPSIS yöntemi ile tedarikçi seçimi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 17(34), 69-89.
• Aslay, F. (2021). TOPSİS çok kriterli karar verme yöntemi ile güneş enerjisi sistemlerinde panel seçimi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (28), 548- 551.
• Bayazıt, Y. (2013). Seydisuyu Havzasının hidroelektrik potansiyelinin araştırılması [Yüksek Lisans Tezi]. Anadolu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Eskişehir.
• Derse, O. & Yontar, E. (2020). SWARA-TOPSIS yöntemi ile en uygun yenilenebilir enerji kaynağının belirlenmesi. Endüstri Mühendisliği Dergisi, 31(3), 389-419.
• Gündoğan, K., & Borat, O. (2021). Çelik yapıda kullanılan endüstriyel boya için AHP ve TOPSİS yöntemleri uygulanarak yapılan tedarikçi seçimi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 20(40), 162-177.
• IHA. (2020). Türkiye’de hidroelektrik enerji santralleri. https://www.hydropower.org/country-profiles/turkey adresinden 22 Şubat 2022 tarihinde alınmıştır.
• Külekçi, Ö. C. (2009). Yenilenebilir enerji kaynakları arasında jeotermal enerjinin yeri ve Türkiye açısından önemi. Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi, 1(2), 83-91.
• Koçak, A., Yazılım seçiminde analitik hiyerarşi yöntemi yaklaşımı ve bir uygulama, Ege Akademik Bakış Dergisi, 3(1), 67-77.
• Özden, Ü. H. (2009). Türkiye'de ki mevduat bankalarının performansları: Çok kriterli karar verme yöntemleri ile analiz. Detay Yayıncılık. Ankara.
• Şekkeli, M., & Keçecioğlu, Ö. (2011). Hidroelektrik santrallerin Türkiye’deki gelişimi ve Kahramanmaraş bölgesi örnek çalışması. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 14(2), 19-26.
• TSKB. (2020). Hidroelektrik enerji santrallerinin değerlendirilmesi. https://www.tskb.com.tr/tr/arama-sonuc?search=HES. adresinden 21 Şubat 2022 tarihinde alınmıştır.
• Twidell, J. & Weir, T. (2015). Renewable energy resources. Routledge. E. F.N. Spon, London.
• Turanlı, M. (1988). Pazarlama Yönetiminde Karar alma. İstanbul Beta Basım. İstanbul.
• Uludağ, A. S. & Doğan, H. (2016). Çok kriterli karar verme yöntemlerinin karşılaştırılmasına odaklı bir hizmet kalitesi uygulaması. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2), 17-48.
• USGS.(2012).Hydroelectric power water use. https://www.usgs.gov/special-topic/water-science-school/science/hydroelectric-power-water-use?qt-science_center_objects=0#qt-science_center_objects adresinden 21 Şubat 2022 tarihinde alınmıştır.