Bibliography of Content Criticism Studies in Turkey and Its Evaluation

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 1, 269 - 304, 30.06.2024

Mehmet Ali Çalgan

https://doi.org/10.33718/tid.1465760

Öz

The subject of content criticism in ḥadīth remains current and academic studies in this field are increasing rapidly in our country and in the Islamic world. Therefore it is becoming difficult to follow these studies. The purpose of this article is to present a list of academic articles, theses and books prepared so far in the field of content criticism in ḥadīth in Turkey and to make a general evaluation. According to our determination, a total of 341 studies have been conducted on content criticism, 194 of which are articles, 35 doctoral theses, 52 master's theses and 60 books. In our study, these works have been classified under the following main headings at the primary level: Contemporary Content Criticisms, General and Theoretical Issues, Criteria of Content Criticism, Content Criticism Practice of Ḥadīths in the Past, Premises of Content Criticism, Problems of Content Criticism, Transmitter Interventions, Other Topics Related to Content Criticism. When we look at the distribution of content criticism studies according to these main headings, it is seen that the most studies are under the title of “Contemporary Content Criticisms”. In our opinion, accoding to this distribution some issues that deserve more priority have been less studied. This is because, conducting content criticism without preparing a strong theoretical and methodological basis by conducting sufficient research on issues such as transmitter interventions, problems, premises, criteria and general nature of content criticism will make it difficult to obtain accurate results.

Anahtar Kelimeler

Ḥadīth, Criticism, Ḥadīth Criticism, Content Criticism, Bibliography.

Türkiye’de Yapılan Metin Tenkidi Araştırmaları Kaynakçası ve Değerlendirilmesi

Öz

Hadiste metin tenkidi konusu güncelliğini korumakta, ülkemizde ve İslam dünyasında bu sahada yapılan akademik çalışmalar hızla artmakta ve bu sebeple bu çalışmaların takibi zorlaşmaktadır. Bu makalenin amacı hadis sahasında metin tenkidine dair bugüne kadar hazırlanmış olan akademik nitelikli makale, tez ve kitapların bir listesini sunmak ve genel bir değerlendirmesini yapmaktır. Tespitimize göre metin tenkidi konusunda toplam 341 çalışma yapılmış olup bunların 194’ü makale, 35’i doktora tezi, 52’si yüksek lisans tezi ve 60’ı kitaptır. Çalışmamızda bu eserler birincil seviyede şu ana başlıklara göre tasnif edilmiştir: Günümüzde Yapılan Metin Tenkitleri, Genel ve Teorik Konular, Metin Tenkidinin Kıstasları, Muhaddislerin Geçmişteki Metin Tenkidi Tatbikatı, Metin Tenkidinin Öncülleri, Metin Tenkidinin Sorunları, Ravi Tasarrufları, Metin Tenkidiyle İlgili Diğer Konular. Metin tenkidi çalışmalarının bu ana başlıklara göre dağılımına bakıldığında en fazla çalışmanın “Günümüzde Yapılan Metin Tenkitleri” başlığında olduğu görülmektedir. Kanaatimizce bu dağılımda daha fazla öncelik hak eden bazı konular arka planda kalmıştır. Zira ravi tasarrufları, metin tenkidinin sorunları, öncülleri, kıstasları ve genel mahiyeti gibi meseleler hakkında yeterli seviyede araştırma yapılarak güçlü bir teorik ve metodolojik zemin hazırlanmadan metin tenkidine yönelinmesi isabetli sonuçlar alınmasını zorlaştıracaktır. Ayrıca, muhaddislerin metin tenkidi tatbikatı konusunun da yine teorik arka plan çalışmaları yapıldıktan sonra daha fazla incelenmesi gerektiğini düşünmekteyiz.

Anahtar Kelimeler

Hadis, Tenkid, Hadis Tenkidi, Metin Tenkidi, Kaynakça

Kaynakça

• Ahatlı, Erdinç. “Cumhuriyet Dönemi Hadis Şerhçiliği Bibliyografyası”. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi 11/21 (2013), 201-270.
• Çalgan, Mehmet Ali. Muhaddisler Muhteva Tenkidi Yaptı Mı?. İstanbul: İFAV Yayınları, 2023.
• Çiftçi, Mehmet Emin. “Günümüz Türkiye’sinde Metin Tenkidi ile İlgili Metodoloji Çalışmaları”. Darülhadis: İslami Araştırmalar Dergisi 1 (2021), 118-138.
• Dümeynî, Misfir b. Gurmullah. Mekâyis nakdi mutûni’s-sünne. Riyad: yy., 1984.
• Erünsal, İsmail vd. İlâhiyat Fakülteleri Tezler Kataloğu (1953-2015). İstanbul: İSAM Yayınları, 2017.
• Gül, Recep Emin. “2012-2017 Yıllarında Türkiye’de Yapılan Hadis Tezleri Bibliyografyası ve Değerlendirilmesi”. Mîzânü’l-Hak: İslami İlimler Dergisi 6 (2018), 93-123.
• HL, Güncel Hadis Literatürü ve Araştırmaları. “Hadis Literatürü”. Erişim 01 Nisan 2024. https://www.hadisliteraturu.com/
• Ökdem, Ahmet. Hadis Tenkidinde Tariklerin Karşılaştırılmasının Kuralları. Kayseri: Erciyes Üniversitesi, 2019.
• Özkan, Halit. “Cumhuriyet Dönemi Hadis Çalışmaları: Bir Hasıla”. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi 11/21 (2013), 9-39.
• Ürkmez, Ahmed. “Tenkit Temelli Türkçe Hadis Çalışmaları Bibliyografyası”. Erzurum Kültür ve Eğitim Vakfı Akademi Dergisi - Sosyal Bilimler -. 17/55 (2013), 201-224.
• Polat, Salahattin. Metin Tenkidi. İstanbul: İFAV Yayınları, 2015.
• Yılmazörnek, Betül. “Türkiye’de Hadis Usûlü Alanında Hazırlanan Tezler -Bir Liste Çalışması-”. Hadis Tetkikleri Dergisi 12/1 (2014), 103-130.