THE EFFECT OF ETHICAL LEADERSHIP AND ETHICAL CLIMATE ON PERFORMANCE OF INTERNAL AUDITORS AND A RESEARCH

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 2, 249 - 280, 31.12.2019

Büşra Yasan Sibel Doğan Banu Tarhan Mengi

Öz

At the institutions; positive approach of the management and
the employees to the ethical values, improves the quality and the productivity.
Employees as the members of the organisation define the ethical values and
behave in accordance with to make them standardized. Leades also have a critical
role for the existance of strong and positive ethical climate. This study is
performed in order to test the influence of ethical leadership on ethical
climate and on the working performance of internal auditors who are the
examples of this study. 

To this end, certified internal auditors have participared
to TIDE (Türkiye İç Denetçiler Enstitüsü – Turkey Internal Auditors Institute)
are chosen as target group.281 internal auditors are participated to the survey
and “questionnaire method” is used as a method of data collection. “Personal
Information Form”, “Ethical Climate Scale”, “Ethical Leadership Scale” and
“Performance Scale”are being directed to the participants.  The results of the simple regression analysis
applied on the data collected, show us the effects of ethical climate on acts,
codes and rules, responsibility and productivity, caring and personal benefit
on the performance of internal auditor.

Anahtar Kelimeler

Ethical leadership, Ethical climate, Internal auditor, Performance

Etik Liderlik Ve Etik İklimin İç Denetçilerin Performansına Etkisi Ve Bir Araştırma

Öz

Kuruluşlarda, yönetimin ve çalışanların etik değerlere karşı
olan olumlu tutumu, kurumun kalitesini ve verimliliğini artırmaktadır.
Çalışanlar örgütün bir üyesi olarak etik değerleri tanımlamakta, sergiledikleri
davranışlar ile standart hale gelmesine katkı sağlamaktadır. Liderler de güçlü
ve olumlu bir etik iklimin var olmasında önemli rol oynamaktadır. Yapılan bu
çalışma, etik liderliğin etik iklim üzerindeki etkisini ve araştırmanın
örneklemini oluşturan iç denetçilerin iş performansını nasıl etkilediğini test
etmek için gerçekleştirilmiştir.

Bu amaç doğrultusunda, araştırmanın hedef kitlesini Türkiye
İç Denetim Enstitüsü'ne kayıtlı sertifikalı iç denetçiler oluşturmaktadır.
Araştırmaya 281 iç denetçi katılmış olup, anket yöntemi ile veri toplanmıştır.
“Kişisel Bilgi Formu”, “Etik İklim Ölçeği”, “Etik Liderlik Ölçeği” ve
“Performans Ölçeği” kullanılarak anket soruları hazırlanmıştır. Toplanan
verilere uygulanan Basit Regresyon Analizi sonucunda, etik liderlik ile
birlikte etik iklimin alt boyutları olan yasalar, kodlar ve kurallar,
sorumluluk ve verimlilik, önemseme ve kişisel çıkarın iç denetçi performansı
üzerinde pozitif yönde etkisi olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Etik liderlik, Etik iklim, İç denetçi, Performans

Kaynakça

• Benligiray, S. (1999). İnsan Kaynakları Açısından Otellerde Performans Yönetimi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Bilgen, A. (2014). Çalışanların Etik Liderlik Ve Etik İklim Algılamalarının Örgütsel Bağlılıklarına Etkisi: Özel ve Kamu Sektöründe Karşılaştırmalı Bir Uygulama. İstanbul: Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör Analizi: Temel Kavramlar ve Ölçek Geliştirmede Kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 32(32), 470-483.
• Çalışkan, T. & Çınar, S. (2012). Akran Desteği: Geçerlik ve Güvenilirlik Çalışması. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2(1), 51-57.
• Demirok, A. (2018). Örgütsel Sinizm ve İş Performansı Arasındaki İlişki: Diyarbakır’da Çalışan Kadrolu ve Sözleşmeli Personel Örneği. Ankara: Yüksek Lisans Tezi, Türk Hava Kurumu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Doyrangöl, N. C. (2002). Sermaye Piyasası Aracı Kurumlarında Etkili Bir İç Kontrol Sistemi ve Denetim Fonksiyonu. İstanbul: Lebib Yalkın Matbaası.
• Elgin, T. (2006). Jandarma Teşkilatı İçin Etik Kodu Önerisi. Kütahya: Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Eser, G. (2007). Etik İklim ve Yöneticiye Güvenin Örgüte Bağlılığa Etkisi. İstanbul: Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Hayatoğlu, Ö. (2010). Etik İklimin; Satış Elemanlarının İş Tutumlarına ve İş Performanslarına Etkisi: İlaç Sektöründe Bir Uygulama. Bolu: Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Karadut, G. (2014). Etik İklimin ve Örgütsel Adalet Algılarının Çalışanların İş Tatminine Etkisi: Konaklama Işletmelerinde Amprik Bir Uygulama. İstanbul: Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kayapalı Yıldırım, S. (2016). Etik İklim ve Örgütsel Kontrol Mekanizmalarının Sanal Kaytarma Davranışı Üzerindeki Etkisinde Örgütsel Sinizmin Aracılık Rolü. Erzurum: Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Koçel, T. (2011). İşletme Yöneticiliği. İstanbul: Beta Basım.
• Koopmans, L., Bernaards, C. M., Hildebrandt, V. H., Buuren, S. V., Beek, A. V., & Vet, H. V. (2014). Improving The Individual Work Performance Questionnaire Using Rasch Analysis. Journal of Applied Measurement, 15 (2), 160-175.
• Martin, K. D., & Cullen, J. B. (2006). Continuities and Extensions of Ethical Climate Theory: A Meta-Analytic Review. Journal of Business Ethics, (69), 175-194.
• Öğüt, A., & Kaplan, M. (2011). Otel İşletmelerinde Etiksel İklim Algılamaları İle Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkinin Analizi: Kapadokya Örneği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (30), 191-206.
• Özyer, K. (2010). Etik İklim ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkide Örgütsel Bağlılık ve İş Tatmininin Düzenleyici Rolü. Ankara: Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Rowe, W. G., & Guerrero, L. (2010). Cases in Leadership. New York: Sage Publications.
• Sabuncuoğlu, Z. (2000). İnsan Kaynakları Yönetimi. Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Sezgül, İ. (2010). Liderlik ve Etik: Geleneksel, Modern ve Post-Modern Liderlik Tanımları Bağlamında Bir Değerlendirme. Toplum Bilimleri Dergisi, 4 (7), 239-251.
• Şimşek, H. (2002). “Liderlik”, Eğitim Kurumları Yönetici Adaylarının Eğitim Yönetimi Ders. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Torun, M. K. (2013). Turizm Alanında Lisans ve Önlisans Eğitimi Veren Kurumlarda Etik İklimin Kuruma Güven Üzerindeki Etkisi. Düzce: Yüksek Lisans Tezi, Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yağmur, A. (2013). Etik Liderliğin ve Etik İklimin Etik Dışı Davranışlara Etkisi: Ampirik Bir Çalışma. Gebze: Yüksek Lisans Tezi, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yaman, A. (2010). İç Denetçinin Yeni Rolü: Etik Liderlik. Denetişim, (5), 9-16.
• Yaşlıoğlu, M. M. (2017). Sosyal Bilimlerde Faktör Analizi ve Geçerlilik: Keşfedici ve Doğrulayıcı Faktör Analizlerinin Kullanılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 46(1), 74-85.