İç denetimde Kullanılan Kaynak Türleri ve Finansal Tablo Üzerindeki Etkileri

Yıl 2019, Cilt 1, Sayı 2, 199 - 230, 31.12.2019

Yasemin ACAR UĞURLU Fatma Lerzan KAVUT

Öz

İÇ DENETİMDE KULLANILAN KAYNAK TÜRLERİ VE FİNANSAL TABLO HİLESİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

Öz

Günümüzde, işletmelerde iç denetim faaliyetleri işletmeler tarafından üç farklı şekilde sağlanabilmektedir. Bunlar; (1) işletme içinde kurulan iç denetim birimi (iç kaynak), (2) işletme dışından bağımsız denetim kuruluşundan alınan iç denetim hizmeti (dış kaynak) ve (3) işletme içi iç denetim birimi ve bağımsız denetim kuruluşunun ortak çalışması (eş kaynak) şeklindedir. Bu çalışmanın amacı, iç denetim faaliyetlerinin yürütülmesinde görülen bu yapıların finansal tablo hilesini önleme, ortaya çıkarma ve raporlama üzerindeki etkileri konusundaki görüşlerin tespit edilmesidir. Bu amaçla, finansal tablo kullanıcılarından olan 410 banka çalışanının anket yoluyla görüşüne başvurulmuştur. Araştırmanın katılımcıları; Türkiye’deki kamu, özel ve yabancı sermayeli mevduat bankalarında çalışan ve kurumsal müşterilerin kredi süreçlerinde görev alan bankacılardır.  Araştırmanın sonucunda finansal tablo hilesini önleme, ortaya çıkarma ve raporlamada; iç denetimde dış kaynak kullanımının, iç ve eş kaynak kullanımlarına göre daha etkili olduğu algısına ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

hile, iç denetim, outsourcing, co-sourcing, finansal tablo

Kaynakça

• Acar Uğurlu, Y. & Demir Pali, Ç. (2019) “Types of Sources in Internal Auditing: Literature Review”, XX. European Conference on Social and Behavioral Sciences, Abstract Book, June 20-22, 2019 – Kiev, Ukraine. 9.
• Ahlawat, S. S. & Lowe, D. J. (2004) “An Examination of Internal AuditorObjectivity: In-House Versus Outsourcing”, Auditing: A Journal Of Practice & Theory, 23, (2): 147-158.
• Asare, S. & Diğerleri (2008) “Internal Auditors’ Evaluation of Fraud Factors in Planning an Audit: The Importance of Audit Committee Quality and Management Incentives”, International Journal of Auditing, (12):181-203.
• Bozkurt, N. (2009) İşletmelerin Kara Deliği Hile: Çalışan Hileleri, 1.Basım, İstanbul: Alfa.
• Carpenter, T. D, Reimers, J. L. & Fretwell, P. Z. (2011) "Internal Auditors’ Fraud Judgments: The Benefits of Brainstorming in Groups", Auditing: A Journal of Practice & Theory, 30, (3): 211-224.
• Chadwick, W. E. (2000) "Keeping Internal Auditing In-house", Internal Auditor, june: 88.
• Coram, P. Ferguson, C. Moroney, R. (2008) "Internal Audit, Alternative Internal Audit Structures and The Level of Misappropriation of Assets Fraud", Accounting and Finance, Vol. 48: 543-559.
• Erasmus, L. & Coetzee P. (2010) "The standing of the internal audit function within South African companies", African Journal of Business Management, 3: 926-935.
• Giovino, C. J.(2015) "The Fraud Response", Internal Auditor.
• Gürer, Ç. "Şirketlerde Suistimal & Önlenmesi", KPMG Türkiye - Akis Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebe Mali Müşavirlik A.Ş., Çevrimiçi, http://www.afyonkarahisartso.org.tr/docs/Sunumlar_konsolide.pdf, 27/10/2017.
• Hillison, W., Pacini, C. & Sinason, D. (1999) “The Internal Auditor As Fraud-Buster", Managerial Auditing Journal, 14, (7): 351-363.
• IIA (2009) "Internal Auditing and Fraud", The International Professional Practices Framework IPPF - Practice Guide.
• James, K. L. (2003) "The Effects of Internal Audit Structure on Perceived Financial Statement Fraud Prevention", Accounting Horizons, Vol. 17, No. 4: 315-327.
• Prawitt, D. F. Sharp, N. Y. Wood, D. A. (2012) "Internal Audit Outsourcing and the Risk of Misleading or Fraudulent Financial Reporting: Did Sarbanes-Oxley Get It Wrong?", Contemporary Accounting Research, Vol. 29, No. 4: 1109-1136.
• Salameh, R. & Diğerleri (2011) "Alternative Internal Audit Structures and Perceived Effectiveness of Internal Audit in Fraud Prevention: Evidence from Jordanian Banking Industry", Canadian Social Science, Vol. 7, No. 3: 40-50.
• Sart, G, Sezgin, F. H. & Demir N. (2018)“Mobingin Mesleki Tükenmişlik Algısı Üzerine Etkileri: Kadın Akademisyenler Örneği”, Beykoz Akademi Dergisi, 118-135.
• Singleton, T., Singleton, A. & Robert J. (2006) Lindquıist Fraud Auditing and Forensic Accounting, Wiley, 3.
• Spraakman, G. (2001) “Internal Audit At The Historical Hudson’s Bay Company: A Challenge To Accepted History”, Accounting Historians Journal, 28, (1): 19-41.
• Suleiman, D. M. & Dandago, K. I. (2014) “The extent of internal audit functions outsourcing by Nigerian deposit money banks", Procedia - Social and Behavioral Sciences, (164): 222-229
• Swanger, S. L. & Chewning, E. G. (2001) “The Effect of Internal Audit Outsourcing on Financial Analysts’ Perceptions of External Auditor Independence", AUDITING: A Journal of Practice & Theory, 20, (2): 115-129.
• TİDE, “Uygulama Önerisi 1210.A2-1: Suiistimalin Tesbiti”.
• TİDE, (2006) “Mesleki Uygulama Çerçevesi Kapsamında Uluslararası İç Denetim Standartları” (2006): 7-16-18.
• Uzun, A. K. “İşletmelerde İç denetim Faaliyetlerinin Başlatılmasında Başarı Faktörleri”, Çevrimiçi, http://www.denetimnet.net/UserFiles/Documents/DeloitteMakaleleri/i%C5%9FLETMELERDE%20Ba%C5%9Far%C4%B1%20Fakt%C3%B6rleri.pdf, 07/06/2016.
• Yurtsever, G. (2014) “Türkiye İç Denetim Enstitüsü'nün Yeni Başkanı Gürdoğan Yurtsever: İç Denetim İşletmeler İçin Hayati Öneme Sahip", Röportaj, Turcomoney.com.