ÇOCUKLARDA ADALET KAVRAMININ ŞİDDET VE ÇOCUK HAK LARI ÜZERİNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2018, Sayı: 1, 163 - 179, 25.12.2018

Mehmet Can

Öz

Bir toplumda adaletin sağlanabilmesi için bireylerin
adalet duygusuna sahip olması önemlidir. Adalet duygusunun oluşması erken
çocukluk döneminden itibaren başlar. Çocuklar bu erken dönemden itibaren duyu
sistemleriyle hem kendi ihtiyaçlarını hem de çevrelerinin beklentilerini
tanırlar. Tüm bunlara verdikleri tepkilerden oluşan davranışlarının sağlıklı
gelişimi farklı gelişim parametrelerinin uyumu ve bütünlük içinde olmasına
bağlıdır. Duygu durumlarının oluşmaya başladığı bu gelişim sürecinin yaşandığı
fiziksel ve duygusal ortamı aile sağlar. Adalet kavramını ele alan pek çok
yaklaşım, çoğu zaman adaletin toplumsal boyutuna odaklanırken adalet duygusunun
tekil insan için oluşmaya başladığı aile kurumunun göz ardı etmiştir. Çocuk
Hakları Sözleşmesi gibi önemli değerler ortaya koyan uluslararası
organizasyonlar - eşitsizlik ve ekonomik kısıtlamalar belirleyici olduğunda -
uygulamada işlevsiz kalmıştır. Bu çalışmada bazı adalet tanımlarına ve çocuk
haklarına değinilmiş ve kişinin adalet duygusunun oluşmasında önemli yere sahip
olan anne rahmi ve erken çocukluk dönemlerindeki ebeveyn davranışlarına dikkat
çekilmek istenmiştir. Şiddet unsurunun etkileri özellikle tartışılmıştır.
Yetenekleri geliştikçe, ihtiyaçları ve beklentileri arttıkça hak ettikleri de
artmaya başlayan çocukların adalet duyguları, bu erken dönemden başlayarak
haklarını ne kadar elde edebildikleriyle ilişkili olarak gelişir. Bu çalışmanın
amacı, ebeveynlerin anne rahmi ve erken bebeklik dönemi dâhil olmak üzere
çocuklarına yönelttikleri duyguların, gösterdikleri davranışların, rızık
dağıtmadaki aracı rollerinin, kişinin adalet duygusunun gelişmesine nasıl etki
edebileceğini ortaya koymaktır. Çalışma, bu amaçla, ebeveynlerin planlı ya da
plansız başlayan gebelik sürecinden itibaren çocuklarıyla ilişki içinde
oldukları her durumda yapma(ma)ları gerekenler hakkında öneriler de
içermektedir. 

Anahtar Kelimeler

Adalet, şiddet, planlı gebelik, plansız gebelik, anne rahmi, rızık dağıtımı

Kaynakça

• Altuntaş, H. ve Şahin, M. (2012). Kuran-ı Kerim Meali. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
• Berk, L. (2015). Bebekler ve Çocuklar: Doğum Öncesinden Orta Çocukluğa. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Bozkurt, Aras ve Kumtepe, E. G. (2014, Şubat). Oyunlaştırma, Oyun Felsefesi ve Eğitim: Gamification. Akademik Bilişim, Akademik Bilişim Konferansında sunulan bildiri, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir. https://ab.org.tr/ab14/bildiri/233.pdf (Erişim Tarihi: 25.11.2018).
• Doğru, S. (2014). Çocuk Hakları ve Koruma. Ankara: Eğiten Kitap Yayınları.
• Kliegman, Stanton, St. Geme, Schor. (eds.). (2016). Nelson Textbook of Pediatrics. Volume 1. Philadelphia: Elsevier.
• Santrock, J. (2017). Yaşam Boyu Gelişim: Gelişim Psikolojisi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Tüzün, M. (2014). Dünya Bilgelerinden Özlü Sözler. İstanbul: Sis yayıncılık.
• Öktem, N. ve Türkbağ, U. (2001). Felsefe, Sosyoloji, Hukuk ve Devlet. İstanbul: Der Yayınları.
• Unicef Türkiye (2004). Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme. https://www.unicefturk.org/public/uploads/files/UNICEF_CocukHaklarinaDairSozlesme.pdf (Erişim Tarihi: 25.11.2018).
• United Nations Department of Economic and Social Affairs Population Division (October, 2017). Household Size and Composition Around the World. http://www.un.org/en/development/desa/population/publications/pdf/popfacts/PopFacts_2017-2.pdf (Erişim Tarihi: 25.11.2018).
• Wardlaw, Gordon M. & Smith Anne M. (2009). Contemporary Nutrition. New York: McGraw-Hill.
• World Health Organisation, Global Health Observatory Repository. (2017). http://apps.who.int/gho/data/node.main.BMIPLUS1C?lang=en (Erişim Tarihi: 25.11.2018).
• WHO Report of the Commission on Ending Childhood Obesity, (2016).
• http://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/204176/9789241510066_eng.pdf;jsessionid=626DD9A1C09C7E18DC49356AB05106D2?sequence=1 (Erişim Tarihi: 25.11.2018).