Çalışma Ortamının Zehirleyici Öğesi Mobbing ve Mobbingle Mücadele Stratejileri

Yıl 2020, Sayı: 4-5, 175 - 194, 15.06.2020

Feyzi Uluğ

Öz

Mobbing, iş ortamına negatif enerji salan baskı, yıldırma, sindirme amaçlı sistemli davranışlar bütünüdür. Bu özelliğiyle çalışan üzerinde bir dizi travmatik sonuçlar doğurması yanında, onun iş verimini de düşürmektedir. Kurumsal açıdan bakıldığında ise, mobbing, hem işgören hem de diğer çalışanlar açısından insan gücü kapasitesinin boşa harcanması nedeniyle kurumsal maliyeti artırmaktadır. Kurumsal bağlılığın azalması, yüksek işgücü devri, imaj kaybı ve çalışma ortamında yaratılan gerilim gibi sonuçlar da mobbingin psiko-sosyal maliyetidir. Mobbing özünde taraflar arasında bir tür çatışmadır. Ancak burada saldırgan; kötü niyetli, sistemli ve sürekli biçimde ‘takıntılı’ olduğu kimse ya da kimseleri ezme, psikolojik anlamda yok etme çabası içindedir. Bu özelliğiyle mobbing davranışları çok geniş bir yelpaze oluşturmakta ve kültürlere göre az çok değişiklik de gösterebilmektedir. Mobbing süreci saldırgan açısından mimleme, yoklama, şiddetlendirme, etiketleme ve sonuç alma olarak ortaya çıkmaktadır. Mağdur açısından ise bu süreç; alarm, algılama, direnme, direnç azalması ve tükenme biçimindedir. Mobbing ile mücadele çok yönlü olmadığında bunun önüne geçebilmek olası değildir. Buna göre dört boyutlu bir model öne çıkmaktadır. Bu boyutlar; kurumlar üstü mücadele, kurumsal mücadele, kişisel mücadele ile sivil toplum ve sendikal mücadeledir.

Anahtar Kelimeler

Mobbing, Mobbingle Mücadele, Mobbing Davranışları

Kaynakça

• Brodsky, C.M. (1976) The Harrassed Worker, Lexington Books, Heath and Company.
• Baruch,Y. (2005) Bullying on the net: Adverse Behavior on e-mail and its impact, Information and Management, 42 (2), 361-371.
• Cornoiu, T.S. ve Gyorgy, M. (2013) Mobbing in Organizations: Benefits of Identifying the Phenomenon,Procedia - Social and Behavioral Sciences. 78, 708-712.
• Davenport, N., Schwartz, R.D., Elliot, G.P. (2003 Mobbing: İşyerinde Duygusal Taciz, Çev.: O.C. Önertoy, İstanbul: Sistem yayıncılık.
• Demirağ, S. ve S. Çiftçi (2017) Psychological ıntimidation at workplace (Mobbing), Journal of Psychology and Psychotherapy,5 (3), 1-4,
• Duffy M, Sperry L. (2007) Workplace mobbing: Individual and family health consequences. The Family Journal. 15(4), 398–404.
• Hecker, T. E. (2007). Workplace mobbing: a discussion for librarians, The Journal of Academic Librarianship, 33 (4), 439-445.
• Kehribar, A. ve diğerleri (2017) Çalışma hayatında mobbing: nedenleri, bileşenleri ve ülkemizdeki hukuki durumu, Bakırköy Tıp Dergisi, 13 (1), 1-9.
• Leymann (1990), Mobbing and psychological terror at workplaces, Violence and Victims, 5(2), 119-126.
• Leymann, H. (1996) The content and development of mobbing at work, European Journal of Work and Organizational Psychology, 5 (2), 165-184.
• Mimaroğlu, H. ve Özgen, H. (2008) Örgütlerde güncel bir sorun: “mobbing”, Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 8 (15) , 201-226.
• Niedl, K. (1996). Mobbing and well-being: Economic and personnel development implications, European Journal of Work and Organizational Psychology, 5(2), 239-249.
• Uluğ, F. ve B. Beydoğan (2009) Kamu örgütlerinde psikolojik taciz, Amme İdaresi Dergisi, 42 (1), 55-86.
• Zapf, D. ve Einarsen, S. (2001), Bullying in the workplace: recent trends in research and practicean introduction, European Journal of Work and Organizational Psychology, 10(4), 369-373.