HASSAS TABAN TEORİSİ İLE İŞ-AİLE ÇATIŞMASI İLİŞKİSİ: KAMU SEKTÖRÜ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2024, Cilt: 12 Sayı: 2, 73 - 94, 31.12.2024

Merve Küçüksipahioğlu

Öz

Hassas taban teorisi, kadınların duygusallık ve annelik güdülerine bağlı olarak ailesine, eşine ve çocuklarına olan sevgisinden dolayı yönetim kademelerine mesafeli yaklaşmaları olarak ifade edilmektedir. İş-aile çatışması ise; bireyin aynı anda iki ya da daha fazla rol üstlenmesi durumunda rollere uyum sağlamanın zorlaşması ve birey üzerinde baskı oluşması sonucu ortaya çıkan gerilim durumudur. Bu çalışmanın amacı, hassas taban teorisi ile iş aile yaşam çatışması arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Araştırmanın evrenini Kastamonu ilinde kamu sektöründe çalışan kadınlar oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak anket kullanılmıştır. Elde edilen veriler SPSS 23.0 istatistik programında analiz edilmiştir. Verilerin analizinde faktör analizi ve korelasyon analizinden yararlanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre, kadınların yönetici olma istek düzeyleri ile iş-aile çatışmaları arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu bulgulanmıştır. Elde edilen bulguların yönetim yazınına katkı sağlaması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Hassas taban teorisi

Kaynakça

• Adak, Nurşen (2007). Kadınların ikilemi: iş ve aile yaşamı. Sosyoloji Dergisi, (17).
• Aktaş, Gül (2013). Feminist söylemler bağlamında kadın kimliği: Erkek egemen bir toplumda kadın olmak. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 30(1).
• Benshina, Khled (2019) “Sensitive Base Theory in Vomen Career Management”, The International New Issues in Social Sciences”, 7(1), 97-108.
• Besler, Senem ve Oruç, İlker (2010). Türkiye'de ve Yazılı Basında Kadın Yöneticiler. Anadolu University Journal of Social Sciences, 10(1).
• Bragger, Jennifer DeNicolis, Rodriguez-Srednicki, Ofelia, Kutcher, Eugene J., Indovino, Lisa & Rosner, Erin (2005). Work-family conflict, work-family culture, and organizational citizenship behavior among teachers. Journal of Business and Psychology, 20(2), 303-324.
• Canal, Buket (2018). Kadınların Kariyer Yönetiminde Hassas Taban Teorisi: Kastamonu İlinde Bir Uygulama. The International New Issues in Social Sciences”, 6(1), 7-16.
• Çarıkçı, İlker Hüseyin ve Çelikkol, Özlem (2009). İş–Aile Çatışmasının Örgütsel Bağlılık ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (9), 153-170. Çarıkçı, İlker Hüseyin, Çiftçi, Münire ve Derya, Seher (2010). İş-Aile Yaşam Çatışması: Türkiye’deki Kadın Yöneticiler Üzerinde Bir Uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 2(2), 53-65.
• Çetin, Münevver & Atan, Elif (2012). İlköğretim Okullarında Görev Yapan Kadın Okul Yöneticilerinin “Cam Tavan” A İlişkin Algılarının İncelenmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 35(35), 123-136.
• Efeoğlu, İbrahim Efe (2006). İş-Aile Yaşam Çatışmasının İş Stresi, İş Doyumu Ve Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkileri: İlaç Sektöründe Bir Araştırma, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Greenhaus, Jeffrey H. & Beutell, Nicholas J. (1985). Sources of Conflict Between Work and Family Roles. Academy of Management Review, 10(1), 76-88.
• Gürbüz, Sait ve Şahin, Faruk (2016). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Gürol, M. Ali ve Marşap, Akın (2007). Geçmişte ve Günümüz Yaşamında Ücretsiz ve Ücretli İşgücü Olarak Kadın. Bilig, 42, 95-109.
• Kahraman, Ümit ve Çelik, Kazım (2018). Akademisyenlerin İş Yükü Algıları ile İş ve Aile Çatışmaları Arasındaki İlişki. Journal of Higher Education & Science/Yüksekögretim ve Bilim Dergisi, 8(1).
• Kapız, Serap Özen (2002). İş-Aile Yaşamı Dengesi ve Dengeye Yönelik Yeni Bir Yaklaşım: Sınır Teorisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(3), 139-153. Küçük, Orhan (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ekin Yayınevi: Bursa.
• Küçük, Orhan, Küçük, Nurten, Dilek, Serkan ve Hacısalihoğlu, Güneş Han (2018). Kadınların Kariyer Yönetiminde Hassas Taban Teorisi: Bir Araştırma, Uluslararası Kadın Araştırmalarında Yeni Ufuklar Konferansı (IWSC)”, Sakarya Üniversitesi, 8-9 Mayıs.
• Küçük, Orhan, Küçük, Nurten, Dilek, Serkan ve Yeşilyurt, Efser (2019). Kadın Kariyerinde Yeni Bir Teori: Hassas Taban Teorisi, Uluslararası Erciyes Bilimsel Araştırmalar Kongresi, 26-28 Nisan. Lee Siew Kim, J., & Seow Ling, C. (2001). Work-Family Conflict of Women Entrepreneurs in Singapore. Women in Management Review, 16(5), 204-221.
• Oskay, Ülgen (1994). Çalışan Kadınların Türk Toplum Yaşamında Konumu. Sosyoloji Dergisi, (5).
• Özdevecioğlu, Mahmut ve Aktaş, Aylin (2007). Kariyer Bağlılığı, Mesleki Bağlılık ve Örgütsel Bağlılığın Yaşam Tatmini Üzerindeki Etkisi: İş-Aile Çatışmasının Rolü. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (28).
• Özdevecioğlu, Mahmut ve Doruk, Nihal Çakmak (2009). Organizasyonlarda İş-Aile ve Aile İş Çatışmalarının Çalışanların İş ve Yaşam Tatminleri Üzerindeki Etkisi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (33), 69-99.
• Pekel, Elif (2019). Toplumsal Cinsiyet Rolleri ve Kadının Çalışma Hayatındaki Konumu, Balkan and Near Eastern Journal of Social Sciences, 5 (1), 30-39.
• Seçer, Barış (2009). Kadınların Sendikalara Yönelik Tutumları ile Cinsiyet Ayrımcılığı Algılarının Sendika Üyesi Olma İsteğine Etkisi. Çalışma ve Toplum, 4(23), 27-60.
• Seval, Hale Nur (2017). Çalışan Kadınların En Büyük Sınavı: İş-Aile Yaşamı Dengesi(zliği) Ve Kadın Sağlığına Etkisi. Bilge Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(2), 184-193. SGK (2017) http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/tr/kurumsal/istatistik/sgk_istatistik_yilliklari Erişim Tarihi: 12.10.2019
• Shakil Ahmad, M., Fakhr, Z. & Ahmed, J. (2011). Working Women Work-Life Conflict. Business Strategy Series, 12(6), 289-302.
• Tin, Sevcan (2019). Kadın Kariyerinde Hassas Taban Teorisi: Kastamonu İlinde Bir Uygulama. The International New Issues in Social Sciences, 7(2), 161-180.
• Turgut, Tülay (2011). Çalışmaya Tutkunluk: İş Yükü, Esnek Çalişma Saatleri, Yönetici Desteği ve İş-Aile Çatişmasi İle İlişkileri. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(3-4), 155-179. Yazıcıoğlu, Yahşi ve Erdoğan, Samiye (2014). SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Detay Yayıncılık: Ankara.
• Yılmaz, M., & Zoğal, Y. (2015). Kadının İşgücüne Katılımının Tarihsel Gelişimi ve Kadın İstihdamını Etkileyen Faktörler: Türkiye ve Avrupa Örneği. Uluslararası Ekonomi Kongresi-EconWorld 2015-Torino.
• Yüksel, İhsan (2005). İş-Aile Çalışmasının Kariyer Tatmini, İş Tatmini ve İş Davranışları İle İlişkisi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19(2), 301-314.
• Yorgun, Sayım (2010). Sömürü, Koruma ve Pozitif Ayrımcılıktan Çalışma Hayatının Egemen Gücü Olmaya Doğru Kadınlar: 21. Yüzyıl ve Pembeleşen Çalışma Hayatı. Sosyoekonomi, 11(1).