Sağlık İletişiminde Yeni Medya Üzerine Türkiye'de Yapılmış Çalışmalar Kapsamında Bir Analiz

Yıl 2024, Cilt: 1 Sayı: 1, 1 - 23, 10.01.2024

Gizem Berber

Öz

Bu çalışmada Türkiye'de sağlık iletişiminde yeni medyanın kullanımını görmek, yeni medyanın sağlık iletişimine etkisini ve sağlık iletişiminde yeni medyanın önemini belirlemek amacıyla YÖKTEZ, Dergipark, Google Akademik veri tabanlarında makaleler ve tezleri kapsayan içerik analizi gerçekleştirilmiştir. Dergipark ve Google Akademik veri tabanlarında arama yerlerine "sağlık iletişiminde yeni medya" yazılarak Türkiye'de yayınlanan 104 makaleye ulaşılmıştır. YÖKTEZ veritabanında ise arama yerine sağlık iletişimi yazılarak dizin taraması yapılmıştır. Dizin taraması sonucunda 119 yüksek lisans ve doktora tezine ulaşılmıştır. Makale ve tezlerin anahtar kelimeleri içerisinde sağlık iletişimi ve sağlıkla beraber yeni medya, yeni medya kapsamında yer alan sosyal medya (twitter, instagram, facebook), web sitesi vb. kavramların kullanıldığı çalışmalar seçilerek analize dahil edilmiştir. Bu sınırlar kapsamında; Dergipark ve Google Akademik veri tabanında 28 makale, YÖKTEZ veri tabanında 4 doktora tezi ve 17 yüksek lisans tezi olmak üzere 21 tez analize dahil edilmiştir. Çalışma sonucunda, makale ve tezlerin çoğunlukla sosyal medyayla ilgili olduğu belirlenmiştir. Özellikle pandemi gibi kriz süreçlerinde hem toplumun bilgilendirilmesinde hem de bireylerin bu konuda birbirleriyle bilgi alışverişinde oldukça etkin kullanıldığı görülmektedir. Sağlık kuruluşları ve sağlık profesyonelleri yeni medya sayesinde hedef kitlesine daha hızlı ulaşabilmekte, sağlık kampanyalarını ve sağlıkta pazarlama faaliyetlerini daha fazla kişiye ulaştırabilmektedirler. Yeni medyanın sağladığı kolaylıkların yanı sıra yeni medyada yer alan sağlık bilgilerinin etik açıdan kontrolünün zor olduğu vurgulanan bir diğer noktadır.

Anahtar Kelimeler

Sağlık hizmeti, Sağlık hizmetleri pazarlaması, sağlık iletişimi, yeni medya, içerik analizi

AN ANALYSIS OF THE STUDIES MADE IN TURKEY ON NEW MEDIA IN HEALTH COMMUNICATION

Öz

This study aims to investigate the use of new media in health communication in Turkey, determine the impact of new media on health communication, and establish the importance of new media in health communication. A content analysis was conducted, encompassing articles and theses in YÖKTEZ, Dergipark, and Google Scholar databases. A search for "new media in health communication" was performed in Dergipark and Google Scholar databases, leading to the identification of 104 published articles in Turkey. In the YÖKTEZ database, a directory search was performed using the term "health communication," resulting in the identification of 119 masters and doctoral theses. Studies that used keywords such as health communication and new media, including social media platforms (Twitter, Instagram, Facebook), and websites, were included in the analysis. Within these boundaries, 28 articles in Dergipark and Google Scholar databases, 4 doctoral theses, and 17 master's theses were analyzed, totaling 21 studies. The findings indicate that most of the articles and theses were related to social media, particularly during crisis situations such as the pandemic, where it was found to be effective in informing the public and facilitating the peer-to-peer exchange of information. Health organizations and professionals can use new media to reach their target audience faster, disseminate health campaigns, and engage in health marketing activities to reach more people. However, it should be noted that ethical control over health information in new media is challenging.

Anahtar Kelimeler

Healthcare, healthcare marketing, health communication, new media, content analysis

Kaynakça

• Akış, M. (2019). Kitle İletişim Araçlarının Sağlık İletişimine Etkisi ve Sosyal Medyanın Rolü: Kilis İli Örneği. Yüksek Lisans Tezi.
• Akyüz, S. S. (2020). Yanlış Bilgi Salgını: COVID-19 Salgını Döneminde Türkiye’de Dolaşıma Giren Sahte Haberler. Akdeniz İletişim Dergisi , 422-443.
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., & Yıldırım, E. (2012). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı (Cilt 7. Baskı). İstanbul: Sakarya Kitapevi.
• Ardıç Çobaner, A., & Köksoy, S. (2014). Sağlık Alanında Sosyal Medyanın Kullanımı: Twitter’da Sağlık Mesajları. XVI. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri, (s. 899-906). Mersin.
• Argan, M. T., & Arıcı, A. (2019). Sağlık İletişiminde E-Şikayet: Hastaların ve Hasta Yakınlarının Sikayetvar.com Paylaşımları Üzerine Bir Araştırma. Akdeniz İletişim Dergisi , 339-355.
• Arslan, A. (2021). Halkla İlişkiler Modelleri Temelinde Sağlık İletişimi: Yeni Medya Üzerinden Sağlık Bakanlığı’nın İncelenmesi. Egemia Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Medya Ve İletişim Araştırmaları Hakemli E-Dergisi (8), 4-28.
• Avcı, K., & Avşar, Z. (2014). Sağlık İletişimi ve Yeni Medya. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi (39), 181-190.
• Aydoğan, F., & Kırık, A. M. (2012). Alternatif Medya Olarak Yeni Medya. Akdeniz İletişim Dergisi , 58-69.
• Aydoğdu, Z. (2021). Sağlık Sektöründe Şiddet Olgusunun İnternet Gazetelerinde Temsili. Yüksek Lisans Tezi.
• Aygün, D. (2017). Sağlık İletişiminde Sosyal Medya Kullanımı ve Sağlık Okuryazarlığına Etkisi; Beyoğlu Örneği. Yüksek Lisans Tezi.
• Baranseli, E. S., & Bayrak, Ş. (2021). Sağlık İletişiminde Hareketli İnfografikler Üzerine Bir İnceleme. Selçuk İletişim Dergisi , 14 (3), 1464-1487.
• Boztepe Taşkıran, H., & Yıldız, E. (2019). Sağlığa İlişkin Risklerin Önlenmesi Bağlamında Sağlık İletişimi Kampanyalarının ve Yeni Medyanın Rolü. Dördüncü Kuvvet , 2 (2), 111-133.
• Bulduklu, Y., & Karaçor, S. (2017). Sağlık Hizmetlerinde Kriz İletişimi ve Yeni Medya. Atatürk İletişim Dergisi (14), 279-296.
• ulu, H. (2021). Halkla İlişkiler Amaçları Perspektifinde Sağlık Bakanlığı’nın Pandemi Sürecinde Sosyal Medya Paylaşımları: T.C. Sağlık Bakanlığı Instagram Hesabı İçerik Analizi. Communication and Technology Congress, (s. 501-511). İstanbul.
• Ceyhan, A. İ., Kaynak, E. Ç., Sabırcan, F., Gedik, C. A., & Pirol, M. (2022). Yeni Medya Ortamındaki Devlet Temelli Stratejik İletişim Sürecinin Analizi: Covid 19 Salgını Sürecinde Türkiye' nin Sosyal Medyadaki Sağlık ve Stratejik İletişiminin İncelenmesi. İstanbul Kent Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi , 21-62.
• Çeber, B., & Polat, A. F. (2021). Diyalojik İletişim Teorisi Perspektifinden Ülkelerin Sağlık Bakanlıkları Web Sitelerine Yönelik Bir Değerlendirme. Selçuk İletişim Dergisi , 14 (3), 1398-1432.
• Çelik, T. (2018). Sağlık Alanında Bilgiye Ulaşma Aracı Olarak İnternetin Rolü (İnönü Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma). Yüksek Lisans Tezi.
• Darı, A. B. (2017). Sosyal Medya ve Sağlık. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum , 6 (18).
• Dilfiroz Narmanlı, E. (2022). Hastane İşletmelerinin Obezite İle İlgili Instagram Paylaşımları Üzerine Bir İçerik Analizi. Yüksek Lisans Tezi .
• Fener, E. (2016). Hasta ve Hekim Tercihinde Sosyal Medyanın Etkisine Yönelik Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi.
• Geysi, A. (2019). Sağlık İletişiminde Sosyal Medyanın Yeri: Kocaeli İlindeki Sağlık Kurumlarının Sosyal Medya Kullanımının İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi.
• Gönüllü, K. K. (2019). Sağlık İletişiminde Sosyal Medya Kullanımı ve Sağlık Kurumu Örneklerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi.
• Güngör, F. S. (2019). Türkiye’de Hastanelerin Instagram Kullanımı: Medical Park, Acıbadem ve Memorial Sağlık Grupları Örneği. Erciyes İletişim Dergisi , 6 (2), 1309-1324.
• Hülür, B. (2016). Sağlık İletişimi. Medya ve Etik: Bir sağlık Haberinin Analizi. CBÜ Sosyal Bilimler Dergisi , 14 (1), 155-178.
• Hülür, B. (2015). Yeni Medyada Sağlık Söylemi Üzerine Bir Analiz. S B A R D , 1 (25), 17-42.
• Işık, T. (2019). Sağlık İletişiminde Dijital İletişim Kanallarının Kullanımı: Sektör Aktörlerinin Acıbadem Hastanesinin Dijital İletişim Kanalı ve Sosyal Medya Hesaplarının İncelemesi. CİDER (2), 147-162.
• Işık, T. (2019). Sağlık İletişiminde Dijital İletişim Kanallarının Kullanımı: Sektör Aktörlerinin Sosyal Medya Hesaplarının İncelenmesi. Doktora Tezi.
• Karagöl, B. (2017). Sosyal Medyanın Sağlık İletişimindeki Yeri. Yüksek Lisans Tezi.
• Karagöz, K. (2016). Sağlık İletişiminde Sosyal Medyanın Rolü: Türkiye'de Sağlık Kurumlarının Sosyal Medya Kullanımının İncelenmesi. Doktora Tezi.
• Kartal, N., & Erigüç, G. (2018). Sağlık İletişiminde Bir Unsur Olarak Sosyal Medya: Bir Sosyal İçerik Platformundaki Sağlık Haberlerinin İncelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi , 6 (6), 569-587.
• Kaya, E. (2014). Sağlık İletişiminde Sosyal Medya Kullanımı. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
• Kocabaş, İ. (2021). Çevrimiçi Sağlık İletişiminde Bilgilendirme Aracı Olarak Web Sayfası Kullanımı. Elektronik Cumhuriyet İletişim Dergisi , 3 (2), 27-65.
• Koşar, Ö. (2022). Evaluation of Strategic Health Communication in The Covid 19 Era: A Study on Twitter Usage of Health Institutions in Türkey. Yüksek Lisans Tezi.
• Kurban, Z. (2018). Yeni Medyada Sağlık İletişimi ve Sağlık Haberciliği: Beden Politikaları Üzerinden Kadın Sağlığı Haberlerinin Anlambilimsel İncelemesi. Yüksek Lisans Tezi .
• Kurtulmuş, M., & Ilgın, H. Ö. (2022). Sosyal Medyada Sağlık İletişimi: #sağlıkiletişimi Etiketi Üzerine İnceleme. 9th International Communication in New World Congress, (s. 76-84). Bakü, Azerbeycan.