Bir Samanyolu Tarifi

Yıl 2023, , 225 - 236, 31.12.2023

Olcay Plevne

https://doi.org/10.55064/tjaa.1192324

Öz

Bu çalışmada Samanyolu'nun oluşumu ve evrimi Geciken İkili Çökme Modeli kullanılarak araştırılmıştır. APOGEE, GALAH ve Gaia gökyüzü taramalarından hassas bir şekilde seçilen yıldız örneği kullanılarak galaksi merkezinden düzlemne 5-11 kpc uzaklığı arasındaki disk bölgesi 2 kpc genişliğinde üç bölgeye ayrılarak beş element için modellenmiş ve modelden elde edilen bilgiler gözlemsel bulgularla karşılaştırılmıştır. Çalışmada elde edilen gözlemsel ve modelsel gradyent sonuçları ince disk için literatürle uyumlu sonuçlar elde edilirken kalın disk için literatürden farklı olarak hassas negatif bir radyal element bolluğu gradyenti elde edilmiştir. Modelden elde edilen sonuçlar literatürdeki genel kanının aksine Galaksi diskinin oluşumunun dıştan içe bir oluşum senaryosuyla açıklanabileceğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Galaxy: general, Galaxy: formation, Galaxy: evolution

Teşekkür

Bu çalışma TÜBİTAK 2211-C öncelikli alanlar burs programı tarafından desteklenmiştir. Bu araştırmada yer alan kısmi nümerik hesaplamalar TÜBİTAK ULAKBİM, Yüksek Başarım ve Grid Hesaplama Merkezi’nde (TRUBA kaynaklarında) gerçekleştirilmiştir.

A Recipe for The Galaxy

Öz

In this study, the formation and evolution of the Milky Way was investigated using the Delayed Binary Collapse Model. Using a precisely selected star sample from APOGEE, GALAH and Gaia sky scans, the disk region between 5-11 kpc from the galaxy center to the plane was divided into three regions with a width of 2 kpc and modeled for five elements, and the information obtained from the model was compared with the observational findings. While the observational and model gradient results obtained in the study were consistent with the literature for the thin disc, a sensitive negative radial element abundance gradient was obtained for the thick disc, unlike the literature. The results obtained from the model show that contrary to the general belief in the literature, the formation of the Galaxy disk can be explained by an outside-in formation scenario.

Anahtar Kelimeler

Galaxy: general, Galaxy: formation, Galaxy: evolution

Kaynakça

• Ahumada R., et al., 2020, ApJS, 249, 3
• Asplund M., Grevesse N., Sauval A. J., Scott P., 2009, ARA&A, 47, 481
• Binney J., Tremaine S., 2008, Galactic Dynamics: Second Edition Blaauw A., Gum C. S., Pawsey J. L., Westerhout G., 1960, MNRAS, 121, 123
• Bovy J., 2015, ApJS, 216, 29
• Bressan A., Marigo P., Girardi L., Salasnich B., Dal Cero C., Rubele S., Nanni A., 2012, MNRAS, 427, 127
• Buder S., et al., 2021, MNRAS, 506, 150
• Cappellaro E., Turatto M., Tsvetkov D. Y., Bartunov O. S., Pollas
• C., Evans R., Hamuy M., 1997, A&A, 322, 431, ADS
• Cescutti G., Matteucci F., François P., Chiappini C., 2007, A&A, 462, 943
• Chiappini C., Matteucci F., Gratton R., 1997, ApJ, 477, 765 Chiappini C., Matteucci F., Romano D., 2001, ApJ, 554, 1044
• Coşkunogˇlu B., et al., 2011, MNRAS, 412, 1237
• Eggen O. J., Lynden-Bell D., Sandage A. R., 1962, ApJ, 136, 748 Foreman-Mackey D., Hogg D. W., Lang D., Goodman J., 2013, PASP, 125, 306
• François P., Matteucci F., Cayrel R., Spite M., Spite F., Chiappini C., 2004, A&A, 421, 613
• Freeman K., Bland-Hawthorn J., 2002, ARA&A, 40, 487
• Gilmore G., Reid N., 1983, MNRAS, 202, 1025
• Gilmore G., Wyse R. F. G., 1985, AJ, 90, 2015
• Hagen J. H. J., Helmi A., 2018, in Chiappini C., Minchev I., Starken-burg E., Valentini M., eds, 1 Vol. 334, Rediscovering Our Galaxy. pp 304–305, doi:10.1017/S1743921317006524
• Hayden M. R., et al., 2015, ApJ, 808, 132
• Haywood M., 2008, MNRAS, 388, 1175
• Haywood M., Snaith O., Lehnert M. D., Di Matteo P., Khoperskov S., 2019, A&A, 625, A105
• Herschel John Frederick William S., 1847, Results of astronomical observations made during the years 1834, 5, 6, 7, 8, at the Cape of Good Hope; being the completion of a telescopic survey of the whole surface of the visible heavens, commenced in 1825
• Hogg D. W., Bovy J., Lang D., 2010, preprint, (arXiv:1008.4686), ADS
• Hoyle F., 1946, Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, 106, 343
• Hoyle F., 1954, ApJS, 1, 121
• Iwamoto K., Brachwitz F., Nomoto K., Kishimoto N., Umeda H., Hix W. R., Thielemann F.-K., 1999, ApJS, 125, 439 Johnson D. R. H., Soderblom D. R., 1987, AJ, 93, 864
• Jørgensen B. R., Lindegren L., 2005, A&A, 436, 127 Kennicutt R., 1989, ApJ, 344, 685
• Kennicutt R., 1998, ApJ, 498, 541
• Kubryk M., Prantzos N., Athanassoula E., 2013, MNRAS, 436, 1479
• Kubryk M., Prantzos N., Athanassoula E., 2015a, A&A, 580, A126
• Kubryk M., Prantzos N., Athanassoula E., 2015b, A&A, 580, A127
• Li W., Chornock R., Leaman J., Filippenko A. V., Poznanski D., Wang X., Ganeshalingam M., Mannucci F., 2011, MNRAS, 412, 1473
• Lindegren L., et al., 2021, A&A, 649, A2
• Maeder A., Meynet G., 1989, A&A, 210, 155, ADS
• Matteucci F., Francois P., 1989, MNRAS, 239, 885
• McKee C. F., Parravano A., Hollenbach D. J., 2015, ApJ, 814, 13
• Mihalas D., Binney J., 1981, Galactic astronomy. Structure and kinematics
• Minchev I., Chiappini C., Martig M., 2016, Astronomische Nachrichten, 337, 944
• Minchev I., et al., 2018, MNRAS, 481, 1645
• Mott A., Spitoni E., Matteucci F., 2013, MNRAS, 435, 2918
• Palla M., Matteucci F., Spitoni E., Vincenzo F., Grisoni V., 2020, MNRAS, 498, 1710
• Pont F., Eyer L., 2004, MNRAS, 351, 487
• Prantzos N., Abia C., Limongi M., Chieffi A., Cristallo S., 2018, MNRAS, 476, 3432
• Scalo J. M., 1986, Fundamentals Cosmic Phys., 11, 1, ADS Schmidt M., 1959, ApJ, 129, 243
• Schönrich R., Binney J., 2009, MNRAS, 396, 203
• Searle L., Zinn R., 1978, ApJ, 225, 357
• Spitoni E., Matteucci F., Recchi S., Cescutti G., Pipino A., 2009, A&A, 504, 87
• Spitoni E., Silva Aguirre V., Matteucci F., Calura F., Grisoni V., 2019, A&A, 623, A60
• Spitoni E., Verma K., Silva Aguirre V., Calura F., 2020, A&A, 635, A58
• Spitoni E., et al., 2021, A&A, 647, A73
• Talbot R., Arnett W. D., 1973, ApJ, 186, 51
• Vincenzo F., Spitoni E., Calura F., Matteucci F., Silva Aguirre V., Miglio A., Cescutti G., 2019, MNRAS, 487, L47
• Woosley S. E., Weaver T. A., 1995, ApJS, 101, 181
• van den Hoek L. B., Groenewegen M. A. T., 1997, A&AS, 123, 305