Jirokronoloji: Konvektif Yüzeyi olan Yıldızlarda Yaş--Dönme Dönemi İlişkileri

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 2, 531 - 533, 11.12.2020

Akcan Dayıbaş Günay Taş

Öz

$\sim$50 yıllık tarihçesi olan arakatman dinamosu ile üretilenaktivite, geri tür anakol yıldızlarının kütle ve sıcaklık gibi saltfiziksel parametreleriyle ilişkilidir. Bu yıldızlarda dönmedöneminin yaşla artıyor olduğunun gözlemlerle ortaya koyulması,dönme döneminin bir yaş öngörme aracı olarak kullanılma olasılığınıgündeme getirmiştir. Bu tür dönme dönemi--yaş ilişkileri günümüzdeyaygın olarak “{jirokronoloji}” olarak adlandırılır. Bu çalışmada,Kepler uydusu tarafından gözlenen ve dönme dönemi bilinen 5935yıldızın çeşitli jirokronoloji ilişkileri aracılığıyla elde edilmişyaşları ve dönme dönemleriyle, etkin sıcaklık, renk ve yüzey çekimiparametreleri arasındaki ilişkiler incelenmiş ve tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

stars, pre-man sequence, Yıldızlar, Ötegezegenler

Kaynakça

• Angus R., Aigrain S., Foreman-Mackey D., McQuillan A., 2015, MNRAS, 450, 1787
• Barnes S.~A., 2003, ApJ, 586, 464
• Barnes S.~A., 2007, ApJ, 669, 1167
• Brown T.~M., Latham D.~W., Everett M.~E., Esquerdo G.~A., 2011, AJ, 142, 18
• Mamajek E.~E., 2018, A Modern Mean Dwarf Stellar Color and Effective Temperature Sequence Version 2018.08.02,
• Mamajek E.~E., Hillenbrand L.~A., 2008, ApJ, 687, 1264
• McQuillan A., Mazeh T., Aigrain S., 2013, ApJ, 432, 1203
• McQuillan A., Mazeh T., Aigrain S., 2014, ApJ, 211, 14
• Nielsen M.~B., Gizon L., Schunker H., Karoff C., 2013, A&A, 557, 4
• Reiners A., et~al., 2009, AIPC, 1094, 728
• Reinhold T., Reiners A., Basri G., 2013, A&A, 560, 19
• Skumanich A., 1972, ApJ, 171, 565