RV Tauri türü Post-AGB Yıldızların $\alpha$-element Bolluk Analizleri: ATLAS9 vs TLUSTY205

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 2, 685 - 687, 11.12.2020

Gizay Yolalan Timur Şahin Melek Dülger Ahmet Dervişoğlu

Öz

Bu çalışma kapsamında, $HR$ diyagramında Cepheid kararsızlık kuşağı ve Mira türü değişenler arasında yer alan ve tayfsal analizlerinde bazı element (e.g. Fe, Mg, Al, Ca, Ti, Si) bolluklarında beklenmedik düşüşler sergileyen RV Tau türü yıldızlar için ATLAS9 / TLUSTY modelleri yardımı ile $\alpha $-element (Mg, Ca, Ti, Si) bollukları hesaplanmış ve hesaplanan bu bollukların yararlanılan alternatif opasiteler (çizgi ve/veya süreklilik), atomik veri ve RTE' nin çözümü için benimsenen farklılıklardan kaynaklı olduğu düşünülen bir değişim gösterdikleri tespit edilmiştir. McDonald gözlemevi 2.1 m lik Otto Struve teleskopu ve Sandiford tayfçekeriyle alınan yüksek çözünür- lüklü echelle tayflar üzerinde gerçekleştirilen analizlerde, TLUSTY modelleri yardımı ile hesaplanan bolluklar, ATLAS9 modelleri kullanılarak hesaplanan bolluklara göre -0.35 dex (CE Vir; 5528 \r{A} MgI) ila +0.30 dex (HP Lyr: 5588 \r{A} CaI) arasında degişen değerlere sahip bir farklılık göstermektedir. Böylelikle bolluk analizinde tercih edilen model atmosfer yapısının (fiziği), literatürde RV Tauri sistemleri için gözlenen bolluk anomalilerin izahı amacıyla listelenen gaz-toz ayrışımı ve FIP etkisi gibi süreçlerin değerlendirilmesi aşamasında etkin bir rol oynayacağı anlaşılmaktadır. Bu çalışmada, özellikle Ca ve Mg element bolluklarında çizgi bazında en fazla değişimi gösterdiği tespit edilen iki RV Tau türü yıldız olan HP Lyr ve CE Vir yıldızlarının ön çalışma sonuçları paylaşılmıştır. Yine bu çalışma kapsamında literatürde ilk kez F, G ve K tayf türünden soğuk yıldızların tayfsal analizlerinde kullanılabilecek bir model grid oluşturulmuştur. Söz konusu grid, geniş bir sıcaklık (T$_{eff}$= 4500$^o$K - 10 000$^o$K), çekim ivmesi (logg= 1.0-4.5 cm/sn$^2$) aralığında ve [Fe/H] =-1.0 için hesaplanmış ve yerel termodinamik dengede (LTE) model atmosferleri içermektedir.

Anahtar Kelimeler

stars, AGB and post-AGB, Yıldız Tayfı

Kaynakça

• Kukarkin, B. V., Parenago, P. P., Yu, N., and Kholopov, P. N.: General Catalogue of Variable Stars (2nd ed.; Moscow: Acad. Sci. USSR). (1958) 1
• Preston, G. W., Krzeminski, W., Smak, J., and Williams, J. A.: A Spectroscopic and Photoelectric Survey of the RV Tauri Stars. ApJ. 137 (1963) 401
• Sneden, C.: Ph.D. thesis, Univ. Texas, Austin (1973) 1
• Hubeny, I.: A computer program for calculating non-LTE model stellar atmospheres. Computer Physics Communications. 52 (1988) 103--132
• Kurucz, R. L.: ATLAS A Computer Program For Calculating Model Stellar Atmospheres. Research in Space Science SAO Special Report. 309 (1970) 1