Düşük Sıcaklıklı Bir Jeotermal Alanın İnsansız Hava Aracı Termal ve RGB Görüntüleri ile Modellenmesi: Kocabaşlar Jeotermal Alanı Örneği, Kuzeybatı Türkiye
Yıl 2024,
, 115 - 136, 30.01.2024
Deniz Şanlıyüksel Yücel
,
Mehmet Ali Yucel
Öz
Kocabaşlar jeotermal alanı Türkiye'nin kuzeybatısındaki Çanakkale ilinde yer almaktadır. Jeotermal alanda 650 m derinlikte açılmış sıcaklığı 46 °C olan bir sondaj ve sıcaklığı 38,1 °C olan bir jeotermal kaynak bulunmaktadır. Bu çalışmada ilk kez Kocabaşlar jeotermal alanının çift kameralı insansız hava aracı (İHA) kullanılarak termal ve görünür bant (RGB) kamera görüntüleri ile yüksek çözünürlüklü olarak modellenmesi amaçlanmıştır. Jeotermal alandaki arazi çalışmaları hava sıcaklığının düşük, meteorolojik koşulların görüntü çekimi için uygun olduğu 6 Ocak 2023 tarihinde yapılmıştır. İHA termal ve RGB kamera ile görüntü çekimleri; 40 m sabit yükseklikten 2,5 m/s hız ve %80 ileri ve %70 yan bindirme oranları ile gerçekleştirilmiştir. Elde edilen toplam 1718 termal ve RGB görüntünün işlenmesi sonucunda Kocabaşlar jeotermal alanının yüksek çözünürlüklü termal (5,25 cm/piksel) ve RGB (1,37 cm/piksel) ortofotoları ve sayısal yüzey modeli (5,47 cm/piksel) üretilmiştir. Üretilen görüntüler coğrafi bilgi sistemleri ortamında görselleştirilmiştir. Jeotermal alanın yüzey sıcaklığının 6 °C ile 38 °C arasında değiştiği saptanmıştır. Kocabaşlar jeotermal alanın İHA teknolojisi ile uzun süreli takip edilerek jeotermal kaynağın kullanım alanlarının geliştirilmesi ve sürdürülebilirliğine katkı sağlanması planlanmıştır.
Kaynakça
- Akay, S. S. (2023). İHA tabanlı 3 boyutlu verilere farklı perspektiflerde bakış: İTÜ Ayazağa Kampüsü. Turkish Journal of Remote Sensing and GIS, 4(1), 47-63. https://doi.org/10.48123/rsgis.1195012
- Akkuş, İ., Akıllı, H., Ceyhan S., Dilemre, A. & Tekin Z. (2005). Türkiye jeotermal kaynakları envanteri. Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü Envanter Serisi, Ankara, 849 s.
- Akkuş, İ. & Alan, H. (2016). Türkiye'nin jeotermal kaynakları, projeksiyonlar, sorunlar ve öneriler raporu. TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası, Ankara, 76 s.
- Akkuş, İ. (2017). Neden Jeotermal Enerji? Türkiye İçin Önemi, Hedefler ve Beklentiler. Mavi Gezegen, 23, 25-39.
- Amici, S., Turci, M., Giammanco, S., Spampinato, L. & Giulietti, F. (2013). UAV thermal infrared remote sensing of an Italian Mud Volcano. Advances in Remote Sensing, 2, 358–364.
- Baba, A., Deniz, O. & Şanlıyüksel, D. (2007). Kocabaşlar jeotermal alanı (Lapseki-Çanakkale) ve çevresinin hidrojeokimyasal ve izotopik incelenmesi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Lapseki Sempozyumu, (s.146–155). Lapseki, Çanakkale, Türkiye.
- Banerjee, B. P., Raval, S., Maslin, T. J. & Timms, W. (2020). Development of a UAV-mounted system for remotely collecting mine water samples. International Journal of Mining, Reclamation and Environment, 34(6), 385–396. https://doi.org/10.1080/17480930.2018.1549526
- Bjornsson, G., Grimsson, G., Sigurdsson, A. & Laenen, V. S. (2019). Thermal mapping of Icelandic geothermal surface manifestations with a drone. Proceedings of 44th Workshop on Geothermal Reservoir Engineering, (pp.1–8). Stanford University, Stanford, California.
- Chaudhry, M., Ahmed, A. & Gulzar, Q. (2020). Impact of UAV surveying parameters on mixed urban landuse surface modelling. ISPRS International Journal of Geo-Information, 9(11), Article 656. https://doi.org/10.3390/ijgi9110656
- Cherkasov, S. V., Farkhutdinov, A. M., Rykovanov, D. P. & Shaipov, A. A. (2018). The use of unmanned aerial vehicle for geothermal exploitation monitoring: Khankala field example. Journal of Sustainable Development of Energy, Water and Environment Systems, 6(2), 351–362.
- Chio, S. & Lin, C. (2017). Preliminary study of UAS equipped with thermal camera for volcanic geothermal monitoring in Taiwan. Sensor, 17(7), Article 1649. https://doi.org/10.3390/s17071649
- De Beni, E., Cantarero, M. & Messina, A. (2019). UAVs for volcano monitoring: A new approach applied on an active lava flow on Mt. Etna (Italy), during the 27 February–02 March 2017 eruption. Journal of Volcanology and Geothermal Research, 369, 250–262.
- Deniz, O., Bozcu, M. & Ateş, Ö. (2016). Feasibility study of the Kocabaşlar geothermal field (Lapseki/Canakkale/Turkey). 16th International Multidciplinary Scientific Conference, (s.383–387).
- Doğdu, M. Ş. (2004). Jeotermal suların rezervuar sıcaklığının tahmininde kullanılan jeotermometre hesaplamaları için bilgisayar programı. Jeoloji Mühendisliği Dergisi, 28(2), 1-12.
- Dönmez, M., Akçay, A. E., Genç, Ş. G. & Acar, Ş. (2005). Biga Yarimadası'nda Orta-Üst Eosen volkanizmasi ve denizel ignimbiritler. MTA Dergisi, 131, 49-61.
- Eker, R., Aydın, A. & Hübl, J. (2018). Unmanned aerial vehicle (UAV)-based monitoring of a landslide: Gallenzerkogel landslide (Ybbs-Lower Austria) case study. Environmental Monitoring and Assessment, 190(1), 28. https://doi.org/10.1007/s10661-017-6402-8
- Ercan, T., Satır, M., Steinitz, G., Dora, A., Sarıfakıoğlu, E., Adis, C., Walter, H. J. & Yıldırım T. (1995). Biga Yarımadası ile Gökçeada, Bozcaada ve Tavşan Adalarındaki KB Anadolu Tersiyer volkanizmasının özellikleri. MTA Dergisi, 117, 55–86.
- Genç, Ş. C., Dönmez, M., Akçay, A. E., Altunkaynak, Ş., Eyüpoğlu, M. & Ilgar, Y. (2012). Biga Yarımadası Tersiyer volkanizmasının stratigrafik, petrografik ve kimyasal özellikleri. E. Yüzer & G. Tunay (Eds.), Biga Yarımadası’nın Genel ve Ekonomik Jeolojisi, (s.122-162). MTA Özel Yayın Serisi-28, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara.
- Harvey, M. C., Pearson, S., Alexander, K. B., Rowland, J. & Wite, P. (2014). Unmanned aerial vehicles (UAV) for cost effective aerial orthophotos and digital surface models (DSM). New Zealand Geothermal Workshop Proceedings, (pp.1-4). Auckland, New Zealand.
- Harvey, M. C., Rowland, J. V. & Luketina, K. M. (2016). Drone with thermal infrared camera provides high resolution georeferenced imagery of theWaikite geothermal area, New Zealand. Journal of Volcanology and Geothermal Research, 325, 61–69. https://doi.org/10.1016/j.jvolgeores.2016.06.014
- Hastaoğlu, K., Gül, Y., Poyraz, F. & Kara, B. C. (2019). Monitoring 3D areal displacements by a new methodology and software using UAV photogrammetry. International Journal of Applied Earth Observation and Geoinformation, 83, Article 101916. https://doi.org/10.1016/j.jag.2019.101916
- İzci, V. & Ulvi, A. (2021). Yer kontrol noktalarının harita üretimine etkileri. M. Yakar (Ed.), Proceedings Book of the 1st International Geoinformatics Symposium, (s.41–47). https://publish.mersin.edu.tr/index.php/igss/article/view/11/12
- Jolie, E., Scott, S., Faulds, J., Chambefort, I., Axelsson, G., Gutiérrez-Negrín, L. C., Regenspurg, S., Ziegler, M., Ayling, B., Richter, A. & Zemedkun, T. M. (2021). Geological controls on geothermal resources for power generation. Nature Reviews Earth & Environment, 2(5), 324–339. https://doi.org/10.1038/s43017-021-00154-y
- Karaca, Z., Şanlıyüksel Yücel, D., Yücel, M. A., Kamacı, C., Çetiner, Z. S., Erenoğlu R. C. & Akçay, Ö. (2013). Çanakkale ili (Biga Yarımadası) jeotermal kaynakları ve özelliklerinin belirlenmesi, Biga Yarımadası jeotermal bilgi sistemi (Rapor no: TR22/12/DFD/0011). Güney Marmara Kalkınma Ajansı.
- Kavzaoğlu, T. & Çölkesen, İ. (2011). Uzaktan algılama teknolojileri ve uygulama alanları. Türkiye'de Sürdürülebilir Arazi Yönetimi Çalıştayı, (s.1–9). İstanbul.
- Kıray, D. & Cengiz, O. (2023). Kestanelik granitoyidinin petrografik ve jeokimyasal özellikleri (Çanakkale, Biga Yarımadası). Türkiye Jeoloji Bülteni, 66(1), 127–148. https://doi.org/10.25288/tjb.1187739
- Koçman, A. (1993). Türkiye iklimi. Ege Üniversitesi Yayınları, No:72, İzmir, 83s.
- Koparan, C., Koç, A. B., Privette, C. V., Sawyer, C. B. & Sharp. J. L. (2018). Evaluation of a UAV-assisted autonomous water sampling. Water, 10(5), Article 655. https://doi.org/10.3390/w10050655
- Kun, M. & Güler, Ö. (2019). İnsansız görüntüleme sistemleri ile elde edilen sayısal yüzey modellerinin mermer madenciliğinde kullanımı. Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Fen ve Mühendislik Dergisi, 21(63), 1005-1013. https://doi.org/10.21205/deufmd.2019216328
- Lund, J. W. & Toth, A. N. (2021). Direct utilization of geothermal energy 2020 worldwide review. Geothermics, 90, Article 101915. https://doi.org/10.1016/j.geothermics.2020.101915
- Manajitprasert, S., Tripathi, N. K. & Arunplod, S. (2019). Three-Dimensional (3D) modeling of cultural heritage site using UAV imagery: A case study of the Pagodas in Wat Maha That, Thailand. Applied Science, 9(18), Article 3640. https://doi.org/10.3390/app9183640
- Marmara, H., Şanlıyüksel Yücel, D., Özden, S. & Yücel, M. A. (2020). Kestanbol jeotermal akışkanının hidrokimyasının ve çevresel etkilerinin belirlenmesi. Türkiye Jeoloji Bülteni, 63(1), 97–116. https://doi.org/10.25288/tjb.604842
- Marwan, M., Idroes, R., Yanis, M. & Idroes, G. M. (2021). A low-cost UAV based application for identify and mapping a geothermal feature in ie jue manifestation, Seulawah Volcano, Indonesia. GEOMATE Journal, 20(80), 135-142. https://doi.org/10.21660/2021.80.j2044
- Mertoğlu, O., Şimşek, S. & Başarır, N. (2021). Geothermal Energy Use: Projections and Country Update for Turkey. In Proceedings World Geothermal Congress 2020+1, (pp. 1–11). Reykjavik, Iceland.
- Meteoroloji Genel Müdürlüğü, (2023a, 20 Temmuz). İllere ait mevsim normalleri, Çanakkale. https://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceler-istatistik.aspx?k=undefined&m=CANAKKALE
- Meteoroloji Genel Müdürlüğü, (2023b, 20 Temmuz). İklim sınıflandırması Çanakkale. https://mgm.gov.tr/iklim/iklim-siniflandirmalari.aspx?m=CANAKKALE
- Nex, F. & Romandino, F. (2014). UAV for 3D mapping applications: a review. Applied Geomatics, 6, 1–15.
- Nishar, A., Richards, S., Breen, D., Robertson, J. & Breen, B. (2016). Thermal infrared imaging of geothermal environments and by an unmanned aerial vehicle (UAV): A case study of the Wairakei - Tauhara geothermal field, Taupo, New Zealand. Renewable Energy, 86, 1256–1264.
- Olafsson, J. M. (2018). UAV geothermal mapping in Austurengjar [Master of Science in Sustainable Energy Science]. Reykjavík University, Iceland.
- Özcan, O. (2017). İnsansız hava aracı (İHA) ile farklı yüksekliklerden üretilen sayısal yüzey modellerinin (SYM) doğruluk analizi. Mühendislik ve Yer Bilimleri Dergisi, 2(1), 1–7.
- Öztürk, E. & Erduran Nemutlu, F. (2018). Kültürel peyzaj değerlerinin kentsel tasarımda kullanımı: Lapseki (Çanakkale) ilçesi örneği. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 20(1), 14–25.
- Sarp, S., Burçak, M., Yıldırım, T. & Yıldırım, N. (1998). Biga Yarımadası'nın jeolojisi ve jeotermal enerji olanakları ile Balıkesir-Havran-Derman kaplıcasının detay jeotermal etüdü ve gradyan sondajları raporu (Rapor No: 10537). Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Ankara.
- Sarp, S. & Duman, Ö. (2008). Çanakkale-Lapseki-Kocabaşlar kaplıca sahası jeotermal enerji aramaları jeoloji ve jeofizik etüt raporu (Rapor No: 11100). Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Enerji Hammadde Etüt ve Arama Dairesi Başkanlığı, Ankara. 42 s.
- Sedano-Cibrián, J., Pérez-Álvarez, R., de Luis-Ruiz, J. M., Pereda-García, R. & Salas-Menocal, B. R. (2022). Thermal water prospection with UAV, low-cost sensors and GIS. application to the Case of La Hermida. Sensors, 22(18), Article 6756. https://doi.org/10.3390/s22186756
- Silvestri, M., Marotta, E., Buongiorno, M. F., Avvisati, G., Belviso, P., Sessa, E. B., Caputo, T., Longo, V., De Leo, V. & Teggi, S. (2020). Monitoring of surface temperature on Parco delle Biancane (Italian geothermal area) using optical satellite data, UAV and field campaigns. Remote Sensing, 12(12), Article 2018. https://doi.org/10.3390/rs12122018
- Siyako, M., Bürkan, K. A. & Okay, A. İ. (1989). Biga ve Gelibolu Yarımadalarının Tersiyer jeolojisi ve hidrokarbon olanakları. Türkiye Petrol Jeologları Derneği Bülteni, 1(3), 183–199.
- Snavely, N., Seitz, S. M. & Szeliski, R. (2006). Photo tourism: exploring photo collections in 3D. ACM Transactions on Graphics, 25(3), 835–846.
- Şanlıyüksel, D. & Baba, A. (2011). Hydrogeochemical and isotopic composition of a low-temperature geothermal source in Northwest Turkey: case study of Kirkgecit geothermal area. Environmental Earth Sciences, 62(3), 529–540. https://doi.org/10.1007/s12665-010-0545-z
- Şanlıyüksel Yücel, D., Karaca, Z. & Yücel, M. A. (2013). Determining hydrogeochemical characteristics of geothermal resources in Biga Peninsula (city of Canakkale), NW Turkey. International Association of Hydrogeologists 40th International Congress, Perth, Avusturalya, 261.
- Şanlıyüksel Yücel, D. & Yücel, M. A. (2017). Terk edilmiş kömür ocaklarında oluşan maden göllerinin hidrokimyasal özelliklerinin belirlenmesi ve insansız hava aracı ile üç boyutlu modellenmesi. Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 23(6), 780–791. https://doi.org/10.5505/pajes.2016.37431
- Şanlıyüksel Yücel, D., Özden, S. & Marmara, H. (2021). Hydrochemical and isotopic monitoring of the Kestanbol geothermal field, Turkey and its relationship with seismic activity. Turkish Journal of Earth Sciences, 30, 1112–1133. https://doi.org/10.3906/yer-2105-15
- Şener, E. (2019). İnsansız hava araçları kullanılarak Süleyman Demirel Üniversitesi Yerleşkesinin yüksek çözünürlüklü ortofoto haritasının hazırlanması. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 7(2), 393–402. https://doi.org/10.21923/jesd.511561
- Şener, M. F., Baba, A., Uzelli T., Akkuş, İ. & Mertoğlu, O. (2022). Türkiye Jeotermal Kaynaklar Strateji Raporu. Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü, 119 s.
- Taşkıran, L. (2023). Jeotermal enerji alanında yapılan çalışmalar, jeotermal enerji kullanımı, potansiyelimiz ve yeni hedefler. GT’2023 Türkiye Jeotermal Kongresi Bildiriler Kitabı, (s.11-23). Ankara.
- T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, (2022, 17 Ağustos). Yenilenebilir enerji, kaynaklar, jeotermal. https://enerji.gov.tr/eigm-yenilenebilir-enerji-kaynaklar-jeotermal
- Tombul, M. (2015). Çanakkale kültür envanteri, arkeolojik yerleşim alanları ve sanat tarihi yapıları. T.C. Çanakkale Valiliği, Ege Yayınları, 653 s.
- Tut Haklıdır, F. S. (2017). Batı Anadolu’da yüksek sıcaklıklı jeotermal sistemlerde gözlenen kabuklaşma türleri ve kabuklaşma oluşumunun kontrolünün sağlanmasında kullanılan sistemler; Kızıldere-II (Denizli) jeotermal güç santrali örneği. Türkiye Jeoloji Bülteni, 60(3), 363–382. https://doi.org/10.25288/tjb.325384
- Ullman, S. (1979). The interpretation of structure from motion. Proceedings of the Royal Society of London Series B. Biological Sciences, 203(1153), 405–426.
- Ulusoy, İ., Şen, E., Tuncer, A., Sönmez, H. & Bayhan, H. (2017). 3D multi-view stereo modelling of an open mine pit using a lightweight UAV. Türkiye Jeoloji Bülteni, 60(2), 223–242. https://doi.org/10.25288/tjb.303032
- Ulusoy, İ., Diker, C., Şen, E., Çubukcu, H. E. & Gümüş, E. (2022). Multisource and temporal thermal infrared remote sensing of Hasandağ Stratovolcano (Central Anatolia, Turkey). Journal of Volcanology and Geothermal Research, 428, Article 107579. https://doi.org/10.1016/j.jvolgeores.2022.107579
- Ünal, O. T. (1967). Trakya jeolojisi ve petrol imkanları (Rapor no: 391), TPAO (yayımlanmamış).
- Vengosh, A., Helvacı, C. & Karamanderesi, İ. H. (2002). Geochemical constraints for the origin of thermal waters from western Turkey. Applied Geochemistry, 17, 163–183.
- Walter, T. R., Belousov, A., Belousova, M., Kotenko, T. & Auer, A. (2020). The 2019 eruption dynamics and morphology at Ebeko Volcano monitored by unoccupied aircraft systems (UAS) and field stations. Remote Sensing, 12, Article 1961. https://doi.org/10.3390/rs12121961
- Wang, H., Liu, H., Chen, D., Wu, H. & Jin, X. (2022). Thermal response of the fractured hot dry rocks with thermal-hydro-mechanical coupling effects. Geothermics, 104, Article 102464. https://doi.org/10.1016/j.geothermics.2022.102464
- Xiang, J., Cen, J., Sofia, G., Tian, Y. & Tarolli, P. (2018). Open‑pit mine geomorphic changes analysis using multi‑temporal UAV survey. Environmental Earth Sciences, 77, Article 220. https://doi.org/10.1007/s12665-018-7383-9
- Xu, P., Zhang, Q., Qian, H., Li, M. & Hou, K. (2019). Characterization of geothermal water in the piedmont region of Qinling Mountains and Lantian-Bahe Group in Guanzhong Basin, China. Environmental Earth Sciences, 78, Article 442. https://doi.org/10.1007/s12665-019-8418-6
- Yalçın, T. (2007). Geochemical characterization of the Biga Peninsula thermal waters (NW Turkey). Aquatic Geochemistry, 13 (1), 75–93.
- Yalçın, T. & Sarp, S. (2012). Biga Yarımadası termal sularının jeokimyasal ve jeotermal potansiyeli. Biga Yarımadası'nın Genel ve Ekonomik Jeolojisi. E. Yüzer ve G. Tunay (Eds.), MTA Özel Yayın Serisi, (s. 289–301). Ankara.
- Yalçıner, C., Kurban Y. C., Gündoğdu, E. & Yücel M. A. (2021). Gelibolu Yarımadası savaş arkeojeofiziği çalışmaları: Şahindere Şehitliği ve Lone Pine Anıtı örnek bölgeleri. Journal of Advanced Research in Natural and Applied Sciences, 3, 408–422. https://doi.org/10.28979/jarnas.909872
- Yılmaz, D. & Yücel, M. A. (2020). Kuzey Troas Bölgesi arkeolojik yüzey araştırmasında İHA görüntüsü tabanlı mekânsal analizlerin kullanımı. V. Keleş (Ed.), Propontis ve Çevre Kültürleri, (s. 923–933). Zero to Three, İstanbul.
- Yücel, M. A. & Turan, R. Y. (2016). Areal change detection and 3D modeling of mine lakes using high-resolution unmanned aerial vehicle images. Arabian Journal for Science and Engineering, 41(12), 4867–4878. https://doi.org/10.1007/s13369-016-2182-7
- Yücel, M. A., Şanlıyüksel Yücel, D., Yalçıner, C. Ç. & Yılmaz, D. (2018). 3D modelling of historical remains using unmanned aerial vehicle, a case study: Gallipoli Peninsula. XXVIII International Symposium on Modern Technologies, Education and Professional Practice in Geodesy and Related Fields, (pp.101–107). Sofya, Bulgaristan.
- Yücel, M. A. & Yılmaz, D. (2019). Çanakkale ili insansız hava aracı destekli yüzey araştırması. Anadolu Araştırmaları, 22, 107–128. https://doi.org/10.26650/anar.2019.22.633114
- Yücel, M. A. & Şanlıyüksel Yücel, D. (2023). UAV-based RGB and TIR imaging for geothermal monitoring: a case study at Kestanbol geothermal field, Northwestern Turkey. Environmetal Monitoring and Assessment, 195. Article 541. https://doi.org/10.1007/s10661-023-11182-0
- Zeybek, M. & Şanlıoğlu, İ. (2019). Topoğrafik yüzey değişimlerinin görüntü işleme teknikleriyle belirlenmesi üzerine bir araştırma. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 5(2), 350–367. https://doi.org/10.21324/dacd.531719
- Zuffi, C., Manfrida, G., Asdrubali, F. & Talluri, L. (2022). Life cycle assessment of geothermal power plants: A comparison with other energy conversion technologies. Geothermics, 104, Article 102434. https://doi.org/10.1016/j.geothermics.2022.102434
Modeling of a Low-Temperature Geothermal Field Using UAV-based TIR and RGB Images: A Case Study of Kocabaşlar Geothermal Field, Northwestern Türkiye
Yıl 2024,
, 115 - 136, 30.01.2024
Deniz Şanlıyüksel Yücel
,
Mehmet Ali Yucel
Öz
Kocabaşlar geothermal field is located in Çanakkale province in northwestern Türkiye. A well was drilled to a depth of 650 m with a temperature of 46 °C. There is also a geothermal spring with a temperature of 38.1 °C. The objective of this study was to model the Kocabaşlar geothermal field for the first time using an unmanned aerial vehicle (UAV) equipped with a dual camera to capture high-resolution thermal infrared (TIR) and visible (RGB) images. The UAV survey was conducted on January 6, 2023, when the air temperature was low and the meteorological conditions were favorable for image acquisition. The flight altitude was 40 m above ground level, and the flight speed was 2.5 m/s. Image front and side overlaps were 80% and 70%, respectively. As a result of processing a total of 1718 TIR and RGB images, a high-resolution TIR orthophoto (5.25 cm/pixel), an RGB orthophoto (1.37 cm/pixel), and a digital surface model (5.47 cm/pixel) were generated. The generated images were visualized in Geographic Information Systems software. The surface temperature in the geothermal field varied between 6 °C and 38 °C. The Kocabaşlar geothermal field will be monitored for an extended period using UAV technology in order to contribute to the development and sustainability of the utilization areas for geothermal energy.
Kaynakça
- Akay, S. S. (2023). İHA tabanlı 3 boyutlu verilere farklı perspektiflerde bakış: İTÜ Ayazağa Kampüsü. Turkish Journal of Remote Sensing and GIS, 4(1), 47-63. https://doi.org/10.48123/rsgis.1195012
- Akkuş, İ., Akıllı, H., Ceyhan S., Dilemre, A. & Tekin Z. (2005). Türkiye jeotermal kaynakları envanteri. Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü Envanter Serisi, Ankara, 849 s.
- Akkuş, İ. & Alan, H. (2016). Türkiye'nin jeotermal kaynakları, projeksiyonlar, sorunlar ve öneriler raporu. TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası, Ankara, 76 s.
- Akkuş, İ. (2017). Neden Jeotermal Enerji? Türkiye İçin Önemi, Hedefler ve Beklentiler. Mavi Gezegen, 23, 25-39.
- Amici, S., Turci, M., Giammanco, S., Spampinato, L. & Giulietti, F. (2013). UAV thermal infrared remote sensing of an Italian Mud Volcano. Advances in Remote Sensing, 2, 358–364.
- Baba, A., Deniz, O. & Şanlıyüksel, D. (2007). Kocabaşlar jeotermal alanı (Lapseki-Çanakkale) ve çevresinin hidrojeokimyasal ve izotopik incelenmesi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Lapseki Sempozyumu, (s.146–155). Lapseki, Çanakkale, Türkiye.
- Banerjee, B. P., Raval, S., Maslin, T. J. & Timms, W. (2020). Development of a UAV-mounted system for remotely collecting mine water samples. International Journal of Mining, Reclamation and Environment, 34(6), 385–396. https://doi.org/10.1080/17480930.2018.1549526
- Bjornsson, G., Grimsson, G., Sigurdsson, A. & Laenen, V. S. (2019). Thermal mapping of Icelandic geothermal surface manifestations with a drone. Proceedings of 44th Workshop on Geothermal Reservoir Engineering, (pp.1–8). Stanford University, Stanford, California.
- Chaudhry, M., Ahmed, A. & Gulzar, Q. (2020). Impact of UAV surveying parameters on mixed urban landuse surface modelling. ISPRS International Journal of Geo-Information, 9(11), Article 656. https://doi.org/10.3390/ijgi9110656
- Cherkasov, S. V., Farkhutdinov, A. M., Rykovanov, D. P. & Shaipov, A. A. (2018). The use of unmanned aerial vehicle for geothermal exploitation monitoring: Khankala field example. Journal of Sustainable Development of Energy, Water and Environment Systems, 6(2), 351–362.
- Chio, S. & Lin, C. (2017). Preliminary study of UAS equipped with thermal camera for volcanic geothermal monitoring in Taiwan. Sensor, 17(7), Article 1649. https://doi.org/10.3390/s17071649
- De Beni, E., Cantarero, M. & Messina, A. (2019). UAVs for volcano monitoring: A new approach applied on an active lava flow on Mt. Etna (Italy), during the 27 February–02 March 2017 eruption. Journal of Volcanology and Geothermal Research, 369, 250–262.
- Deniz, O., Bozcu, M. & Ateş, Ö. (2016). Feasibility study of the Kocabaşlar geothermal field (Lapseki/Canakkale/Turkey). 16th International Multidciplinary Scientific Conference, (s.383–387).
- Doğdu, M. Ş. (2004). Jeotermal suların rezervuar sıcaklığının tahmininde kullanılan jeotermometre hesaplamaları için bilgisayar programı. Jeoloji Mühendisliği Dergisi, 28(2), 1-12.
- Dönmez, M., Akçay, A. E., Genç, Ş. G. & Acar, Ş. (2005). Biga Yarimadası'nda Orta-Üst Eosen volkanizmasi ve denizel ignimbiritler. MTA Dergisi, 131, 49-61.
- Eker, R., Aydın, A. & Hübl, J. (2018). Unmanned aerial vehicle (UAV)-based monitoring of a landslide: Gallenzerkogel landslide (Ybbs-Lower Austria) case study. Environmental Monitoring and Assessment, 190(1), 28. https://doi.org/10.1007/s10661-017-6402-8
- Ercan, T., Satır, M., Steinitz, G., Dora, A., Sarıfakıoğlu, E., Adis, C., Walter, H. J. & Yıldırım T. (1995). Biga Yarımadası ile Gökçeada, Bozcaada ve Tavşan Adalarındaki KB Anadolu Tersiyer volkanizmasının özellikleri. MTA Dergisi, 117, 55–86.
- Genç, Ş. C., Dönmez, M., Akçay, A. E., Altunkaynak, Ş., Eyüpoğlu, M. & Ilgar, Y. (2012). Biga Yarımadası Tersiyer volkanizmasının stratigrafik, petrografik ve kimyasal özellikleri. E. Yüzer & G. Tunay (Eds.), Biga Yarımadası’nın Genel ve Ekonomik Jeolojisi, (s.122-162). MTA Özel Yayın Serisi-28, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara.
- Harvey, M. C., Pearson, S., Alexander, K. B., Rowland, J. & Wite, P. (2014). Unmanned aerial vehicles (UAV) for cost effective aerial orthophotos and digital surface models (DSM). New Zealand Geothermal Workshop Proceedings, (pp.1-4). Auckland, New Zealand.
- Harvey, M. C., Rowland, J. V. & Luketina, K. M. (2016). Drone with thermal infrared camera provides high resolution georeferenced imagery of theWaikite geothermal area, New Zealand. Journal of Volcanology and Geothermal Research, 325, 61–69. https://doi.org/10.1016/j.jvolgeores.2016.06.014
- Hastaoğlu, K., Gül, Y., Poyraz, F. & Kara, B. C. (2019). Monitoring 3D areal displacements by a new methodology and software using UAV photogrammetry. International Journal of Applied Earth Observation and Geoinformation, 83, Article 101916. https://doi.org/10.1016/j.jag.2019.101916
- İzci, V. & Ulvi, A. (2021). Yer kontrol noktalarının harita üretimine etkileri. M. Yakar (Ed.), Proceedings Book of the 1st International Geoinformatics Symposium, (s.41–47). https://publish.mersin.edu.tr/index.php/igss/article/view/11/12
- Jolie, E., Scott, S., Faulds, J., Chambefort, I., Axelsson, G., Gutiérrez-Negrín, L. C., Regenspurg, S., Ziegler, M., Ayling, B., Richter, A. & Zemedkun, T. M. (2021). Geological controls on geothermal resources for power generation. Nature Reviews Earth & Environment, 2(5), 324–339. https://doi.org/10.1038/s43017-021-00154-y
- Karaca, Z., Şanlıyüksel Yücel, D., Yücel, M. A., Kamacı, C., Çetiner, Z. S., Erenoğlu R. C. & Akçay, Ö. (2013). Çanakkale ili (Biga Yarımadası) jeotermal kaynakları ve özelliklerinin belirlenmesi, Biga Yarımadası jeotermal bilgi sistemi (Rapor no: TR22/12/DFD/0011). Güney Marmara Kalkınma Ajansı.
- Kavzaoğlu, T. & Çölkesen, İ. (2011). Uzaktan algılama teknolojileri ve uygulama alanları. Türkiye'de Sürdürülebilir Arazi Yönetimi Çalıştayı, (s.1–9). İstanbul.
- Kıray, D. & Cengiz, O. (2023). Kestanelik granitoyidinin petrografik ve jeokimyasal özellikleri (Çanakkale, Biga Yarımadası). Türkiye Jeoloji Bülteni, 66(1), 127–148. https://doi.org/10.25288/tjb.1187739
- Koçman, A. (1993). Türkiye iklimi. Ege Üniversitesi Yayınları, No:72, İzmir, 83s.
- Koparan, C., Koç, A. B., Privette, C. V., Sawyer, C. B. & Sharp. J. L. (2018). Evaluation of a UAV-assisted autonomous water sampling. Water, 10(5), Article 655. https://doi.org/10.3390/w10050655
- Kun, M. & Güler, Ö. (2019). İnsansız görüntüleme sistemleri ile elde edilen sayısal yüzey modellerinin mermer madenciliğinde kullanımı. Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Fen ve Mühendislik Dergisi, 21(63), 1005-1013. https://doi.org/10.21205/deufmd.2019216328
- Lund, J. W. & Toth, A. N. (2021). Direct utilization of geothermal energy 2020 worldwide review. Geothermics, 90, Article 101915. https://doi.org/10.1016/j.geothermics.2020.101915
- Manajitprasert, S., Tripathi, N. K. & Arunplod, S. (2019). Three-Dimensional (3D) modeling of cultural heritage site using UAV imagery: A case study of the Pagodas in Wat Maha That, Thailand. Applied Science, 9(18), Article 3640. https://doi.org/10.3390/app9183640
- Marmara, H., Şanlıyüksel Yücel, D., Özden, S. & Yücel, M. A. (2020). Kestanbol jeotermal akışkanının hidrokimyasının ve çevresel etkilerinin belirlenmesi. Türkiye Jeoloji Bülteni, 63(1), 97–116. https://doi.org/10.25288/tjb.604842
- Marwan, M., Idroes, R., Yanis, M. & Idroes, G. M. (2021). A low-cost UAV based application for identify and mapping a geothermal feature in ie jue manifestation, Seulawah Volcano, Indonesia. GEOMATE Journal, 20(80), 135-142. https://doi.org/10.21660/2021.80.j2044
- Mertoğlu, O., Şimşek, S. & Başarır, N. (2021). Geothermal Energy Use: Projections and Country Update for Turkey. In Proceedings World Geothermal Congress 2020+1, (pp. 1–11). Reykjavik, Iceland.
- Meteoroloji Genel Müdürlüğü, (2023a, 20 Temmuz). İllere ait mevsim normalleri, Çanakkale. https://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceler-istatistik.aspx?k=undefined&m=CANAKKALE
- Meteoroloji Genel Müdürlüğü, (2023b, 20 Temmuz). İklim sınıflandırması Çanakkale. https://mgm.gov.tr/iklim/iklim-siniflandirmalari.aspx?m=CANAKKALE
- Nex, F. & Romandino, F. (2014). UAV for 3D mapping applications: a review. Applied Geomatics, 6, 1–15.
- Nishar, A., Richards, S., Breen, D., Robertson, J. & Breen, B. (2016). Thermal infrared imaging of geothermal environments and by an unmanned aerial vehicle (UAV): A case study of the Wairakei - Tauhara geothermal field, Taupo, New Zealand. Renewable Energy, 86, 1256–1264.
- Olafsson, J. M. (2018). UAV geothermal mapping in Austurengjar [Master of Science in Sustainable Energy Science]. Reykjavík University, Iceland.
- Özcan, O. (2017). İnsansız hava aracı (İHA) ile farklı yüksekliklerden üretilen sayısal yüzey modellerinin (SYM) doğruluk analizi. Mühendislik ve Yer Bilimleri Dergisi, 2(1), 1–7.
- Öztürk, E. & Erduran Nemutlu, F. (2018). Kültürel peyzaj değerlerinin kentsel tasarımda kullanımı: Lapseki (Çanakkale) ilçesi örneği. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 20(1), 14–25.
- Sarp, S., Burçak, M., Yıldırım, T. & Yıldırım, N. (1998). Biga Yarımadası'nın jeolojisi ve jeotermal enerji olanakları ile Balıkesir-Havran-Derman kaplıcasının detay jeotermal etüdü ve gradyan sondajları raporu (Rapor No: 10537). Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Ankara.
- Sarp, S. & Duman, Ö. (2008). Çanakkale-Lapseki-Kocabaşlar kaplıca sahası jeotermal enerji aramaları jeoloji ve jeofizik etüt raporu (Rapor No: 11100). Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Enerji Hammadde Etüt ve Arama Dairesi Başkanlığı, Ankara. 42 s.
- Sedano-Cibrián, J., Pérez-Álvarez, R., de Luis-Ruiz, J. M., Pereda-García, R. & Salas-Menocal, B. R. (2022). Thermal water prospection with UAV, low-cost sensors and GIS. application to the Case of La Hermida. Sensors, 22(18), Article 6756. https://doi.org/10.3390/s22186756
- Silvestri, M., Marotta, E., Buongiorno, M. F., Avvisati, G., Belviso, P., Sessa, E. B., Caputo, T., Longo, V., De Leo, V. & Teggi, S. (2020). Monitoring of surface temperature on Parco delle Biancane (Italian geothermal area) using optical satellite data, UAV and field campaigns. Remote Sensing, 12(12), Article 2018. https://doi.org/10.3390/rs12122018
- Siyako, M., Bürkan, K. A. & Okay, A. İ. (1989). Biga ve Gelibolu Yarımadalarının Tersiyer jeolojisi ve hidrokarbon olanakları. Türkiye Petrol Jeologları Derneği Bülteni, 1(3), 183–199.
- Snavely, N., Seitz, S. M. & Szeliski, R. (2006). Photo tourism: exploring photo collections in 3D. ACM Transactions on Graphics, 25(3), 835–846.
- Şanlıyüksel, D. & Baba, A. (2011). Hydrogeochemical and isotopic composition of a low-temperature geothermal source in Northwest Turkey: case study of Kirkgecit geothermal area. Environmental Earth Sciences, 62(3), 529–540. https://doi.org/10.1007/s12665-010-0545-z
- Şanlıyüksel Yücel, D., Karaca, Z. & Yücel, M. A. (2013). Determining hydrogeochemical characteristics of geothermal resources in Biga Peninsula (city of Canakkale), NW Turkey. International Association of Hydrogeologists 40th International Congress, Perth, Avusturalya, 261.
- Şanlıyüksel Yücel, D. & Yücel, M. A. (2017). Terk edilmiş kömür ocaklarında oluşan maden göllerinin hidrokimyasal özelliklerinin belirlenmesi ve insansız hava aracı ile üç boyutlu modellenmesi. Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 23(6), 780–791. https://doi.org/10.5505/pajes.2016.37431
- Şanlıyüksel Yücel, D., Özden, S. & Marmara, H. (2021). Hydrochemical and isotopic monitoring of the Kestanbol geothermal field, Turkey and its relationship with seismic activity. Turkish Journal of Earth Sciences, 30, 1112–1133. https://doi.org/10.3906/yer-2105-15
- Şener, E. (2019). İnsansız hava araçları kullanılarak Süleyman Demirel Üniversitesi Yerleşkesinin yüksek çözünürlüklü ortofoto haritasının hazırlanması. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 7(2), 393–402. https://doi.org/10.21923/jesd.511561
- Şener, M. F., Baba, A., Uzelli T., Akkuş, İ. & Mertoğlu, O. (2022). Türkiye Jeotermal Kaynaklar Strateji Raporu. Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü, 119 s.
- Taşkıran, L. (2023). Jeotermal enerji alanında yapılan çalışmalar, jeotermal enerji kullanımı, potansiyelimiz ve yeni hedefler. GT’2023 Türkiye Jeotermal Kongresi Bildiriler Kitabı, (s.11-23). Ankara.
- T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, (2022, 17 Ağustos). Yenilenebilir enerji, kaynaklar, jeotermal. https://enerji.gov.tr/eigm-yenilenebilir-enerji-kaynaklar-jeotermal
- Tombul, M. (2015). Çanakkale kültür envanteri, arkeolojik yerleşim alanları ve sanat tarihi yapıları. T.C. Çanakkale Valiliği, Ege Yayınları, 653 s.
- Tut Haklıdır, F. S. (2017). Batı Anadolu’da yüksek sıcaklıklı jeotermal sistemlerde gözlenen kabuklaşma türleri ve kabuklaşma oluşumunun kontrolünün sağlanmasında kullanılan sistemler; Kızıldere-II (Denizli) jeotermal güç santrali örneği. Türkiye Jeoloji Bülteni, 60(3), 363–382. https://doi.org/10.25288/tjb.325384
- Ullman, S. (1979). The interpretation of structure from motion. Proceedings of the Royal Society of London Series B. Biological Sciences, 203(1153), 405–426.
- Ulusoy, İ., Şen, E., Tuncer, A., Sönmez, H. & Bayhan, H. (2017). 3D multi-view stereo modelling of an open mine pit using a lightweight UAV. Türkiye Jeoloji Bülteni, 60(2), 223–242. https://doi.org/10.25288/tjb.303032
- Ulusoy, İ., Diker, C., Şen, E., Çubukcu, H. E. & Gümüş, E. (2022). Multisource and temporal thermal infrared remote sensing of Hasandağ Stratovolcano (Central Anatolia, Turkey). Journal of Volcanology and Geothermal Research, 428, Article 107579. https://doi.org/10.1016/j.jvolgeores.2022.107579
- Ünal, O. T. (1967). Trakya jeolojisi ve petrol imkanları (Rapor no: 391), TPAO (yayımlanmamış).
- Vengosh, A., Helvacı, C. & Karamanderesi, İ. H. (2002). Geochemical constraints for the origin of thermal waters from western Turkey. Applied Geochemistry, 17, 163–183.
- Walter, T. R., Belousov, A., Belousova, M., Kotenko, T. & Auer, A. (2020). The 2019 eruption dynamics and morphology at Ebeko Volcano monitored by unoccupied aircraft systems (UAS) and field stations. Remote Sensing, 12, Article 1961. https://doi.org/10.3390/rs12121961
- Wang, H., Liu, H., Chen, D., Wu, H. & Jin, X. (2022). Thermal response of the fractured hot dry rocks with thermal-hydro-mechanical coupling effects. Geothermics, 104, Article 102464. https://doi.org/10.1016/j.geothermics.2022.102464
- Xiang, J., Cen, J., Sofia, G., Tian, Y. & Tarolli, P. (2018). Open‑pit mine geomorphic changes analysis using multi‑temporal UAV survey. Environmental Earth Sciences, 77, Article 220. https://doi.org/10.1007/s12665-018-7383-9
- Xu, P., Zhang, Q., Qian, H., Li, M. & Hou, K. (2019). Characterization of geothermal water in the piedmont region of Qinling Mountains and Lantian-Bahe Group in Guanzhong Basin, China. Environmental Earth Sciences, 78, Article 442. https://doi.org/10.1007/s12665-019-8418-6
- Yalçın, T. (2007). Geochemical characterization of the Biga Peninsula thermal waters (NW Turkey). Aquatic Geochemistry, 13 (1), 75–93.
- Yalçın, T. & Sarp, S. (2012). Biga Yarımadası termal sularının jeokimyasal ve jeotermal potansiyeli. Biga Yarımadası'nın Genel ve Ekonomik Jeolojisi. E. Yüzer ve G. Tunay (Eds.), MTA Özel Yayın Serisi, (s. 289–301). Ankara.
- Yalçıner, C., Kurban Y. C., Gündoğdu, E. & Yücel M. A. (2021). Gelibolu Yarımadası savaş arkeojeofiziği çalışmaları: Şahindere Şehitliği ve Lone Pine Anıtı örnek bölgeleri. Journal of Advanced Research in Natural and Applied Sciences, 3, 408–422. https://doi.org/10.28979/jarnas.909872
- Yılmaz, D. & Yücel, M. A. (2020). Kuzey Troas Bölgesi arkeolojik yüzey araştırmasında İHA görüntüsü tabanlı mekânsal analizlerin kullanımı. V. Keleş (Ed.), Propontis ve Çevre Kültürleri, (s. 923–933). Zero to Three, İstanbul.
- Yücel, M. A. & Turan, R. Y. (2016). Areal change detection and 3D modeling of mine lakes using high-resolution unmanned aerial vehicle images. Arabian Journal for Science and Engineering, 41(12), 4867–4878. https://doi.org/10.1007/s13369-016-2182-7
- Yücel, M. A., Şanlıyüksel Yücel, D., Yalçıner, C. Ç. & Yılmaz, D. (2018). 3D modelling of historical remains using unmanned aerial vehicle, a case study: Gallipoli Peninsula. XXVIII International Symposium on Modern Technologies, Education and Professional Practice in Geodesy and Related Fields, (pp.101–107). Sofya, Bulgaristan.
- Yücel, M. A. & Yılmaz, D. (2019). Çanakkale ili insansız hava aracı destekli yüzey araştırması. Anadolu Araştırmaları, 22, 107–128. https://doi.org/10.26650/anar.2019.22.633114
- Yücel, M. A. & Şanlıyüksel Yücel, D. (2023). UAV-based RGB and TIR imaging for geothermal monitoring: a case study at Kestanbol geothermal field, Northwestern Turkey. Environmetal Monitoring and Assessment, 195. Article 541. https://doi.org/10.1007/s10661-023-11182-0
- Zeybek, M. & Şanlıoğlu, İ. (2019). Topoğrafik yüzey değişimlerinin görüntü işleme teknikleriyle belirlenmesi üzerine bir araştırma. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 5(2), 350–367. https://doi.org/10.21324/dacd.531719
- Zuffi, C., Manfrida, G., Asdrubali, F. & Talluri, L. (2022). Life cycle assessment of geothermal power plants: A comparison with other energy conversion technologies. Geothermics, 104, Article 102434. https://doi.org/10.1016/j.geothermics.2022.102434