Türkiye’de Mevcut İlk ve Orta Öğretim Programlarının Jeomiras ve Jeopark Bilincinin Oluşmasına Etkileri

Yıl 2017, Cilt: 60 Sayı: 1, 107 - 116, 01.01.2017

Emine Günok

https://doi.org/10.25288/tjb.297849

Cited By: 1

Öz

Jeolojik korumanın ana unsurları olan Jeomiras ve Jeopark, üzerinde yaşadıkları fiziki çevreyi kişi ve toplumlara anlatabilmenin yöntemi veya uygulamaları olarak ele alınabilir. Çevreyi doğru tanımamanın en yaygın sonucu doğal afetlerdir. Öte yandan, artan nüfus ile onun doğurduğu hızlı yapılaşma ve çeşitlenen hammadde tüketimi doğanın hızlı tahribatına, dolayısıyla yerkürenin geçmişi için belge niteliğinde olan jeolojik ögelerin ortadan kalkmasına yol açmaktadır. Jeolojik miras olan bu varlıkların yok olması ise yerkürenin anlaşılmasını güçleştirmektedir. Jeopark ve jeolojik miras, ergin bireylerin uğraşlarıdır, kısmen eğitim içerir. Gelişmiş toplumlarda ise doğa koruma bilinci, okul öncesinden başlayarak ilk ve orta öğretimde verilir, kalıcı ve gerçekçi olanı budur. Bu konuda başlı başına dersler olduğu gibi, Fen Bilgisi, Çevre, Yaşam, Biyoloji, Coğrafya vb derslerin kapsamları amaca uygun olarak zenginleştirilmiştir. Ülkemizdeki durumun tespiti için ilköğretim ve ortaöğretim dersleri ve ders kapsamları incelenmiştir. Sonuç ümit verici olmaktan uzaktır. Müfredatta Jeolojik Koruma, Jeopark, Jeolojik Miras kavramları  kelime olarak bile yoktur.

Anahtar Kelimeler

İlk ve Orta Öğretim, Jeolojik Miras

Kaynakça

• Burek, C.V., Prosser, C. D. 2008. The History of Geoconservation. Geological Society, Spec. Pub. 300, London, 312 s.
• MEB (Milli Eğitim Bakanlığı), (2006). İlköğretim Fen ve Tekonoloji Dersi, (6, 7 ve 8. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: MEB Yayınevi
• MEB, (2009). Sosyal Bilgiler Dersi, 4.-5. Sınıf Programı. Ankara: MEB Yayınevi
• MEB, (2009). Sosyal Bilgiler Dersi, 6.-7. Sınıf Programı. Ankara: MEB Yayınevi
• MEB, (2010). İlköğretim Kurumları Haftalık Ders Çizelgesi. Ankara: MEB Yayınevi
• MEB, M. E. (2010). Ortaöğretim Kurumları Haftalık Ders Çizelgesi. Ankara: MEB Yayınevi
• MEB, (2011). Ortaöğretim Coğrafya Dersi (9, 10, 11 ve 12. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: MEB Yayınevi
• MEB, (2011) Ortaokul Çevre Eğitimi Dersi Öğretim Programı. Ankara: MEB Yayınevi
• MEB, (2015). İlkokul Hayat Bilgisi Dersi, (1, 2 ve 3. Sınıflar) Öğretim Programı.Ankara: MEB Yayınevi
• Doughyt, P. 2008. How things began: the origin of geological conservation. İç: The History of Geoconservation (Ed. C.V. Burek ve C.D. Prosser), Geol. Soc.Spec.Pub. 300, London, s. 7-16
• Demir, E., & Yalçın, H. (2014). Türkiye’de çevre eğitimi. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, 7(2), 07-18.
• Erikstad, L. 2008 History of geoconservation in Europe. İç: The History of Geoconservation (Ed. C.V. Burek ve C.D. Prosser), Geol. Soc.Spec.Pub. 300, London, s. 249-256
• Kazancı, N. 2010. Jeolojik Koruma: Kavramlar ve Terimler, Jeolojik Mirası Koruma Derneği, Ankara, 60 s.
• Kazancı, N., Şaroğlu, F., Suludere, F. 2015. Jeolojik Miras ve Türkiye Jeositleri Çatı Listesi, MTA Dergisi 151:263-272
• Özgen Erdem, N.Ö. 2015. Jeoparklar ve Küresel Ağlar ile Bütünleşmenin Önemi, TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası, Haber Bülteni, 2015/2, Ankara, s.5
• ProGeo Group. 1998. A first attempt at a geosites framework for Europe–an IUGS initiative to support recognition of World heritage and European geodiversity. Geologica Balcanica 28, 5-32
• Wimbledon, W. A. P. 1996 National site election, a stop on the road to a European Geosite List. Geologica Balcanica 26, 15-27