Alibey ve Maden Adaları (Ayvalık-Balıkesir) Çevresi Genç Çökellerinde Gözlenen Bentik Foraminifer Kavkılarındaki Anormal Oluşumlar ve Nedenleri / Abnormal Test Formations Observed in the Benthic Foraminifers from Recent Sediments of Alibey and Maden Islands (Ayvalık-Balıkesir)

Yıl 2009, Cilt: 52 Sayı: 1, 31 - 84, 01.04.2009

Engin Meriç Niyazi Avşar Figen Mekik Baki Yokeş İpek F. Barut Özcan Dora Fikret Suner Fulya Yücesoy Eryılmaz Mustafa Eryılmaz Feyza Dinçer Erol Kam

Öz

Ayvalık kuzeybatısında bulunan Alibey ve Maden adaları çevresinden alınmış olan 4 kora ait 91 çökel örneğinin güncel bentik foraminifer içeriğinin belirlenmesi sırasında kavkılarında morfolojik bozukluk gösteren çok sayıda  Peneroplis pertusus, P. planatus, Lobatula lobatula, Ammonia compacta, A. parkinsoniana, Challengerella bradyi, Elphidium complanatum, E. crispum gibi bentik foraminifer bireylerine  rastlanılmıştır. Karasal alandaki ağır metallerin denizlerdeki biotaya  girdisi ve birikmesi , sucul yaşam üzerinde çevresel risk oluşturur. 20. yüzyıl’ın özellikle ikinci yarısında gerek karasal çevre ve gerekse denize atıldığı düşünülen muhtelif atıklar nedeniyle bu alanlarda mangan, kurşun ve demir gibi ağır metal bakımından bir kirlenme meydana gelmiştir. Keza maden yatağı/yataklarının çalıştırılması çevredeki foraminifer topluluğunda morfolojik açıdan anlamlı  değişikliklere neden olmuştur. Varılan sonuç ise foraminifer kavkılarında gözlenen ve ekte sunulan anormalliklerin denize ulaşan ağır metallerin biyolojik etkileri ile geliştiği ve bu durumların doğal çevre kirliliğinin belirlenmesinde  kullanışlı bir biogösterici olduğudur. Araştırmanın amacı bölgede sıkça rastlanılan bu gibi morfolojik bozuklukların nedenini açıklamak ve benzer oluşumlara sebep olan diğer etkenler ile karşılaştırmaktır.

Anahtar Kelimeler

Alibey ve Maden adaları, anormal bireyler, bentik foraminiferler, radyoaktivite, sediment jeokimyası

Kaynakça

• Agemian, F. and Chau, A.S.Y., 1976. Evaluation of extraction techniques for the determination of metals in aquatic sediments. Analyst 101, 1207, 761-767.